Nefropatiya -böyrəklərin funksiyası ilə əlaqədar olan xəstəlikdir. Ümumi məlumatlar. Şəkərli diabetdə nefropatiya böyrək damarlarının zədələnməsi nəticəsində meydana gəlir. Səbəbləri. Böyrəklərin damar sisteminin pozulmasına səbəb hiperqlikemiya və yüksək arterial təzyiqdir. Bu zaman böyrəklər öz filtirasiya funksiyasını yerinə yetirə bilmir, sidikdə konsentrasiyası yüksək olan maddələr toplanır( zülal). Simptomları . Bu ağırlaşmanın əsas təhlükəsi ondan ibarətdir ki, çox ləng və tədricən inkişaf edir,uzun müddət gizli qalır, çünki kliniki olaraq xəstədə diskomfort hissi olmur. Böyrəklərin çox kəskin patoloji mərhələsində ( çox vaxt terminal ) xəstələr böyrəklərində ağrıdan şikayətlənir, bu da orqanizmin azotlu birləşmələri ilə intoksikasiyası ilə əlaqədardır. Belə ki , bu mərhələdə xəstəyə yardım etmək həmişə mümkün olmur. Özünüzə qarşı diqqətli olun və aşağıdakı simptomlar meydana çıxdıqda, həkimə müraciət edin: - əllərdə, topuqlarda və ya gözlərin altındakı şişkinlik - yeriş zamanı və ya dağa qalxarkən baş verən təngənəfəslik - yorğunluq - yuxusuzluq - iştahanın itməsi - ürəkbulanma Bu zaman həkimin və pasiyentin əsas məqsədi diabetik nefropatiyanın diaqnozunu vaxtında qoymaq və bu xəstəliyə qarşı adekvat terapiyanı aparmaqdan ibarətdir. Diabetik nefropatiyanı ilkin mərhələlərdə aşkar etmək mümkündür. Bundan ötrü müntəzəm olaraq sidiyin analizini vermək,(mikroalbumunuriyaya görə,kreatinin və sidik cövhərinə görə) birinci tip şəkərli diabet xəstələri yarım ildə bir dəfə, xəstəliyin başlanğıcından 5 il sonra bu analizləri verməlidirlər. Ikinci tip şəkərli diabet xəstələr isə ildə 1 dəfə bu analizləri verməlidirlər. Bu analizlər nefropatiyanın kliniki əlamətləri üzə çıxana qədər onun başlanğıcını aşkar etməyə imkan verir və onun qarşısını almağa kömək edir. Bundan əlavə mikroalbuminuriyanın müxtəlif express-diaqnostika metodları mövcuddur: - sidik üçün test-zolaqlar,absorbsiyaedici tabletlər və s. Bu metodlardan istifadə etməklə 5 dəq. müddətində sidikdə çox dəqiq albuminin mikrokonsentrasiyasını müəyyən etmək olar. Əgər sidiyin ilkin analizində təkrarən albuminin miqdarı 20mq/ l olarsa onda sutkalıq sidiyin müayinəsi tələb olunur. Bu analliz sidiyin xüsusi çəkisini və sidikdə zülalın miqdarını müəyyən etməyə imkan verir. Daimi olaraq mikroalbuminuriyanın olması ( ilk 5-7 il) diabetik nefropatiyanın inkşafını təsdiq edir. Bunun müalicəsində şəkərli diabetin kompensasiyasını həyata keçirmək, yüksək təzyiqi normal həddə çatdırmaq lazımdır. Nefropatiyanın inkişaf mərhələsində zülalı məhdudlaşdıran xüsusi pəhriz təyin olunur. Profilaktik tədbirlər. Bu zaman arterial təzyiqə nəzarət etmək( təzyiq 130/85 - dən yuxarı olmamalıdır) , siqaretdən imtina etmək( nikotin damardaraldicı effektə malikdir) və qanda şəkərin miqdarına nəzarət etmək lazımdır.