Qeyd edək ki, tariflərin tətbiq olunduğu ölkələr arasında Azərbaycan da yer alıb. Digər ölkələrdən fərqli olaraq, Azərbaycan üçün minimal 10 faizlik gömrük rüsumu müəyyən edilib.

İqtisadçılar hesab edirlər ki, Vaşinqtonun tarifləri Azərbaycanın ABŞ-yə ixracatına ciddi təsir göstərməsə də, ümumi artım dinamikasına təsir edə bilər.

İqtisadçı Eldəniz Əmirov mövzu ilə bağlı Trend-ə açıqlamasında ABŞ-nin tarif siyasətinin əvvəlcə qlobal ticarətə təsirlərindən danışıb.

Onun sözlərinə görə, tarif qərarı daha çox ABŞ-nin özünə təsir göstərəcək:

"ABŞ-nin tarif siyasəti qlobal ticarətə ciddi şəkildə təsir göstərəcək. Amma bu təsiri proqnozlaşdırmaq qəti şəkildə mümkün deyil. Düzdür, bir çox beynəlxalq və yerli eksepertlər bununla bağlı müxtəlif proqnozlar verirlər. 300-400 milyarddan 1,5-2 trilyon dollara qədər qlobal ticarətdə daralmanın olduğu proqnozlaşdırılır. Amma bu böyüklükdə olan interval, əslində, proqnozdan daha çox fərziyyələrdir. Çünki digər ölkələrin qərarları hələ açıqlanmayıb. Digər ölkələrin hansı qərarı verəcəyini zaman göstərəcək. Bütün hallarda hesab edirəm ki, bu müvəqqətidir.

Tarif qərarı daha çox ABŞ-nin özünə təsir göstərəcək. Çünki digər ölkələrin "güzgü effekti" yaratması nəticə etibarilə ABŞ-də ciddi şəkildə iqtisadi istiqamətlər üzrə həm sahibkarlığa, həm fərdi şəxslərə mənfi təsir göstərəcək, qiymət artımlarına və insanların narazılığına səbəb olacaq. Belə olan halda ABŞ geri çəkiləcək".

E.Əmirov vurğulayıb ki, Donald Trampın tarif qərarından sonra hansı məhsulların bahalaşacağını bilmək olmaz:

"Bununla bağlı verilən proqnozların heç bir elmi, iqtisadi əsası olmayan proqnozlardır. Təbii ki, ABŞ istehsalı olan məhsullar bahalaşacaq. Amma bu gün "iPhone" brendinə məxsus smartfonların hamısı ABŞ-də istehsal olunmur axı. Artıq həmin məhsullar ABŞ-yə daxil olmadan gedib digər ölkəyə daxil olur və istehsal olunur. Ona görə də ABŞ daxilində istehsal olunacaq məhsulların qiymətində artım olacaq. Qiymət artıqdan sonra ABŞ-nin özünün xarici bazarlarda rəqabət qabiliyyəti aşağı düşəcək".

ABŞ tarif siyasətinin mənfi tərəfləri Azərbaycanın ixracına deyil, daha çox idxalı istiqamətində olacaq...

E.Əmirov bildirib ki, Azərbaycanın ABŞ-yə olan ixracı ölkənin ümumi ixracı ilə müqayisədə kiçik olduğundan ixrac istiqamətindən Azərbaycana ciddi təsirinin olmayacağını əminliklə demək olar:

"Çünki ABŞ ötən il 26,338 milyard dollarlıq ixracımızın cəmi 0,6 faizini təşkil edir. Yəni satdığımız hər 100 dollarlıq məhsulun cəmi 60 senti ABŞ-nin payına düşür. Buna da 10 faizli tarif tətbiq edilməsi hər 100 dollarda 6 sent deməkdir. Bu altı sentin isə ən azı 4-5 senti məhsulun qiymətinə transfer olunacaq. Buna görə də kiçik riyazi hesablamalar etsək, görərik ki, 162 milyon dollarlıq ixracın təsirlənməsi 30 min dolları ötməyən bir rəqəmlə ifadə oluna bilər".

"Odur ki, ABŞ tarif siyasətinin mənfi tərəfləri Azərbaycanın ixracına deyil, daha çox idxalı istiqamətində olacaq. Çünki bu sərt siyasət ABŞ ilə ticarət münasibətlərində olan, xammal tədarükü və ixrac edən ölkələrdə qiymət artımlarına gətirib çıxaracaq. Azərbaycanın isə idxaldan ciddi asılılığı olduğuna görə, bu mənfi təsir ilk növbədə ölkəmizə idxal etdiyimiz məhsulların qiymətində özünü büruzə verəcək", - iqtisadçı vurğulayıb.

Cari ilin ilk iki ayında Azərbaycanla ABŞ arasında ticarət əməliyyatlarında azalma qeydə alınıb. Belə ki, bu ilin yanvar-fevral aylarında Azərbaycanla Amerika Birləşmiş Ştatları (ABŞ) arasında ticarət əməliyyatlarının həcmi 103,8 milyon ABŞ dolları təşkil edib. Bu, 2024-cü ilin eyni aylarındakı göstərici ilə müqayisədə 20,1 milyon ABŞ dolları və ya 16,2% azdır.

Hesabat dövründə ABŞ ilə ticarət dövriyyəsi Azərbaycanın ümumi ticarət dövriyyəsinin 1,16%-i həcmində olub.

Cari ilin yanvar-fevral aylarında Azərbaycandan ABŞ-yə 10,3 milyon dollarlıq məhsul ixracı qeydə alınıb. Bu, 2024-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 1,1 milyon ABŞ dolları və ya 12,2% çoxdur.

Eyni zamanda, 2025-ci ilin yanvar-fevral aylarında ABŞ-dən Azərbaycana 93,5 milyon ABŞ dolları dəyərində idxal əməliyyatları icra olunub ki, bu da illik müqayisədə 21,2 milyon ABŞ dolları və ya 18,5% azalma deməkdir.

Yeni tariflər ABŞ-dən Azərbaycana idxal olunan məhsulların qiymətinə necə təsir göstərəcək?