Son.az qaynarinfo.az-a istinadən xəbər verir ki, belə bir temperatur artımı kənd təsərrüfatına ciddi təsir edərək əkin sahələrinin məhsuldarlığını azalda bilər. Bir çox bitki bu cür yüksək temperaturda inkişaf edə bilməyəcəyi üçün qlobal ərzaq çatışmazlığı və aclıq riski artacaq. Bununla yanaşı, buzlaqların əriməsi dəniz səviyyəsinin yüksəlməsinə səbəb olacaq və sahilyanı bölgələrin tərk edilməsini qaçılmaz edəcək. Havanın istiləşməsi quraqlıq, isti hava dalğaları, meşə yanğınları, tropik qasırğalar və daşqınlar kimi ekstremal hava hadisələrinin daha tez-tez baş verməsinə gətirib çıxara bilər.

Mövcud dövrdə yay aylarında təhlükəli isti hava dalğaları ilə qarşılaşan bölgələr nəzərə alındıqda, temperaturun bu dərəcədə artmasının təsirləri daha aydın görünür.

Araşdırmanın baş müəllifi Kristin Kaufhold əldə edilən nəticələrin karbon emissiyalarının sürətlə azaldılması və atmosferdən uzaqlaşdırılması istiqamətində təcili tədbirlərə ehtiyac duyulduğunu göstərdiyini bildirir. Onun sözlərinə görə, hətta aşağı və orta səviyyəli emissiya ssenarilərində belə maksimum temperatur gözləniləndən daha yüksək ola bilər. Bu isə hazırkı iqlim siyasətlərinin kifayət qədər təsirli olmadığını göstərir.

İstixana qazları, o cümlədən karbon dioksid (CO₂) və metan əsasən fosil yanacaqların yandırılması nəticəsində atmosferə buraxılır. Bununla yanaşı, bu qazlar vulkan püskürmələri, heyvan və bitkilərin tənəffüsü kimi təbii proseslərdən də qaynaqlanır. Buna görə də karbon emissiyalarının azaldılmasına yönəlmiş texnologiyaların inkişaf etdirilməsi xüsusi əhəmiyyət daşıyır.

Araşdırma zamanı PIK alimləri CLIMBER-X adlı yeni kompüter modelindən istifadə edərək gələcək qlobal istiləşmə ssenarilərini simulyasiya ediblər. Bu model atmosfer və okean şəraiti kimi fiziki, bioloji və geokimyəvi prosesləri birləşdirir, eyni zamanda metan kimi güclü istixana qazlarının təsirini də nəzərə alır. Araşdırmada emissiya səviyyələrinin aşağı, orta və yüksək olduğu üç fərqli ssenari "Paylaşılan Sosial-İqtisadi Yollar" (SSP) əsasında qiymətləndirilib.

Alimlər bildirir ki, karbon dövriyyəsində baş verən geri qayıtma mexanizmləri iqlim dəyişikliyini daha da sürətləndirə bilər. Məsələn, yağışlı havalar tez alışan otların sürətlə böyüməsinə səbəb ola bilər və bu otlar quruduqda meşə yanğınlarının yayılmasını asanlaşdırır. Digər bir nümunə kimi, yağış suyunda həll olunan CO₂-nin qayaları aşındıraraq atmosferdəki karbon dioksid səviyyəsini artırması göstərilir.

Bu cür mexanizmlər hazırda buraxılan istixana qazlarının gələcəkdə Yer kürəsinin temperaturuna uzunmüddətli təsir göstərə biləcəyini göstərir. Buna görə də yalnız emissiyaları azaltmaq deyil, eyni zamanda bu geri qayıtma dövrlərini idarə etmək də vacib bir məsələyə çevrilir.

Araşdırmanın həmmüəllifi Matteo Villeit qeyd edir ki, Paris İqlim Anlaşmasının hədəflərinə çatmaq üçün emissiyaların azaldılması gözlənildiyindən daha sürətli həyata keçirilməlidir. Əks halda, hətta indi emissiyalar tamamilə dayandırılsa belə, 2200-cü ilə qədər Yer kürəsinin əlavə 3°C istiləşmə ehtimalı 10% olaraq qiymətləndirilir.

Bu araşdırma, iqlim dəyişikliyinə qarşı təcili tədbirlərin görülməsinin vacibliyini və daha dayanıqlı bir gələcək üçün daha təsirli strategiyalara ehtiyac olduğunu bir daha nümayiş etdirir.