Süni intellektlə məlumatlar ələ keçirilir? ABŞ Çinə görə


Siyasət 01 Fev 2025 10:40:00 79 0

Süni intellektlə məlumatlar ələ keçirilir?  ABŞ Çinə görə

Süni intellektin məlumatların ələ keçirilməsində birbaşa rolu olmasa da, kibertəhlükəsizlik sahəsində riskləri artıran amildir. Süni intellekt kibercinayətkarlar tərəfindən məlumat oğurlamaq, fişinq hücumları təşkil etmək və ya sistemlərin zəif cəhətlərini aşkar etmək üçün istifadə edilə bilər. Xüsusilə süni intellektlə işləyən zərərli proqramlar böyük miqdarda məlumatı emal edərək hədəfləri daha effektiv müəyyən edə və hücumları avtomatlaşdıra bilər. Digər tərəfdən, süni intellekt kibertəhlükəsizliyin gücləndirilməsində də istifadə olunur, çünki anormal fəaliyyətləri aşkar edərək müdafiə sistemlərini təkmilləşdirir. Bu səbəbdən süni intellekt həm təhlükə, həm də qoruyucu vasitə kimi çıxış edə bilər.

"OpenAI" istifadəçilərin məxfiliyini və məlumat təhlükəsizliyini qorumağa böyük önəm verir. Şirkət məlumatların icazəsiz istifadəsinin qarşısını almaq üçün ciddi təhlükəsizlik tədbirləri tətbiq edir və modellərini etik qaydalara uyğun şəkildə inkişaf etdirir. OpenAI-nin xidmətlərindən istifadə edərkən şəxsi və məxfi məlumatların paylaşılmaması tövsiyə edilir, çünki OpenAI istifadəçi məlumatlarını qorumağa çalışsa da, kibertəhlükəsizlik həmişə bir risk faktoru olaraq qalır. Bundan əlavə, OpenAI süni intellektin sui-istifadəsinin qarşısını almaq üçün müxtəlif nəzarət mexanizmləri tətbiq edir və etik qaydalar çərçivəsində fəaliyyət göstərir.

Çinin süni intellekt sahəsində irəli çıxmağa çalışması Vaşinqtonu niyə narahat edir?

Çinin süni intellekt sahəsində irəli çıxmağa çalışması Vaşinqtonu əsasən geosiyasi, iqtisadi və hərbi səbəblərdən narahat edir. ABŞ süni intellektin gələcəyin strateji texnologiyası olduğunu qəbul edir və Çinin bu sahədə üstünlük qazanmasının qlobal güc balansına təsir edə biləcəyindən ehtiyatlanır.

Birinci səbəb milli təhlükəsizliklə bağlıdır. Süni intellekt hərbi sahədə pilotsuz texnologiyalar, kiberhücumlar və məlumat analizləri kimi sahələrdə üstünlük qazandırır. Çin bu sahədə irəlilədikcə, ABŞ öz texnoloji üstünlüyünü itirmək riski ilə qarşılaşır.

İkinci səbəb iqtisadi rəqabətdir. Süni intellekt iqtisadiyyatda avtomatlaşdırma, innovasiya və istehsal sahələrində əsas rol oynayır. Çin süni intellektə böyük sərmayə qoyaraq qlobal bazarda dominant mövqeyə gəlməyə çalışır ki, bu da ABŞ-ın texnologiya şirkətləri üçün təhlükə yaradır.

Üçüncü səbəb isə süni intellektin nəzarət və məlumat toplama imkanları ilə bağlıdır. Çin süni intellekti geniş miqyasda müşahidə və məlumat analizində istifadə edir. Vaşinqton Pekinin bu texnologiyaları qlobal təsir vasitəsinə çevirməsindən və potensial casusluq fəaliyyəti üçün istifadə etməsindən narahatdır.

Bu səbəblərə görə ABŞ süni intellekt sahəsində Çinin irəliləyişini məhdudlaşdırmaq üçün texnologiya ixracına məhdudiyyətlər tətbiq edir, Çin şirkətlərinə sanksiyalar qoyur və öz yerli süni intellekt sektoruna böyük sərmayələr yatırır.

Son.az xəbər verir ki, siyasi ekspert Elxan Şahinoğlu mövzu ilə bağlı şərh verərkən bunları qeyd edib.

"Çinin süni intellekt sahəsində irəli çıxmağa çalışması Vaşinqtonu ciddi narahat edib. Təsadüfi deyil ki, ABŞ Nümayəndələr Palatası Konqres üzvlərini və əməkdaşlarını Çinin "DeepSeek"lə bağlı risklər barədə xəbərdar edib və onu xidməti cihazlara yükləməyi qadağan edib. Nümayənədlər Palatası buna səbəb kimi kiber təhlükələrlə bağlı narahatlığını göstərib. Ancaq aydındır ki, əsl səbəb Çin şirkətinin yeni layihəsində ABŞ şirkətlərini qabaqlamasıdır.

Konqresmenlərin fikrincə, Amerikaya zərər vurmaq istəyənlər cihazları yoluxdurmaq üçün "DeepSeek"dən istifadə edə bilərlər. Bu səbəbdən Konqres əməkdaşlarına "DeepSeek"i iş telefonlarına, kompüterlərinə və planşetlərinə yükləmək qadağan edilib. Bu ilk belə hadisə deyil. Bundan əvvəl "Microsoft Copilot"dan istifadə etmək qadağan edilib.

"DeepSeek"lə bağlı başqa bir problem də üzə çıxıb. "Bloomberg" agentliyinin məlumatına görə, "Microsoft" və "OpenAI" texnoloji korporasiyaları təhqiqata başlayıblar. Məqsəd "DeepSeek" şirkətinin məlumatları ABŞ-ın texnoloji  şirkətlərindən qanunsuz şəkildə əldə edib-etməməsini araşdırmaqdır. Şübhələr var ki, "DeepSeek" şirkəti ilə əlaqəli olanlar ABŞ-ın texnoloji şirkətlərindən məlumatları toplamağa çalışıblar. 

Beləliklə, ABŞ-la Çin arasında gərgin rəqabətdə yeni mübarizə meydanı formalaşıb. ABŞ Prezidenti Donald Tramp andiçmə mərasimindən bir neçə gün sonra süni intellekt infrastrukturuna ən azı 500 milyard dollar sərmayə qoyacağını bəyan etmişdi. Söhbət "Stargate" adlandırılan layihədən gedirdi. Bu layihəyə bir neşə iri şirkət cəlb olunub. "Bu monumental layihə Amerikanın yeni Prezidentinin rəhbərlik potensialına inamın güclü ifadəsidir" deyən Tramp bu layihənin icrası üçün gərəkən infrastruktur yaradılacağını vurğulamışdı. Ancaq Tramp bunu söylədikdən bir neçə gün sonra Çindən zərbə aldı, "DeepSeek" süni intellekt startapına görə ABŞ-ın texnoloji şirkətləri trilyonlarla dollar itirdilər. Çinli startapın Google və OpenAI kimi nəhəng rəqiblərini geridə qoyduğu, ucuz qiymətə və daha az çiplə formalaşdırdığı süni intellekt modeli dünyada geniş şəkildə istifadə olunmağa başladı və son model ən çox yüklənən süni intellekt proqramına çevrildi. Ağ Ev bu prosesin qarşısını almağa çalışacaq. ABŞ Prezidentinin süni intellekt üzrə müşaviri Devid Saks "Fox News" televiziya kanalına müsahibəsində "DeepSeek" şirkətinin kəşfinin oğurluq məhsulu olduğunu iddia edib.  Saksın sözlərinə görə, Çin şirkəti ABŞ şirkətlətlərinin bilgilərindən istifadə edib. Saksın iddiaları təsdiqlənərsə, Vaşinqton Çinin texnoloji şirkətlərinə qarşı daha ciddi tədbirlər həyata keçirəcək".

İslam Son.az

Dolların süqutu: Amerikan hegemoniyasının sonunun əvvəli? like
  • 01 Fev 10:36  
Siyasət Dolların süqutu: Amerikan hegemoniyasının sonunun əvvəli?

Vaşinqton sanksiyaları nüvə dəyənəyi kimi yellədərək, bıçağın tiy�

arrow Ətraflı
Xalq artistinin qızı Həcc ziyarətinə getdi like
  • 01 Fev 10:30  
Şou-biznes Xalq artistinin qızı Həcc ziyarətinə getdi

Xalq artisti Nəzakət Teymurovanın qızı Ümrə ziyarətinə yollanıb.

arrow Ətraflı
Bakıda azyaşlı qız dəm qazından boğulub öldü like
  • 01 Fev 10:28  
Digərləri Bakıda azyaşlı qız dəm qazından boğulub öldü

Bakıda 12 yaşlı qız dəm qazından zəhərlənərək ölüb.

arrow Ətraflı
Manatın dövretmə sürəti AZALIB like
  • 01 Fev 10:26  
Digərləri Manatın dövretmə sürəti AZALIB

Bu ilin yanvarın 1-nə Azərbaycanın milli valyutası - manatın dövretmə s�

arrow Ətraflı
Kartdan pulu necə oğurlayırlar? – Ehtiyatlı olmağınız üçün məsləhətlər like
  • 01 Fev 10:20  
Digərləri Kartdan pulu necə oğurlayırlar? – Ehtiyatlı olmağınız üçün məsləhətlər

Son dövrlərdə müşahidə edə bilərik ki, kibercinayətlərin sayında art�

arrow Ətraflı
Polis mayoru vəfat etdi like
  • 01 Fev 10:13  
Digərləri Polis mayoru vəfat etdi

Daxili İşlər Nazirliyinin (DİN) mayoru vəfat edib.

arrow Ətraflı
Qəbələdə AĞIR QƏZA  Ölən var like
  • 01 Fev 10:08  
Digərləri Qəbələdə AĞIR QƏZA Ölən var

Yanvarın 31-də saat 20 radələrində Qəbələ rayonunun Tövlə kəndində &

arrow Ətraflı
23 il sonra avronun dizaynı like
  • 01 Fev 10:03  
Digərləri 23 il sonra avronun dizaynı

23 ildən sonra avronun dizaynı dəyişdirilir.

arrow Ətraflı
SumqayıtBakı istiqamətində qatı duman müşahidə olunur like
  • 01 Fev 09:57  
Digərləri SumqayıtBakı istiqamətində qatı duman müşahidə olunur

Sumqayıtdan Bakıya gələn yolda səhər saatlarından etibarən qatı duman m

arrow Ətraflı
ABŞdə yüzlərlə FTB agenti işdən çıxarıla bilər like
  • 01 Fev 09:51  
Dünya ABŞdə yüzlərlə FTB agenti işdən çıxarıla bilər

ABŞ administrasiyası Prezident Donald Trampla bağlı araşdırmalarda iştira

arrow Ətraflı
Yevlaxda iki maşın toqquşdu  Yaralanan var like
  • 01 Fev 09:38  
Digərləri Yevlaxda iki maşın toqquşdu Yaralanan var

Yevlaxda yol-nəqliyyat hadisəsi baş verib.

arrow Ətraflı
Minlərlə "Kia" avtomobili bu hissəyə görə yana bilər  Geri ÇAĞIRILDILAR like
  • 01 Fev 09:33  
Digərləri Minlərlə "Kia" avtomobili bu hissəyə görə yana bilər Geri ÇAĞIRILDILAR

Rusiyada 29 mindən çox "Kia Sportage" avtomobili ABS/ESC blokunda el

arrow Ətraflı
Fevral ayında bürcləri NƏLƏR GÖZLƏYİR? like
  • 01 Fev 09:26  
Digərləri Fevral ayında bürcləri NƏLƏR GÖZLƏYİR?

Planetlərin hərəkətləri və enerjiləri birbaşa bürclərə təsir göstə

arrow Ətraflı
Sıxlığı azaltmaq üçün təhsil müəssisələrinin köçürülməsi  Əlverişli yerlər haradır? like
  • 01 Fev 09:23  
Digərləri Sıxlığı azaltmaq üçün təhsil müəssisələrinin köçürülməsi Əlverişli yerlər haradır?

Xəbər verdiyimiz kimi, Dövlət Proqramına əsasən, Bakı şəhərində yerl

arrow Ətraflı
Azərbaycanda növbəti 5 ildə dəmiryol sahəsində görüləcək işlər açıqlanıb like
  • 01 Fev 09:17  
Digərləri Azərbaycanda növbəti 5 ildə dəmiryol sahəsində görüləcək işlər açıqlanıb

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı ilə "Bakı şəhərin

arrow Ətraflı