İlk kompleks zəhərlər insanlar tərəfindən nə vaxt yaradılıb?

Digərləri 26 Yan 2025 10:11:00 71 0

İlk kompleks zəhərlər insanlar tərəfindən nə vaxt yaradılıb?

Yohannesburq Universitetinin Cənubi Afrika alimləri ov zamanı istifadə edilən dünyada məlum olan ən qədim çoxkomponentli zəhəri aşkar ediblər.

Bu xəbəri də oxu: Rusiyada güclü zəlzələ oldu

Son.az xəbər verir ki, araşdırma "iScience" elmi jurnalında dərc olunub.

Komanda Cənubi Afrikanın qərbindəki Krüqer mağarasında aparılan qazıntılar zamanı aşkar edilib, təxminən 7000 il yaşı olan qeyri-adi bud sümüyünü tədqiq edib. Obyektin daxili hissəsində dəyişdirilmiş üç ox ucu var.

Artefaktların təhlili göstərib ki, silah ən azı iki müxtəlif bitki zəhərindən ibarət zəhərli maddə ilə örtülüb. Onların digitoxin və strofantidin olduğu ortaya çıxıb. Hər iki birləşmə ürək əzələsinin işini pozur.

Alimlər özlüyündə zərərsiz olan, lakin zəhərli lektin ricinin oksidləşməsi nəticəsində əmələ gələ bilən risinoleik turşunu da kəşf ediblər. Bu molekullar eyni bitkilərdə olmadığından, nəticələr zəhərin qəsdən qarışdırılmasını təklif edir.

Tədqiqatçıların fikrincə, insanlar 60-70 min il əvvəl ov edərkən zəhərdən istifadə etməyə başlayıblar. Bununla belə, elm adamları hələ də bu toksinlərin tərkibi haqqında heç nə bilmirlər və onların mövcudluğunun sübutu yalnız dolayı olaraq qalır.

İnsan zəhərindən istifadənin ən qədim molekulyar sübutu 24.000 il əvvələ gedib çıxır, lakin bu, yüksək zəhərli ricinə işarə edən risinoleik turşusunu ehtiva edir.

Mütəxəssislər qeyd ediblər ki, mürəkkəb zəhərlərin kəşfi qədim insanların bitki kimyəvi maddələrindən istifadəsinə dair biliklərinə yeni baxışlar açır.

Əvvəllər elm adamları Neolit ​​dövrünün ibtidai avropalılarının mürəkkəb kompozit oxlar hazırlamaq texnologiyasına malik olduğunu aşkar ediblər./qaynarinfo

Mənbə: milli.az
Siyahının davamı
Daşaltı əməliyyatından 33 il ötür like
  • 26 Yan 10:00  
Digərləri Daşaltı əməliyyatından 33 il ötür

Azərbaycan Ordusunun həyata keçirdiyi, lakin uğursuzluqla nəticələnən &q

arrow Ətraflı
İsrail hərçiləri Cenin yaxınlığında iki yaşlı qızı güllələyiblər? like
  • 26 Yan 09:50  
Dünya İsrail hərçiləri Cenin yaxınlığında iki yaşlı qızı güllələyiblər?

İsrail əsgərləri İordan çayının qərb sahilində Cenin şəhəri yaxınl

arrow Ətraflı
Tramp bu ölkədən danışdı tamamilə ABŞdən asılıdır və suveren dövlət ola bilməz like
  • 26 Yan 09:41  
Dünya Tramp bu ölkədən danışdı tamamilə ABŞdən asılıdır və suveren dövlət ola bilməz

Kanada tamamilə ABŞ-dən asılıdır və buna görə də suveren dövlət ola

arrow Ətraflı
Belarusda prezident seçkilərində səsvermə başlayıb like
  • 26 Yan 09:30  
Dünya Belarusda prezident seçkilərində səsvermə başlayıb

Belarusda prezident seçkiləri ilə bağlı 5,3 mindən çox seçki məntəqəs

arrow Ətraflı
Müayinə üçün kartdan karta ödənişi tələb edən məşhur həkim like
  • 26 Yan 09:17  
Digərləri Müayinə üçün kartdan karta ödənişi tələb edən məşhur həkim

Son dövrlərdə həkimlər tərəfindən qeyri-qanuni ödəniş tələbləri ar

arrow Ətraflı
Torpaq alıb satanların DİQQƏTİNƏ Sotu baha və ucuz ərazilər bunlardır like
  • 26 Yan 09:05  
Digərləri Torpaq alıb satanların DİQQƏTİNƏ Sotu baha və ucuz ərazilər bunlardır

Torpaq alqı-satqısı həm hüquqi, həm də maliyyə baxımından diqqət və

arrow Ətraflı
Rəsmi Bakıdan Fransa XİNə like
  • 26 Yan 08:59  
Siyasət Rəsmi Bakıdan Fransa XİNə

Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat katibi Ayxan Hacızadə Fransa

arrow Ətraflı
​Daha bir rayonda ehsan verilməyəcək like
  • 26 Yan 08:57  
Digərləri ​Daha bir rayonda ehsan verilməyəcək

İsmayıllı rayonu və kəndlərində yas mərasimlərində cümə axşamların

arrow Ətraflı
Çimnazın ölümündən əvvəl verdiyi açıqlama yenidən gündəm oldu uşağımın atası... like
  • 26 Yan 08:51  
Şou-biznes Çimnazın ölümündən əvvəl verdiyi açıqlama yenidən gündəm oldu uşağımın atası...

Mərhum aktrisa Çimnaz Sultanova ölümündən əvvəl iştirak etdiyi veriliş

arrow Ətraflı
Bunu etsəniz, daha az yemək yeyəcəksiniz like
  • 26 Yan 08:44  
Digərləri Bunu etsəniz, daha az yemək yeyəcəksiniz

Tədqiqat zamanı alimlər məhsulun etiketində göstərilən hansı məlumatla

arrow Ətraflı
Bank kartlarından pulların oğurlanmasına ekspertdən REAKSİYA like
  • 26 Yan 08:36  
Digərləri Bank kartlarından pulların oğurlanmasına ekspertdən REAKSİYA

"Bank kartlarından pulların oğurlanması son dövrlərdə elə bir hala

arrow Ətraflı
Dünyanın ən qiymətli qanı: Bir litri 15 min dollardır like
  • 26 Yan 08:27  
Digərləri Dünyanın ən qiymətli qanı: Bir litri 15 min dollardır

Bir litr at nalı xərçəngi qanının qiyməti təxminən 15.000 dollardır.

arrow Ətraflı
Ötən il spirtli içkilərdən 64 nəfər zəhərlənib Zəhərlənmə halları nə ilə bağlıdır? like
  • 26 Yan 08:04  
Digərləri Ötən il spirtli içkilərdən 64 nəfər zəhərlənib Zəhərlənmə halları nə ilə bağlıdır?

Müvafiq qurumlar tərəfindən mütəmadi olaraq restoranlarda istər qida vasi

arrow Ətraflı
Xəstəxanalarda onlayn növbə sistemi nə zaman tam tətbiq olunacaq? like
  • 26 Yan 07:52  
Digərləri Xəstəxanalarda onlayn növbə sistemi nə zaman tam tətbiq olunacaq?

Xəstəxanalarda uzun növbələr, sıxlıq problemi hələ də davam edir. Elə

arrow Ətraflı
Məşhur azərbaycanlı müğənni indi şirniyyat bişirib satır like
  • 26 Yan 07:40  
Şou-biznes Məşhur azərbaycanlı müğənni indi şirniyyat bişirib satır

"Şirniyyat bişirməyi sevirəm. Amma çox adam mənə rişxənd edir"

arrow Ətraflı