Doğuşdan sonra depressiya: buna düçar olan qadınlara


Digərləri 02 Okt 2018 21:31:00 259 0

Doğuşdan sonra depressiya: buna düçar olan qadınlara

"İkinci uşaqdan sonra depressiyaya düşdüm, yaxınlarım elə bilirdi ki, dəli olmuşam, amma heç kəs həkimə aparmadı. Saatlarla ağlayırdım, uşağa yaxınlaşmağa qorxurdum.... Üç aydan sonra güclə özümə gəldim, amma həkimin köməyi ilə daha tez özümə gələrdim. Ancaq bizdə bu qəbul olunmur, necə deyərlər, özünə dəli adı qoydurma", - Azərbaycanda sosial şəbəkədə bir qadın paylaşır.

Şərhlər müxtəlifdir. "Bəs, nə düşünürsünüz, ana olmaq asandır?", - qadınlardan biri yazır, anlamaq olmur, gənc anaya dəstək verir, yoxsa irad tutur.

"Analarımız-nənələrimiz depressiya nədir, heç bilmirdi. Mən də səhər halsız oyanıram, gecə halsız yatıram, amma özümdə hər hansı güc tapıram. Depressiya bekarçılıqdan olur", - başqa bir ana yazır.

"Özünü ələ almalısan, özünə yazığın gəlməsin. Uşağa səndən başqa kim kömək edə bilər, kimə gərəkdir? Hə, çətindir, amma qadın güclü məxluqdur", - sosial şəbəkə istifadəçisi məsləhət verir.

Ümümdünya Səhiyyə Təkilatının məlumatlarına görə yeni doğmuş anaların 20 faizi, yəni hər beş anadan biri doğuşdan sonra depressiyaya düşür.

"O gündən dəhşətli günlərim başladı"

Nigarın həyatından narazı olmağa heç bir səbəbi yoxdur - sevən və sevilən həyat yoldaşı, mülayim xasiyyətli qaynana, ali təhsil, iri şirkətdə yüksək vəzifə...

"Ömrüm boyu "əlaçı" olmuşam, hər şeyi bacardığım qədər yaxşı etməyə çalışmışam. Tərifi də çox sevirəm. Hamı məni pozitiv şəxs kimi tanıyır", o deyir.

Ancaq uşağı dünyaya gətirəndən sonra həyatı dəyişib: "Hamiləliyim yaxşı keçmişdi. Ancaq məncə uşağım olduğunu tam şəkildə anlamırdım. Qızlar var, böyük ailədə böyüyürlər, ətraflarında kiçik uşaqlar olur. Məndə isə elə deyildi. Necə olacaq, bilmirdim. Lakin başa düşürdüm: həyatım tamamilə dəyişəcək, özümə aid olmayacam. Ən çox valideynlər nəvə görmək istəyirdi. Məncə, bu, Azərbaycanda çox yayılmış haldır: gənc ailə, valideyn olmaq nə deməkdir - bunu tam şəkildə dərk etməyib, öz valideynlərinin təzyiqi altında dünyaya uşaq gətirmək qərarına gəlirlər".

"Hər şey çox yaxşı keçdi, - Nigar hekayəsinə davam edir, - bahalı tibb mərkəzi, əla şərait. Amma yeni dünyaya gələn uşaq ilk günlərdən xasiyyətini göstərməyə başladı: ağlayırdı, yeməkdən imtina edirdi. Xasiyyətim ucbatından düşünürdüm: mən ideal ana olmalıyam, ideal ana isə öz uşağını özü əmizdirir, qayğısına özü qalır.

Əsəbdən yuxumu itirmişdim, üç gün, demək olar ki, heç yatmadım. Hiss edirdim ki, ağlımı itirirəm, fikirlərim dolaşır, yaddaşım itir. Çağırdığım təcili tibbi yardım həkimi vəziyyətimlə bağlı bunu dedi: "Doğuşdan sonrakı psixoz".

O gündən dəhşətli günlərim başladı, heç nəyə reaksiya vermirdim, bir nöqtəyə zillənib otururdum. Uşağa yaxınlaşmağa qorxurdum, elə bilirdim ki, mən ona zərər vermişəm, mənə görə ölə bilər. Başqalarına isə nifrət hissi yarandı.

"Anlamırdım, nə baş verir"

Yaxınlarım məni heç tanıya bilmirdi. Həmişə gülərüz, zarafatcıl olan mən iki sözü bir-birinə düzüb-qoşmağı bacarmayan birinə dönmüşdüm. Anlaya bilmirdim: axı sevinməliyəm, xoşbəxt olmalıyam, bəs nə baş verir? Öz-özümə danışırdım, dörd-beş gündən sonra səsli qarabasmaları başladı. Mənə elə gəlirdi ki, artıq ölmüşəm, hamı başımın üzərinə yığışıb məni söyür: "Biz elə bilirdik ki, sən yaxşı insansan, bax gör, uşağının başına nə oyunlar açmısan!"

Bu zülüm təxminən bir həftəyə yaxın davam etdi. Nəhayət ki, məni güclə yatırtdılar və həkim nəzarəti altında yavaş-yavaş normal həyata qayıtmağa başladım.

Bəxtim gətirmişdi ki, yanımda mənə dəstək olan yaxınlarım, həkim var idi. İndi də hərdən, üç-dörd aydan bir panika hücumlarını keçirirəm, amma onların öhdəsindən özüm gəlməyə çalışıram.

İndi başa düşürəm ki, tək deyiləm və bir çox qadın belə problemlərlə üzləşir. Bəlkə də bəzi intihar etmiş qadınları buna depressiya sürükləyib.

"Axı bu, xoşbəxtlik dövrü hesab edilir!"

Bakıda məktəbəqədər hazırlıq kurslarının birində müəllimlik edən Nazilənin dediklərinə görə, heç bir qadın hamiləlik zamanı depressiya haqqında düşünmür: "Axı bu, xoşbəxtlik dövrü hesab edilir!" Onun depressiyasına səbəb doğuş zamanı keçirtdiyi həyəcan olub. "Uşağım pnevmotoraks olmuşdu, buna görə məcburi qeysəriyyə əməliyyatı keçirtdim. Üç gün ərzində doğum evində uşağın üzünü görmədən qaldım. Evə də onsuz qayıtdıq - körpə reanimasiyada idi. Bir həftədən sonra oğlum evə qayıdanda, sevincimin həddi-hüdudu yox idi, axı, uşağım sağ qaldı. Ancaq eyni zamanda böyük təşviş içində idim, hər kəs mənə məsləhət verirdi, uşaqla, özümlə, ailə həyatımla bağlı...