Donald Trampın sosial şəbəkələr üzərində nəzarətin gücləndirilməsi ilə bağlı müvafiq qərar qəbul etməsi, əslində, bu platformalarda hazırda mövcud olan informasiya xaosuna nizam gətirmək cəhdidir.

Çox sadə məntiq və faktlar var: "sosial şəbəkə" adlandırdığımız internet resursları hüquqi baxımdan ayrı-ayrı şəxslərin özəl biznes strukturlarıdır.

Hazırkı qlobal informasiya cəmiyyəti fonunda isə onların fəaliyyəti elə qlobal xarakter daşımaqla özəl olmaqdan çoxdan çıxıb, sosial-iqtisadi və ictimai-siyasi həyatımızın bütün sferalarına nüfuz edən mühüm təsir vasitələrinə çevrilib. Hətta vəziyyət o həddə çatıb ki, bu şəbəkələr ictimai etimadı, siyasi etibarı, siyasi dünyagörüşü, sosial davranışları təyin edən instutisional quruma çevrilib.

Bu gün sosial şəbəkələrdə qeyri-etik davranışlar, terrora, qarşıdurmaya çağırışlar təhlükəli həddə çatıb. Buna görə dəfələrlə sosial şəbəkələrə iradlar olub. Sosial şəbəkələrdəki dezinformasiyalar müəyyən ölkələrdə sabitliyin pozulması prosesinə gətirib çıxarıb. Məlumdur ki, bu gün təkcə ABŞ deyil, bütün ölkələr bu problemlə üz-üzə qalıb.

Nəinki ölkəmizdə, hətta ölkədən kənarda insanlar Azərbaycan dilini yaxşı bilən müəyyən qrupların tapşırığı ilə yalan və böhtan yaymağa, vətəndaş qarşıdurması yaratmağa çalışırlar. Bunlar yolverilməz məsələlərdir. Bunlar müzakirə edilməlidir. Sosial şəbəkənin Azərbaycan seqmentində kifayət qədər bu cür hallara rast gəlirik. Böhtan, yalan, qarayaxma, uydurma müxalif dairələrin əlində bir alətə çevrilib.

Eyni zamanda, istənilən hakimiyyət təmsilçisinin fəaliyyətini qiymətləndirərək onu ictimai fikrə təqdim edən də sosial şəbəkələr və mediadır. Həqiqət isə ondan ibarətdir ki, sosial şəbəkələr və medianın formalaşdırdığı ictimai-siyasi obraz, ya da siyasi portret bir çox hallarda heç də obyektivə uyğun olmur.

Beləliklə, ictimai şüurla manipulyasiya hadisəsi baş verir. Hələ bu da problemin hamısı deyil. Sosial şəbəkələr bəzən mənəvi sferadan başlamış mədəni - etik seferaya qədər hər yerdə dəyərləri aşağılayır, əxlaqi keyfiyyətlərin lazımi əsaslarda formalaşmasına mənfi təsir göstərir və s. Ona görə də sosial şəbəkələrdə formalaşmış ictimai münasibətlərin mütləq hüquqla tənzimlənməsi zərurəti yaranır.

Azərbaycan dəfələrlə xarici anti-Azərbaycan qüvvələrinin sosial şəbəkələr, onlayn platformalar vasitəsilə qərəzli kampaniyalarına məruz qalıb, ölkəmizə qarşı ardıcıl terror çağırışları indi də davam edir.

İnternet azadlığı heç bir halda digər azadlıqları məhdudlaşdırmamalıdır, burada balansın əldə olunması üçün hüquqi tənzimlənmələr qaçılmazdır: "Sosial şəbəkələrlə bağlı beynəlxalq səviyyədə universal normativ hüquqi aktların hazırlanması və tətbiqi ilə bağlı müzakirələr getdiyi, ayrı-ayrı ölkələrdə qanunlara əlavələr olunduğu, yeni qanunların qəbuluna hazırlıqlar getdiyi bir vaxtda Azərbaycan bu qlobal prosesdən kənarda qalmamalı və ümumi işə öz töhfəsini verməlidir

Nə baş verib və verir?

... Twitter Donald Trampın Minneapolisdəki etirazlarla əlaqədar yazdığı bir tvitlə bağlı xəbərdarlıq edərək bunun "zorakılığa şöhrət qazandırdığı" üçün platformanın qaydalarını pozduğunu bildirib.

Twitter sosial şəbəkəsinin aktiv istifadəçisi olan Tramp şirkətlə bu həftənin əvvəlindən mübarizə aparır. Belə ki, şirkət Trampın seçki bülletenlərinin poçtla göndərilməsi ilə bağlı iki tviti ilə əlaqədar faktların yoxlanılması xəbərdarlığını yerləşdirmişdi.

Xəbərdarlıq edilən üçüncü tvit isə etirazların baş qaldırdığı Minnesota ştatının qubernatoruna dəstək məqsədi ilə yazılıb. Ştatda artıq üç gündür ağ polisin dizini onun boynuna qoyduğu zaman nəfəs almaq üçün yalvaran əlləri qandallanmış qaradərili Corc Floydun ölümü ilə əlaqədar böyük etiraz askiyaları keçirilir.

Tramp yazdığı tviti bu sözlərlə bitirib: "Hər hansı çətinlik olsa, nəzarəti öz üzərimizə götürəcəyik, lakin talanlar başlayırsa, atəş də başlayacaq".

Twitter həmin tviti platformadan silməyərək gizlədib və onun əlçatan qalmasının ictimaiyyətin marağında olduğunu bildirb. Şirkət bunu yalnız seçki yolu ilə seçilmiş hökümət rəsmiləri üçün edir. Trampın səhifəsinə baxan istifadəçilər tvitin üzərinə basmaqla onun orijinalını görə bilər.

ABŞ prezidenti addımın "Amerika xalqının azad söz hüququnun qorunması və dəstəkləməsi" məqsədi daşıdığını deyib.

"Sosial media şirkətləri hazırda qalxana malikdirlər. Lakin bu sərəncamdan sonra onların qalxanı olmayacaq," - Tramp Oval Ofisdə jurnalistlərə bildirib.

Biz bunun davam etməsinə imkan verə bilmərik. Bu, çox böyük ədalətsizlikdir.

Sərəncam Federal Rabitə Komissiyasından "Kommunikasiya Dürüstlüyü Aktı"nın bir maddəsini aydınlaşdırmağı tələb edir. Həmin maddə onlayn şirkətləri istifadəçilərin yazdıqlarına görə hüquqi məsuliyyətdən azad edir. Sərəncam habelə Ağ Ev Digital Strategiya Ofisinə onlayn senzura ilə bağlı şikayətlərin araşdırılmasını gücləndirməyi və həmin şikayətləri Federal Ticarət Komissiyasına və Ədalət Departamentinə yönəltmək barədə göstəriş verir.

D.Tramp Oval ofisindəki brifinq zamanı sosial media şirkətlərini monopolist kimi təsvir edərək onların qəzet və telekanallardan daha nüfuzlu hala gədiyini deyib.

"Biz bunun davam etməsinə imkan verə bilmərik. Bu, çox böyük ədalətsizlikdir," Tramp bildirib.

Prezidentin qəzəbi, əsasən, bu həftənin əvvəlində onun yazdığı iki mesajı fakt yoxlanışından keçirən və bu barədə xəbərdarlıq qoyan Twitterə yönəlib.

Twitter barədə danışan Tramp "Qanuni olaraq onu bağlamaq mümkün olsaydı, mən bunu edərdim" deyib.

Prezidentin sözlərinə görə, Twitter, Google, Facebook və digər platformalar arbitrar şəkildə istədikləri postları araşdırır, digərlərini isə "siyasi fəallıq" nümunəsi olaraq qulaqardına vurmağa qərar verir.

"Əminəm ki, onlar məhkəməyə verəcək", - Tramp bildirib.

ABŞ prezidenti Donald Tramp Twitter və Facebook kimi sosial media nəhənglərini hüquqi toxunulmazlıqdan məhrum etməyə yönəlik fərman verib.

Trampın mayın 28-də imzaladığı fərman hökumət nazirliklərinə sosial media şirkətlərinə yeni qaydalar qoyulması mümkünlüyünün öyrənilməsini həvalə edir.

Lakin ekspertlər Konqresin qərarı olmadan bu sahədə hər hansı dəyişikliyin edilə biləcəyinə şübhə ilə yanaşırlar.

Onların fikrincə, bu fərmanın məhkəmə çəkişməsindən keçməsi də ağlabatan görünmür.

Tramp bildirir ki, yeni qaydalar sosial media şirkətlərinin artıq neyral forumlar olmaması və "siyasi fəallığa" qoşulması ilə əlaqədar zəruridir.

O, habelə sosial media şirkətlərini, onların postlarına "fakt yoxlanmalıdır" nişanı qoymaqla və ya bu postları tamamilə silməklə mühafizəkarlara qarşı qərəzli olmaqda ittiham edib.