Rəvayətlərə və tarixi mənbələrə görə, həmin xəstəlikdən bir çox məşhur şəxsiyyətlər, o cümlədən sərkərdə, siyasət və ədəbiyyat xadimləri əziyyət çəkmişlər. Onların sırasında Makedoniyalı İsgəndər, Yuli Sezar, görkəmli rus yazıçısı Fyodor Dostoyevski və başqaları da var. Bəlkə də elə buna görə də epilepsiyanı "müqəddəs" və ya "ilahi xəstəlik" adlandırırlar.

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə hazırda dünyada epilepsiyanın yüngül və ağır formalarda 7 milyona yaxın daşıyıcısı var. Xəstəliyin meydana çıxmasında irsi amillər də böyük rol oynayır.

Epilepsiya beynin xronik xəstəliyidir, yeganə və əsas əlaməti təkrarlanan epileptik tutmalardır. Xəstəlik zamanı beyin qabığının müəyyən bir sahəsində - epileptogen ocaqda neyronlar sinxron şəkildə oyanır.

Xəstəliyin səbəbləri sırasında kəllə-beyin travmaları, meningit, ensefalit, insult, dağınıq skleroz, alkoqolizm, narkomaniya, toksiki zob, qaraciyər xəstəlikləri, revmatizm, artıq miqdarda insulin qəbulu və kalsium çatışmazlığı daxil edilir.

Epileptik tutma xəstəliyin ən təhlükəli məqamı sayılır və xəstələrin 2/3-si 18 yaşına qədər ən azı bir dəfə onu keçirir. Yüngül hallarda xəstə ətraf mühitlə əlaqəni itirir, onun yanında olanlar bunu hiss etməyə bilir, xəstənin özü isə keçirdiyi halı xatırlamır. Ağır hallarda huşun itirilməsi ilə əzələlərın qıcolması başlayır, hətta dil qatlanması xəstənin ölümünə səbəb ola bilir. Bəzi xəstələrdə tutmadan əvvəl aura adlanan hal baş verir. Aura zamanı epileptik ocağın beynin hansı hissəsində yerləşməsindən asılı olaraq hərarətin yüksəlməsi, oyanıqlıq, narahatlıq, bəzən qəribə qoxuların duyulması və ya göz önüdə sayrışan işıqların gəlməsi kimi hallar yaranır. Xəstə çox vaxt arxası üstə yıxılır, başı arxaya əyilir, tənəffüs və qırtlaq əzələləri qıc olur, qıcolma tədricən üz, gövdə və ətrafların əzələlərinə yayılır. Bir müddət sonra tənəffüs dayanır, üzdə göyərmə və şişkinlik əmələ gəlir, göz bəbəkləri genəlir.

Belə hallarda xəstəyə mümkün qədər tez həkim yardımı göstərilməlidir. Epileptik tutma başlayanda xəstəni yıxılıb əzilməkdən qorumaq üçün bir qədər yumşaq yerdə uzatmaq, dilinin dişləri arasında qalıb kəsilməməsi üçün qaşığı dəsmala büküb çənəsinin arasında saxlamaq lazımdır.

Qıcolma keçəndən sonra xəstənin tənəffüsü yavaş-yavaş bərpa olunur. Əvvəlcə tənəffüs fasiləli və səthi olur, bir qədər sonra dərinləşir, nəhayət, öz ritmini bərpa edir, göyərmə və üzdə şişkinlik azalır. Spazmadan sonra xəstənin huşu müəyyən qədər pozulur, ətrafda olanlara reaksiya vermir, əzələləri süstləşir. Həmin vəziyyət 15-20 dəqiqə davam edəndən sonra xəstə yuxuya gedir. Oyanandan sonra xəstə ümumi əzginlik və zəiflik hiss edir, başağrısı olur.

SOS!

Epilepsiya xəstələrinə qadağandır:

- Çoxlu sərnişin olan ictimai nəqliyyata minmək;

- Əhalinin sıxlıq təşkil etdiyi qapalı məkanlarda qalmaq;

- Kompyüter və televizor qarşısında çox oturmaq, mobil telefonla çox danışmaq;

- Bəzi dərman preparatlarından - antihistaminlər, antidepressantlar, yod tərkibli dərmanlar və anestetiklərdən istifadə etmək.

Bəzi xalq təbabəti vasitələri epilepsiya zamanı istifadə oluna bilər:

- Pion kökü dəmləməsi

2 xörək qaşığı xırdalanmış pion kökü 3 stəkan qaynar suda 30 dəqiqə dəmlənir, gündə 3-4 dəfə yeməkdən bir neçə dəqiqə əvvəl 1 xörək qaşığı qəbul edilir.

- Yovşan kökünün kvasda dəmləməsi