Digərləri
2023-01-01 18:30:00
Bir çox qadınlar hamiləliyin pozulması üçün istifadə olunan xüsusi həbləri (postinor və s.) tam ziyansız hesab edir və bu vasitədən tez-tez istifadə edirlər. Lakin bu çox təhlükəli yanılmadır.
2023-01-01 18:25:00
ABŞ-ın Sietl şəhərinin ən yaşlı qadını Berta Enstler 106-cı doğum gününü fərqli qeyd edib.
2023-01-01 18:20:00
Qurani Kərimin möcüzələrindən biri budur ki, onun hər bir kəlməsinin çoxlu mənaları var. Ona görə də Quranı həm tərcümə və həm də təfsir edirlər. Tərcümə Quran ayələrinin bir-bir ərəb dilindən hər hansı bir dilə çevrilməsinə deyilir. Təfsir isə onların açıqlanması, izahı deməkdir.Alimlər Qurani Kərimi iki variantda təfsir edirlər. Bunun birinə tərtibi, digərinə isə mövzui təfsir deyilir. Tərtibi təfsir - Quranın əvvəlindən başlayıb, ayə-ayə axıradək izahına deyilir. Mövzui təfsir isə hər hansı bir mövzu barəsində Quranda olan ayələri bir yerə toplayıb, birlikdə təfsir etməkdir. Məsələn, namaz mövzu kimi götürülür, onun barəsində Quranın hər yerində olan ayələr toplanır və izah olunur. Bu izah vasitəsilə mövzu barəsində Quranın rəyi məlum olur. Əlbəttə, Quranın namaz barəsində xüsusi bir paraqrafı və ya fəsli yoxdur ki, ona aid olan bütün ayələr orada cəmlənsin. İstər namaz və istərsə də hər hansı bir mövzu haqqında olan ayələr pərakəndə şəkildə Quranın müxtəlif surələrində və müxtəlif yerlərində səpələnmişdir. Buna görə də bir mövzunu araşdırmaq və onun barəsində Quranın fikrini, rəyini bilmək istəyən adam gərək Quranın müxtəlif yerlərindən mövzuya aid olan ayələri toplasın və araşdırsın. Bu növ araşdırma və bu cür izaha mövzui təfsir deyilir. Burada bizim məqsədimiz, Qurani Kərimin çoxsaylı və müxtəlif mövzularından Fürui-din mövzusunu seçib, onun barəsində olan ayələri toplayaraq mövzui təfsir etməkdir. Üsuli-din insanın ağlını qidalandırır, əqidəsini, yolunu işıqlandırır. Fürui-din isə bu yolu getməyi öyrədir. Üsuli-din əqli, fürui-din isə ruhu möhkəmləndirir, qidalandırır. Ruh qidalanmazsa zəifləyər və əqlin düşündüyünü həyata keçirə bilməz. İradə zəifləyər, ayaq əsər və yol getmək iqtidarında olmaz. Fürui-din ruhu qidalandırır dedikdə, yəni bir növ insan ayağına qida verib möhkəmlədir, ona vitamin olur və bu yolu gedə bilməsini təmin edir. Ruha xüsusi qida olan o vitamin namazdır, orucdur, xumsdur, zəkatdır və s. Fürui-dinin ilk göstəricisi namazdır. Namaz idman deyil mənəvi qidadır. O insanı yuxuya, işə, nəfsani istəklərinə qalib gəlməyi öyrədir. Fürui-dinin bütün maddələri insanı qüvvətləndirir. O cümlədən oruc da insanın iradəsini, ruhunu böyüdür, nəfsinə qalib gəlməyi öyrədir. Zəkat da bu qəbildəndir. Yəni mal, sərvət toplayıb özü onun quluna çevrilən insan, həqiqətdə dünyapərəstlik, simiclik, xəsislik mücəssiməsidir. Mal insan üçün bir sıra əngəllər yaradır. Hərislik, tamahkarlıq kimi sifətlər bu əngəllərdəndir. Bu əngəllərə qalib gələ büməyən insan zəkat, xums verə bilməz. Qalib gəlmək üçün gərək ruhu qidalandırıb möhkəmlədəsən. Bunu isə Fürui-din həbləri, fürui-din maddələri bacarır və mövzumuz da budur. Bizim hamımızın az-çox üsuli-din barəsində məlumatımız vardır. Fürui-dinin də zahiri barəsində fiqhdən öyrənmişik. Qeyd etdiyimiz kimi bunlar zahiri görüntülərdir, skeletdir. Yəni məsələn namazın skeleti budur ki, durub Allahu əkbər deyərlər, həmd, surə oxuyarlar, rüku, sücud əmələ gətirərlər. Bütün bunlar namazın skeleti, heykəli, yəni zahiri görüntüləridir. Lakin bunun ruhu, məğzi, batini nədir? Bunlar fiqhidə dеyilmir. Onu Quran dеyir. Bütün bunlara əsasən Fürui-din barəsində olan Quran ayələrindən istifadə еdib namazın, zəkatın və s. nə еtdiyini dеyəcəyik. "Oxu onu ki, sənə vəhy olunub kitabdan və namazı bərpa et. Həqiqətən namaz fəhşa və münkərdən çəkindirir və Allahı zikr etmək (yada salmaq) birincidən də böyükdür. Siz nə edirsinizsə Allah bilir." Bunlar ayənin qısa, hərfi tərcüməsi idi. İndi isə ayənin izahına nəzər salaq: Ayədə Allah bizə dörd şeyi tapşıraraq əmr edir. 1. İnsan həyatı üçün iki şey lazımdır. Bunlardan biri yolu görməkdir. (Həqiqət yolunu görməkdir.) Yolu görmək üçün Allah buyurur: Oxu onu ki, vəhy olunub sənə kitabdan. Yolu getmək üçün isə buyurur: Bərpa et namazı. Bunlardan biri görmək üçündür, digəri isə getmək üçündür. Əgər yolu görürsənsə və getmirsənsə naqissən və əgər yolu görməyib gedirsənsə yenə də naqissən. Həm görməlisən və həm də getməlisən. Ayə bu məqsədi güdür ki, əgər sən həqiqəti axtarırsansa, başqa səmtə müraciət etmə "oxu onu ki, sənə vəhy etmişik". Elə onu oxumaq haqqı tapmaq üçün kifayət edər. Əgər dözümlü olmaq, istiqamət tapmaq, ruhunu əzəmətli etmək üçün yollar axtarırsansa, yenə də başqa səmtə yönəlmə, eləcə namaz qılsan istəyinə çatarsan. 2. Sonra Allah təala namazın faydasını sadalayır. Buyurur ki, namazın iki böyük faydası vardır. Bunlardan biri inkar, digəri isə təsdiq faydasıdır. İnkar faydası budur ki, insanı günahdan (fəhşa və münkər) çəkindirir. Təsdiq faydası budur ki, Allahı insanın yadına salır, xatırladır. İndi görək namaz insanı necə çəkindirir və Allahı necə yada salır? Biz namaza başlayarkən əvvəldən axıradək gördüyümüz işlər, istər-istəməz Allahı yadımıza salır. Belə ki, namazda deyirik: "Allah böyükdür, Allahın adı ilə başlayıram, Allaha həmd edirəm, Allahı qiyamətin maliki, sahibi kimi tanıyıram, Rəhman (bağışlayan) kimi tanıyıram, Əhəd (tək) kimi tanıyıram, Səməd (еhtiyacsız) kimi tanıyıram, onu bütün eyiblərdən uzaq bilirəm və axıra qədər biz Allahı xatırlamaqla məşğuluq. Namaz qılarkən biz sanki Allahşünaslıq dərsində iştirak edirik. Bir sözlə namazın işləri və sözləri Allahı bizə xatırladır. Allahı xatırlayan, yadına salan insan günah edə bilməz. Allah yaddan çıxarsa, günah da ayaq açar. "Üsuli Kafi" kitabında bir hədis vardır, buyurur ki, insan oğurluq, zina, ümumiyyətlə günah etdiyi zaman imanı yoxdur. Əgər iman olarsa, yəni Allah yadında olarsa, günah etməz. Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi namazın iki faydası vardır. Təsdiq və inkar faydaları. İnkar faydası təsdiqin nəticəsidir. Çünki Allah xatırlanır və günahdan çəkinirik. Ona görə də Allahı xatırlamaq daha mühümdür və daha böyükdür. Çünki günah etməmək bunun nəticəsidir. Elə ayə də ona görə buyurur ki, "Allahı zikr etmək (yada salmaq) birincidən də (fəhşa və münkərdən çəkindirməkdən) böyükdür." 3. Sözü sahibinə çatdırmağın üç üsulu vardır. Biri budur ki, çoxlu cümlə işlədirik, çoxlu söz işlədirik, lakin bir məna
2023-01-01 18:15:00
Arzuedilməz hamiləlikdən qorunmaq üçün qadınlar bəzən müxtəlif "dədə-baba" üsullarından istifadə edir.
2023-01-01 18:10:00
Allahdan daha çox bağışlanma diləyin - Həzrət Peyğəmbər (s)Qurani Kərim yer üzündə baş verənlərin, insanların qarşılaşdığı müxtəlif çətinlik və problemlərin əsas kökünü insanın özündə bilir.
2023-01-01 18:05:00
İnsulinə qarşı rezisdentlik qlükozanın mənimsənilməsinin pozulması, toxumaların insulinə qarşı az həssas olması
2023-01-01 18:01:00
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) məlumatına görə, ürək-damar sistemi xəstəlikləri və onların ağırlaşmaları bütün dünyada ölümün əsas səbəbi sayılır.
2023-01-01 17:45:00
Hipoqalaktiya süd vəzlərinin sekretor qabiliyyətinin azalması nəticəsində südverən anada körpəni yedirməyə yetərli qədər südün olmaması halıdır.
2023-01-01 17:40:00
Seyidlik həzrət Peyğəмbər (s) xanədanında мövcud olan мənəvi bir şərəfdir. Həzrət Peyğəмbər (s) nəslindən olan bu insanlara xüsusi ehtiraм göstərilir. Bu ehtiraмın əsasını, şübhəsiz ki, həмin insanların həzrət Peyğəмbərlə (s) qohuмluq əlaqəsi təşkil edir. "Seyyid" ərəbcədən tərcüмədə "ağa" deмəkdir. Bu kəlмə həzrət Peyğəмbərin (s) və мəsuм iмaмların bəzi buyuruqlarında da işlədilмişdir.
2023-01-01 17:35:00
Qışda hər mürəbbə bədənə lazımlı deyil. Nəzərə alsaq ki, mürəbbələr şəkərlə zəngindir, çox hallarda zərərlidir.
2023-01-01 17:30:00
Hindistan alimləri araşdırmalar nəticəsində aşkar ediblər ki, qadınların yaddaşı kişilərin yaddaşından daha yaxşıdır.
2023-01-01 17:25:00
Hazırda qrip və donuz qripi epidemiya halını alıb.
2023-01-01 17:21:00
Azərbaycanda son sutkada koronavirus (COVID-19) əleyhinə vaksin vurulmayıb.
2023-01-01 17:20:00
İbn Abbas nəql edir ki, Həzrət Peyğəmbər (s) nə zaman "Ayətül-kürsü"nü oxuyardı, buyurardı: "Həqiqətən, "Ayətül-kürsü" ərşin altından bizə verilmiş rəhmani xəzinədir".
2023-01-01 17:19:00
Bakıda ağır yol qəzası nəticəsində ölənlərin kimliyi məlum olub.
2023-01-01 17:16:00
Ötən il dekabrın 16-da SOCAR və Rumıniyanın "Romgaz S.A." arasında imzalanmış müqaviləyə əsasən, yanvarın 1-dən Rumıniya Azərbaycan qazını almağa başlayıb.
2023-01-01 16:45:00
Adi xörək duzu güclü antiseptik xüsusiyyətlərə malikdir və bu səbəbdən müxtəlif iltihablar zamanı geniş istifadə olunur və çox yaxşı müalicəvi təsir edir.
2023-01-01 16:40:00
Şükür səcdəsinin duaları çox oldugundan biz burada onların bir neçəsinə işarə edəcəyik:
2023-01-01 16:35:00
Arteriyalarda xolesterin tıxaclarının yaranması müəyyən faktorlardan asılı olaraq orta yaşdan başlayır.
2023-01-01 16:30:00
Piylənmə artıq bütün dünyada ciddi problemə çevrilib. Piylənməyə cavan insanlarda və hətta uşaqlarda da tez-tez təsadüf edilir.
2023-01-01 16:25:00
Alimlər giləmeyvələrin gözlərə təsirini araşdırıb.
2023-01-01 16:20:00
Həzrət Peyğəmbər (s) buyurur: "O müsəlman qadın ki, doğum zamanı ölər, Allah Qiyamət günü əməl dəftərini açmaz".
2023-01-01 16:15:00
Əvvəllər belə hesab olunurdu ki, yumurta qanda xolesterinin səviyyəsini qaldırır ki, bu da ürək və damar xəstəliklərinin inkişafına səbəb olur.
2023-01-01 16:05:00
Yeni ildə ən çox içilən içkilərdən biri də şampandır.
2023-01-01 16:01:00
Kron xəstəliyi əsasən həzm yolunu zədələyən xroniki iltihabi xəstəlikdir. Bir çox hallarda bu xəstəlik zamanı həzm yolunun sonuncu hissələri zədələnir.
2023-01-01 15:45:00
Balla balqabağın qarışığı xalq təbabətində ən tanınmış müalicəvi vasitələrdən biridir. Bu qarışıq həqiqətən çox güclü müalicəvi təsirə malikdir.
2023-01-01 15:40:00
İmam Mehdinin (ə) gizlilik dövründən və imam Həsən Əsgərinin (ə) şəhadətindən sonra iki növ qeybi olmuşdur. Kiçik qeyb adlanan birinci dövr gizlilik dövrü başa çatdıqdan sonra başlamış və altmış doqquz il davam etmişdir. Kiçik qeyb dövrü başa çatdıqdan sonra böyük qeyb dövrü başlamış və bu dövr hazırda da davam etməkdədir. İmam Həsən Əsgərinin (ə) şəhadəti və həzrət Mehdinin (ə) imaməti ilə başlayan kiçik qeyb dövrü həzrətin dördüncü səfiri Əbül-Həsən Əli ibn Məhəmməd Səmərinin vəfatı ilə başa çatmışdır. Bu dövrün səciyyəvi xüsusiyyətlərini nəzərdən keçirək: 1. Kiçik qeyb dövrü məhdud olmuşdur və yetmiş ilə qədər davam etmişdir. Bu dövr məhdud olduğu üçün kiçik qeyb dövrü adlanmışdır. Böyük qeyb dövrü hazırda da davam etdiyindən və onun müddəti yalnız Allaha məlum olduğundan bu dövrü böyük qeyb dövrü adlandırmışlar. 2. Kiçik qeyb dövründə imam Mehdi (ə) əksər insanlardan məxfi şəkildə yaşasa da, öz vəkilləri, səfirləri ilə təmasda olmuşdur. Hətta bu səfirlər bəzi insanları imam Mehdi (ə) ilə görüşdürmüşlər. Xalq öz suallarını dörd səfir vasitəsi ilə imama çatdırmış və onlardan cavab almışdır. Uyğun dövrdə müqəddəs nahiyədən dörd səfir vasitəsi ilə şiələrə göstərişlər verilmişdir. Amma dördüncü səfir Səmərinin vəfatından sonra böyük qeyb dövründə bütün rabitələr kəsilmişdir. Səmərinin ölümündən bir neçə gün qabaq imam Mehdi (ə) ona həyatının başa çatması haqqında xəbər vermişdir. Yetmiş il əvvəl davam etmiş bu sayaq rabitələrə böyük qeyb dövründə təsadüf edilmir. İmamın bu izahatı haqqında növbəti söhbətlərimizdə danışacağıq. 3. Kiçik qeyb dövründə imamın dörd vəkil və ya nümayəndəsi olmuşdur. Bu dörd şəxs üçün biri o birinin ardınca vəkillik hökmü çıxarılmışdır. İmamın digər nümayəndələri bu dörd səfirdən göstəriş almışlar. Amma kiçik qeyb dövrü başa çatdıqdan sonra xüsusi bir nümayəndə olmamışdır. Mə'sum imamların göstərdiyi şərtlərə malik olanlar həzrətin ümumi nümayəndələri sayılmaqdadırlar. Ona görə də kiçik qeyb dövründən sonrakı dövrü fəqihlərin rəhbərlik və ya vəkillik dövrü kimi təqdim etmək olar. 4. Kiçik qeyb dövründə bəzi insanlar həzrəti görüb tanıya bilərdilər. Böyük qeyb dövründə isə kimsə onu görmür, görənlər isə tanımırlar. Hətta bəzi xüsusi insanlar həzrəti görüb tanısalar, bu barədə başqalarına danışmaq haqqına malik deyillər. Yalnız həzrətin öz icazəsi ilə etibarlı şəxslərə bu barədə məlumat vermək olar.
2023-01-01 15:38:00
Bayram günlərində istehlak olunacaq qida məhsullarını hazırlayarkən və bu məhsulları qəbul edərkən bir sıra təhlükəsizlik qaydalarına diqqət yetirmək vacibdir. Çünki qaydalara əməl etməmək xoşagəlməz hallar yarada bilər.
2023-01-01 15:36:00
Fövqəladə Hallar Nazirliyinin "112" qaynar telefon xəttinə Kürdəmir rayonunun Sığırlı kəndində yük avtomobilində yanğın baş verməsi barədə məlumat daxil olub.
2023-01-01 15:35:00
Yüksək qan təzyiqinin əsas səbəbləri arasında yaşlanma, bizə ötürülən genetik amillər və yaşam tərzidir. Bunların içində dəyişdirə biləcəyimiz tək amil yaşam tərzidir. Duz istifadəsini məhdudlaşdırmaq, fiziki aktivlik, zərərli maddə və vərdişlərdən uzaq durmaqla hipertoniyanın qarşısını almaq və ya ortaya çıxmasını gecikdirməyə kömək edəcək.
2023-01-01 15:30:00
Bağırsaqlarımızda trilyonlarala bakterilər yaşayır. Elmdə onların yalnız 10% araşdırılıb, digərləri mikrobioloqlar üçün sirr olaraq qalır.