Uşaqlarda diqqət əskikliyi və hiperaktiv pozğunluğu necə düzəltmək olar?
Digərləri 26 Avq 2025 08:48:00 410 0
"Tədqiqatlar göstərir ki, Diqqət əskikliyi və hiperaktiv pozğunluğu (DEHB) olan uşaqlarda bəzi beyin bölgələri digər uşaqlara nisbətən ya daha kiçik, ya da fərqli işləyir".
Bu xəbəri də oxu: Noyabrın ilk günündə Bakıda 22 dərəcə isti olacaq
Bu barədə uşaq nevroloqu, həkim Vüsalə Nuriyeva baku.ws-ə bildirib.
Onun sözlərinə görə, Prefrontal korteks (Diqqət, planlama, qərarvermə və özünüidarə funksiyasına cavabdehdir) DEHB-də bu bölgənin fəaliyyəti zəifləyir.
"Bazal qanglionlar - Hərəkətlərin və emosiyaların idarə olunmasında rol oynayır. DEHB-li uşaqlarda buradakı fəaliyyət qeyri-sabit ola bilər.
Beyincik (serebellum) - Diqqətin sürətli dəyişməsi və hərəkətlərin koordinasiyası ilə bağlıdır. Tədqiqatlarda bəzi fərqlər müşahidə olunub", - deyə həkim bildirib.
Neyrotransmitterlərdə (beyin kimyasında) dəyişiklik
Həkim deyir ki, Bbeyin hüceyrələri bir-biri ilə neyrotransmitterlər vasitəsilə əlaqə saxlayır:
"DEHB zamanı xüsusilə iki kimyəvi maddənin balansı pozulur:
Dopamin - Motivasiya, mükafat gözləntisi və diqqət üçün əsasdır. DEHB-də dopamin səviyyəsi aşağı olur, bu da uşağın tez sıxılmasına və diqqətini davam etdirməkdə çətinlik çəkməsinə səbəb olur.
Noradrenalin - Oyanıqlıq və diqqəti fokuslamaq üçün vacibdir. Onun fəaliyyəti də zəif ola bilər".
Həkim deyir ki, buna görə də DEHB müalicəsində istifadə edilən bəzi dərmanlar (məsələn, metilfenidat) dopamin və noradrenalinin beyindəki fəaliyyətini artıraraq diqqəti və özünüidarəni yaxşılaşdırır.
Beyin fəaliyyətində yavaşlama və ya qeyri-sabitlik
EEQ (elektroensefaloqrafiya) tədqiqatlarında DEHB-li uşaqlarda tez-tez belə nəticələr müşahidə olunur:
"Unutmaq olmaz ki, "Theta" dalğalarının artması - Beyin "yorğun" və "diqqəti dağınıq" kimi işləyir.
"Beta" dalğalarının azalması - Konsentrasiya və aktiv diqqət çətinləşir.
Bu, uşağın dərsdə oturub, uzun müddət diqqətini saxlamasını çətinləşdirir".
İmpuls nəzarətində çətinlik
Həkimin sözlərinə görə, normalda beyində "fren" rolunu oynayan ön alın payı (prefrontal korteks) hərəkət etmədən əvvəl düşünməyə kömək edir:
"DEHB-li uşaqlarda bu "fren sistemi" zəif işlədiyi üçün onlar tez-tez düşünmədən danışır, hərəkət edir və ya qaydaları pozurlar".
Türkiyənin İzmir şəhərinin küçələrində qeyri-adi bir hadisə yaşanı
 Ətraflı
 Ətraflı
                                                Hindistanın Uttar-Pradeş ştatında qadın toydan sonra ərinin qızılını,
 Ətraflı
 Ətraflı
                                                Türkiyənin Eskişehir vilayətində xırda pul çatışmazlığı yaşayan bir
 Ətraflı
 Ətraflı
                                                Moskvada 1956-cı il istehsalı olan nadir QAZ-12 ZİM sedanı satışa çıxar�
 Ətraflı
 Ətraflı
                                                Pensilvaniya Universitetinin əməkdaşları telefon danışıqlarını uzaqdan
 Ətraflı
 Ətraflı
                                                Bir çox insan doğum tarixinin insanın xarakterinə və maliyyə uğurlarına
 Ətraflı
 Ətraflı
                                                Artıq çəki atmaq üçün həftələrlə, aylarla pəhriz saxlam kifayət deyi
 Ətraflı
 Ətraflı
                                                Türkiyəli aktrisa Defne Samyelinin qızı Derin Talu şəxsi həyatı ilə g�
 Ətraflı
 Ətraflı
                                                Marinad zamanı pomidor qabığının çatlaması onların həm dadını, həm d
 Ətraflı
 Ətraflı
                                                Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti Leyla Əliyeva özünün sosial media
 Ətraflı
 Ətraflı
                                                Tanınmış müğənni Zara (Neşə Zara Yılmaz) son vaxtlar verdiyi kilolarla
 Ətraflı
 Ətraflı
                                                Keçmiş məcburi köçkünün məskunlaşdığı evdən çıxması üçün mən
 Ətraflı
 Ətraflı
                                                Lent.az-ın müsahibi Xalq artisti Şamil Süleymanlıdır. O, "Baladadaş�
 Ətraflı
 Ətraflı
                                                Suriyanın keçid dövrü Prezidenti Əhməd Əl Şaraa sentyabrda Birləşmiş
 Ətraflı
 Ətraflı
                                                Bakıda dələduzluqlar edən şəxsə hökm oxunub.
 Ətraflı
 Ətraflı
                                                
 
                                                             
                                                                                                             
                                                         
                                                         
                                                                                                             
                                                                                                             
                                                                                                             
                                                                                                             
                                                                                                             
                                                                                                             
                                                                                                             
                                                                                                             
                                                                                                             
                                                                                                             
                                                                                                             
                                                                                                             
                                                                                                            