Gənclər arasında ən çox bu xərçəng növü yayılmağa başladı

Digərləri 22 Okt 2025 08:41:00 89 0

Son illərdə gənclər arasında xərçəng hallarının artması tibb dünyasında ciddi narahatlıq doğurur. 42 ölkəni əhatə edən genişmiqyaslı beynəlxalq araşdırma göstərib ki, 50 yaşdan aşağı şəxslər arasında ən sürətlə artan yeganə xərçəng növü yoğun bağırsaq xərçəngidir.

Son.az xəbər verir ki, britaniyalı alimlərin apardığı araşdırmaya görə, qaraciyər və mədə xərçəngi kimi bəzi xərçəng növləri gənclər arasında azalma meyli göstərsə də, yoğun bağırsaq xərçəngi üçün vəziyyət əksinədir.

Tədqiqat nəticələri göstərib ki, araşdırmaya cəlb olunan ölkələrin üçdə ikisindən çoxunda bu xəstəlik gənclər arasında 50 yaşdan yuxarı şəxslərə nisbətən daha sürətlə yayılır.

Məsələn, Böyük Britaniyada 25-49 yaş arası diaqnoz 1990-cı illərin əvvəllərindən bəri 50 faizdən çox artıb, ABŞ-də isə 2030-cu ilə qədər yoğun bağırsaq xərçənginin 50 yaşdan aşağı şəxslərdə ən çox rast gəlinən xərçəng növü olacağı proqnozlaşdırılır.

Mütəxəssislər bu artımı izah etmək üçün bir neçə fərqli nəzəriyyə irəli sürürlər:

Yaşlı insanlarda tətbiq edilən rutin skrininq (yoxlama) testləri, xəstəliyi erkən mərhələdə aşkar etdiyi və xərçəngə çevrilməmiş lezyonları vaxtında aradan qaldırdığı üçün, 50 yaşdan yuxarı şəxslərdə halların azalmasına kömək edir.

Digər alimlər isə həddindən artıq emal olunmuş qidalar, antibiotik istifadəsi və düzgün olmayan qidalanma vərdişlərinin bu artımda rol oynaya biləcəyini düşünürlər.

Araşdırmanın müəlliflərindən professor Amy Berrinqton qeyd edib ki, artmaqda olan piylənmə halları da araşdırılır, lakin bu istiqamətdə sübutlar hələ tam aydın deyil.

Yoğun bağırsaq xərçəngi həm Böyük Britaniyada (ildə təxminən 44 min hal), həm də ABŞ-də (ildə təxminən 142 min hal) ən çox rast gəlinən dördüncü xərçəng növüdür.

Alimlərin hesablamalarına görə, bu hallarının 54 faizindən çoxunun qarşısını almaq mümkündür.

Əlamətlər

Kolon xərçənginin əsas simptomları bunlardır:

Nəcisdə qan görünməsi

Davamlı ishal və ya qəbizlik

İzah olunmayan çəki itkisi

Qarında ağrı və ya şişkinlik

Daimi yorğunluq hissi

Bu əlamətlərdən hər hansı biri müşahidə olunarsa, dərhal həkimə müraciət etmək tövsiyə olunur. Lalə Qüdrətova Son.az