İran Qərbi Azərbaycana PKKnı yerləşdirir – Səbəb


Dünya 16 Sen 2023 10:41:00 406 0

İran Qərbi Azərbaycana PKKnı yerləşdirir – Səbəb

Türk-kürd məsələsinə həm siyasi-tarixi, həm də Yaxın Şərq nöqteyi-nəzərindən baxmaq lazımdır. İxtilafın əvvəli hələ Qacar zamanından sonrakı dövrə gedib çıxır. Sevr müqaviləsi ilə bölgədə bir Kürdüstan yaradılması planlaşdırılsa da, Qurtuluş savaşından sonra bu anlaşmasının ləğvi, Lozanna anlaşmasının bağlanılması ilə plan baş tutmadı.

Son.az axar.az-a istinadən bildirir ki, bu sözləri tanınmış güneyli siyasətçi, İran və Qafqaz üzrə siyasi şərhçi Kərim Əsgəri Güney Azərbaycanda kürd və türklər arasında yaradılan ixtilaflar haqqında danışarkən deyib.

Onun sözlərinə görə, Lozanna anlaşması ilə Kürdüstan qurmaq ideyası ləğv olunsa da, Qərbin rolu ilə son dövrlər məsələ yenidən aktuallaşıb:

"Qərb dövlətləri "kürd kartı"nı hər zaman istifadə etməyə çalışıblar. Suriya savaşından sonra bunu daha da canlandırmağa başladılar. PKK hər nə qədər Türkiyənin əleyhinə qurulsa da, İranda, İraqda və Suriyada da fəaliyyətləri var. İran və Əsəd rejimi onları dəstəkləyir".

O bildirib ki, İranda problemin bu qədər ciddiləşməsi ifrat panfarsçı düşüncə ilə bağlıdır:

"Qacarlar dövrünə kimi İranda kürdlər və türklər arasında ciddi mənada bir problemə şahid deyildik. Elə ki, Pəhləvilər hakimiyyətə gəldi, türklərin İranda min illik hakimiyyətinə son qoyuldu. Bunlar bir panirançı və panfarsçı düşüncə ilə hakimiyyətə gəldilər. Çalışdılar ki, türkləri bacardıqları qədər zəiflətsinlər - Azərbaycan dili yasaqlandı, şəhərləri başqa bölgələrə verilməyə başlanıldı. Qürvə, Bicar kimi şəhərlərimiz isə Kürdüstana, Kirmanşaha verildi".

İranda məsələnin kökündə Tehran hökuməti və kürd terror təşkilatlarının dayandığını deyən K.Əsgəri qeyd edib ki, molla rejimi türk-kürd problemini məqsədli şəkildə yaradır:

"İki-üç ay bundan əvvəl İran hökuməti Urmiya şəhərində İraqın dörd kürd vilayətinin başçılarının iclasını keçirdi. Məqsəd bu idi ki, türklər və kürdlər arasında problem yaratsınlar. Təbii ki, buna Azərbaycan siyasi təşkilatları etiraz etdilər. İraqdan gələn icra başçısı sinəsinə böyük Kürdüstan xəritəsinin formasını əks etdirən döş nişanı taxmışdı. Bunu İranın daxili işlər nazirinin yanında etmişdi. Bu o deməkdir ki, İran kürd-türk problemini yaratmaqda maraqlıdır".

Siyasi şərhçi kürd terrorçuların digər türk xalqlarına qarşı da ərazi iddası olduğunu diqqətə çatdırıb:

"Güneydə baş verən hadisələrin bənzərini tarixi türk şəhəri olan Kərkükdə görürük. Onlar Ərbil kimi, Kərkükü də ələ keçirməyə çalışırlar. Cənubi Azərbaycanın Urmiya bölgəsini də kürdləşdirmək fikrindədirlər. Buradakı ən önəmli məsələ Güney Azərbaycanın türk dövlətləri ilə bağlantısını kəsməkdir. Çünki Qərbi Azərbaycan vilayəti Türkiyə ilə qonşudur. Bu bölgədən türkləri, azərbaycanlıları köçürməyə çalışırlar. Orada PKK, PJAK, KDP (PDK) kimi kürd terror təşkilatları aktivdir. İki il bundan əvvəl Türkiyənin daxili işlər naziri olmuş Süleyman Soylu sərhədə gələndə yüz metr irəlidə - Makuda PKK təşkilatının fəaliyyət göstərdiyini və Tehran hökumətinin onlara dəstək verdiyini demişdi".

Onun sözlərinə görə, xarici qüvvələrin müdaxiləsi olmazsa, türk-kürd məsələsinin çözüm yolları mümkündür:

"Hər iki tərəfdən olan ziyalılar oturub, bölgədəki reallığı diqqətə alaraq, bu problemlərin həllinə səy göstərməlidir. Lakin kürd təşkilatlarının arxasında başqa güclər - bölgədə İran və Suriya, xaricdə Fransa, Almaniya, ABŞ, hətta Rusiya olduğu üçün ixtilafın başa çatması çətin məsələdir. Amma mümkün olmayacaq mənasına gəlmir". Son.az

Erməniəsilli şəxslər “Laçın” SBMdən növbəti dəfə sərbəst keçdilər like
  • 16 Sen 10:37  
Siyasət Erməniəsilli şəxslər “Laçın” SBMdən növbəti dəfə sərbəst keçdilər

Beynəlxalq Qızıl Xaç Komitəsi (BQXK) əməkdaşlarının müşayiəti ilə

arrow Ətraflı
Bakıda ombadikləşdirmə əməliyyatı etdirən qadının bədəni yırtıldı like
  • 16 Sen 10:30  
Digərləri Bakıda ombadikləşdirmə əməliyyatı etdirən qadının bədəni yırtıldı

Bakıda ombadikləşdirmə üçün kosmetoloqa müraciət edən qadın həyatın

arrow Ətraflı
"Fitch" Azərbaycanın iqtisadi artım proqnozunu açıqlayıb like
  • 16 Sen 10:19  
Digərləri "Fitch" Azərbaycanın iqtisadi artım proqnozunu açıqlayıb

Beynəlxalq reytinq agentliyi olan "Fitch Ratings" Azərbaycanda infly

arrow Ətraflı
Dilarə açıqsaçıq geyimi ilə diqqət çəkdi  VİDEO like
  • 16 Sen 10:11  
Şou-biznes Dilarə açıqsaçıq geyimi ilə diqqət çəkdi VİDEO

Avroviziya təmsilçimiz Dilarə paylaşımı ilə diqqət çəkib.

arrow Ətraflı
Azərbaycan nefti bahalaşdı like
  • 16 Sen 10:00  
Digərləri Azərbaycan nefti bahalaşdı

Dünya bazarlarında "Azeri Light" (CIF) markalı Azərbaycan nefti n�

arrow Ətraflı
Minik maşını ilə mikroavtobus toqquşdu  Xəsarət alan var like
  • 16 Sen 09:54  
Digərləri Minik maşını ilə mikroavtobus toqquşdu Xəsarət alan var

İsmayıllı rayonu, Qusencə kəndində yol-nəqliyyat hadisəsinin baş verib.

arrow Ətraflı
Pilotlarımız havaya qalxdı  Çətin döyüş manevrləri yerinə yetirildi like
  • 16 Sen 09:43  
Digərləri Pilotlarımız havaya qalxdı Çətin döyüş manevrləri yerinə yetirildi

Cari ilin hazırlıq planına əsasən, Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələrinin

arrow Ətraflı
Nazilə Səfərli: "Bunun belini qırana məndən qonaqlıq..."  VİDEO  FOTO like
  • 16 Sen 09:32  
Şou-biznes Nazilə Səfərli: "Bunun belini qırana məndən qonaqlıq..." VİDEO FOTO

"Rizin" Döyüş Federasiyasının noyabrın 4-də Bakıda təşkil ed

arrow Ətraflı
Bakıda restoranda yanğın oldu like
  • 16 Sen 09:21  
Digərləri Bakıda restoranda yanğın oldu

Bakıda restoranda yanğın olub.

arrow Ətraflı
İndi də şaurma xəbərdarlığı: yeyək, yeməyək?  Dietoloqlar deyir ki... like
  • 16 Sen 09:10  
Digərləri İndi də şaurma xəbərdarlığı: yeyək, yeməyək? Dietoloqlar deyir ki...

Rusiya Dövlət Duması payız sessiyasının əvvəlində şaurma standartını

arrow Ətraflı
“Telegram”da pul kisəsi olacaq like
  • 16 Sen 09:00  
Digərləri “Telegram”da pul kisəsi olacaq

Noyabr ayından etibarən pul kisəsi funksiyası "Telegram" parametrl

arrow Ətraflı
Tatlısəsin Bakı konsertinin tarixi bəlli oldu like
  • 16 Sen 08:54  
Şou-biznes Tatlısəsin Bakı konsertinin tarixi bəlli oldu

Türk musiqisinin "İmperator" ləqəbli sənətçisi İbrahim Tatlı

arrow Ətraflı
Bu göldə 80 metr dərinlik görünür  FOTO like
  • 16 Sen 08:48  
Digərləri Bu göldə 80 metr dərinlik görünür FOTO

Yeni Zelandiyadakı Mavi Nelson gölü dünyanın ən şəffah su hövzəsi hesa

arrow Ətraflı
Dünyanın ən böyük iti öldü  FOTO like
  • 16 Sen 08:41  
Digərləri Dünyanın ən böyük iti öldü FOTO

Dünyanın ən böyük iti hesab edilən Zevs ölüb.

arrow Ətraflı
Maştağada 32 yaşlı oğlanı başından bıçaqladılar like
  • 16 Sen 08:33  
Digərləri Maştağada 32 yaşlı oğlanı başından bıçaqladılar

Bakının Sabunçu rayonunda bıçaqlanma hadisəsi baş verib.

arrow Ətraflı