Son.az strateq.az-a istinadən bildirir ki, ismarıc birinci növbədə ABŞ-ın İran üzrə müqavilədən çıxmasını dəstəkləməyən və amerikalıların yoxluğunda nüvə sazişini saxlamaq istəyini sözdə sərgiləmiş Böyük Britaniya və Avropa Birliyi ölkələrinə ünvanlanıb. AB-nin xarici siyasət məsələləri üzrə ali komissarı Federika Moqerininin Brüssel tərəfindən Amerika sanksiyalarından yan keçərək İranla ticarət mexanizmi haqda qərarının təsdiqləndiyi barədə məlumat verdiyini yada salaq. Amma Zərif indi bildirir ki, "Avropa dövlətləri Amerika sanksiyalar rejimi şəraitində İranla iqtisadi münasibətləri saxlamaqda bacarıqsız çıxıb". ABŞ prezidenti Donald Tramp avropalıları amerikalılarla və iranlılar arsında seçim qarşısında qoyub. Avropa şirkətləri etiraf edir ki, bu şəraitdə Tehranla münasibətləri saxlamaq çətin, ya da mümkünsüz olacaq.

İkincisi. İranın NSYM-dən çıxması Yaxın Şərqdə nüvə silahlanması qovğası aça bilər. Bölgədə neft çıxaran varlı ölkələr yetərincədir - özəlliklə nüvə silahı yarada biləcək Səudiyyə Ərəbistanı. Yeganə maneə nüvə silahının yayılmasını yasaqlayan bir sıra beynəlxalq müqavilələrdir. Bir ərəb ekspertinin sözlərinə görə, həm də bu "bölgədə etnik və dini savaşların artıq min ildir epidemiya xarakteri daşıdığı, Rusiya və ABŞ kimi kürəsəl fövqəldövlətlərin maraqlarının kəsişdiyi" bir şəraitdə edilib.

Üçüncüsü. İran nüvə sazişinin bütün şərtlərini indiyədək gözləyibsə və MAQATE tərəfdən qınaq olmayıbsa, İsrailin İranın nüvə obyektlərinə hərbi zərbə endirmək imkanlarının qabağını alırdı, amma indi - hər halda, nəzəri səviyyədə - belə bir imkan meydana çıxır. İsrail siyasətçiləri İranın "nüvə bombası düzəltməkdə sıçrayış etmək" imkanından dəfələrlə danışıblar (belə bəyanatların gerçəkliyə uyğunluğu başqa məsələdir), son zamanlar isə belə bir imkanı "İranın neft satışından gəliri"nə bağlamağa başlayıblar. Başqa sayaq deyilsə, Zərifin açıqlaması bölgənin bəzi gücləri və ölkələri üçün "İran təhlükəsi" amilini aktuallaşdırır ki, bu da özlüyündə durumu daha dayanıqsız və son dərəcə təhlükəli hala çevirir.

Nəhayət, Tehranın hərəkətində özünün "Şimali Koreya ssenarisi"ni gerçəkləşdirmək səyi seyr olunur (yeri gəlmişkən, məlumat gəlib ki, Zərif bu günlərdə KXDR-ə baş çəkmək niyyətindədir). Görünür, Phenyanın Vaşinqtonla birbaşa danışıqları Tehranı bu düşüncəyə gətirir ki, amerikalılaır onlarla hesablaşmağa və yaxud İranın şərtlərini qəbul etməyə vadar etmək üçün məhz bu sayaq hərəkət etmək gərəkdir. Amma iş burasındadır ki, KXDR nüvə silahının varlığı amilini göstərib, halbuki İran onun yaradılmasına yalnız potensial imkan sərgiləyir, bu da Tehranın danışıqlar imkanını zəiflədir.

Çalarlar var. Tramp qabaqlar Vaşinqtonla ayrıca nüvə sazişi əldə etməkdən yana iranlı həmkarı Həsən Ruhaniylə "ilkin şərtlərsiz" görüşməyə hazır olduğunu sərgiləyibsə, indi bu yöndə durum dəyişməyə başlayıb. Amerikalılar Tehran qarşısına, ABŞ dövlət katibi Mayk Pompeonun sözlərinə görə, məğzi "iranlıların Yaxın Şərqdə öz siyasətlərini və öz xalqına münasibətini özülündən dəyişməyə hazır olduqlarını göstərməkdən" ibarət olan "tələblər zərfi" qoymağa başlayıblar.