Son.az Trend-ə istinadən xəbər verir ki, Azərbaycandan keçən marşrutlar indi həmişə olduğundan daha cəlbedicidir, belə ki, ölkə ən qısa müddətdə təhlükəsiz tranziti təmin etmək üçün hər bir şəraiti yaradır. Azərbaycanın müasir dəmir yolu, avtomobil və dəniz nəqliyyatı infrastrukturu pula və vaxta qənaət etməyə imkan verir. Təəccüblü deyil ki, son il ərzində Azərbaycan ərazisindən keçən tranzitin yüklərin həcmi 75 faizdən çox artıb.

Mərkəzi Asiya iqtisadiyyatı artıq çoxdan Azərbaycanla davamlı əməkdaşlıq qurub, bu xüsusən Xəzər dənizi vasitəsilə stabil tranzit marşrutlarının müəyyən edilməsi ilə əlaqəlidir. İndi region ölkələri Azərbaycanın infrastrukturundan daha fəal şəkildə istifadə edirlər. Məsələn, bu yaxınlarda Qazaxıstan SOCAR ilə 2023-cü ildə Bakı-Tbilisi-Ceyhan boru kəməri vasitəsilə 1,5 milyon ton neft tədarükünə dair razılaşma əldə edib. Bu razılaşmadan sonra Azərbaycan vasitəsilə Qazaxıstan neftinin tədarükü dəfələrlə artaraq 2023-cü ilin birinci rübündə 163 436 tona çatıb, halbuki 2022-ci ilin analoji dövründə bu göstərici 28 875 ton idi. Hazırda bu həcmlərin daha da artırılması üzrə danışıqlar aparılır.

Bundan başqa, Azərbaycan həm də Qazaxıstandan Avropaya uran ixracı üçün tranzit məntəqəsidir. Mərkəzi Asiya dünyanın uran ehtiyatlarına görə ən böyük regionlarından biri olduğundan və bu ehtiyatın hasilatını və emalını artırmağa çalışdığından, bəzi Avropa ölkələri isə hazırda öz atom enerjilərinin inkişafını bərpa etməyə cəhd göstərdiklərindən, Azərbaycan bu məsələdə stabil və təhlükəsiz tədarük yollarını təmin etmək baxımından həlledici rol oynayır.

Mayın 3-də Şuşada Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş "Böyük Avrasiya geosiyasətinin formalaşması: keçmişdən bu günə və gələcəyə" mövzusunda dördüncü beynəlxalq konfransda çıxış edən Prezident İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi, bu gün Mərkəzi Asiya ölkələrinin Azərbaycan infrastrukturundan istifadəyə marağı artmaqdadır:

"Mərkəzi Asiya və Azərbaycan gələcəkdə, ilk növbədə, sözsüz ki, nəqliyyat, təhlükəsizlik məsələləri baxımından daha çox inteqrasiyalaşmış ola bilər. Çünki Mərkəzi Asiya ölkələri üçün nəqliyyat, təhlükəsizlik məsələləri və ixrac bazarlarına çıxış bu gün bir müddət əvvəl olduğundan daha çox əhəmiyyət kəsb edir. Bunun niyə belə olduğu başa düşüləndir. Burada artıq müasir nəqliyyat infrastrukturuna malik dost ölkə var, istər dəmir yolu, dəniz limanları olsun, Xəzərdə ən böyük donanma, eləcə də yeri gəlmişkən, Qara dənizdə gəmilərin sayının artması olsun", - dövlət başçısı deyib.

Orta Dəhliz, Şimal-Cənub Dəhlizi və potensial olaraq "Bir kəmər-bir yol" təşəbbüsü kimi qitənin əsas nəqliyyat marşrutlarının kəsişməsində yerləşən Azərbaycan onların aktuallığında mühüm rol oynamağa davam edəcək və inkişafına böyük töhfə verəcək.

Burada Zəngəzur dəhlizi layihəsi bu marşrutların uğurlu inkişafı üçün həlledici elementlərdən biri olacaq. Bu marşrut "Bir kəmər-bir yol"un, həmçinin Şimal-Cənub dəhlizinin bir hissəsi ola biləcəyindən, bu layihənin potensialı regional səviyyədən qlobal səviyyəyə genişlənməkdədir.

"Zəngəzur dəhlizi, sadəcə, Azərbaycan və Ermənistan üçün deyil, hesab edirəm ki, bu layihənin qlobal səviyyədə əhəmiyyəti var. Çünki biz daha böyük həcmdə yüklərin olmasını gözləyirik və marşrutlar nə qədər çox olsa, bir o qədər yaxşıdır. Bizə gəldikdə, biz işğal dövründə ermənilər tərəfindən sökülüb daha sonra satılan, Füzulidən Zəngilana və demək olar ki, Ermənistanla sərhədə qədər uzanan dəmir yolunun inşasını gələn il bitirəcəyik. Ermənistan ərazisindən keçən 40 kilometrdən bir az artıq olan dəmir yolu xətti inşa edilsə, bu, beynəlxalq layihə olacaq", - deyə Prezident İlham Əliyev vurğulayıb.

Orta Dəhlizin inkişafına gəlincə, Azərbaycan hazırda Gürcüstan ərazisində Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunun genişləndirilməsinə əlavə vəsaitlər qoyur, ölkə bu marşrutun ötürücülük qabiliyyətinin dəmir yolu ilə 5 milyon tonadək artırılmasına artıq 140 milyon dollara yaxın vəsait ayırıb. Bu göstəricilərin təqribən bir il sonra əldə olunacağı gözlənilir.

"Eyni zamanda, biz Gürcüstanın mövcud və planlaşdırılan dəniz limanlarının potensialı baxımından gələcək əməkdaşlığı fəal şəkildə qiymətləndiririk. Mən müəyyən nəticələrin əldə edilməsini qabaqlamaq istəməzdim. Biz böyük potensialı ciddi şəkildə görürük və qiymətləndiririk, çünki Orta Dəhlizlə Xəzər vasitəsilə Gürcüstanın dəniz limanlarına, sonra isə Türkiyəyə böyük yük axınını öncədən görə bilirik. Reallıq belədir", - deyə dövlət başçısı qeyd edib.

Şimal-Cənub və Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizlərinin kəsişməsində yerləşən Azərbaycan regionun mühüm nəqliyyat-logistika qovşağı olaraq qəbul edilib. Ölkə ərazisindən keçən beynəlxalq nəqliyyat dəhlizləri istər məsafə, istərsə də vaxt baxımından böyük üstünlüyə malikdir. Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu və Bakı Beynəlxalq Dəniz Limanı bu baxımdan imkanları daha da genişləndirir. Eyni zamanda bu imkanlar tranzit yüklərinin həcmini artırır.

Son zamanlardakı geosiyasi qeyri-müəyyənlik nəqliyyat və logistika sahəsində mühüm dəyişikliklərə gətirib çıxarıb. Məhz burada köməyə Azərbaycan gəldi. Azərbaycan son 30 il ərzində nəqliyyat infrastrukturuna milyardlarla dollar sərmayə qoymaqla bütünlükdə region ölkələri üçün yeni imkanlar yaradıb. Prezident İlham Əliyevin uzaqgörən siyasəti sayəsində bu gün Azərbaycanın təklif etdiyi marşrutların səmərəliliyi və rahatlığına görə hamı ona müraciət edir.