Son.az xəbər verir ki, bu barədə Trend-ə özəl müsahibəsində Özbəkistanın energetika nazirinin müavini Ümid Mamadaminov bildirib.

"COP29-da Özbəkistan, Azərbaycan və Qazaxıstanın hökumətlərarası saziş imzalaması gözlənilir ki, bu da bu təşəbbüs üçün mühüm mərhələ olacaq. Bu razılaşma layihənin başlanmasına start verəcək ki, bu da onun sürətlə həyata keçirilməsinə səbəb olacaq. Üç ölkə artıq bu ilin əvvəlində anlaşma memorandumu imzalayıb. Biz texniki-iqtisadi əsaslandırmanın aparılması üçün CESI (Centro Elettrotecnico Sperimentale Italiano) konsaltinq şirkətini cəlb edirik. Texniki-iqtisadi əsaslandırmanın hazırlanması proseduru təxminən bir il çəkəcək, bundan sonra tikintiyə başlanılacaq. Bir sıra beynəlxalq maliyyə qurumları da bu yaşıl layihənin maliyyələşdirilməsində maraqlı olduqlarını bildiriblər. Tikintinin təxminən 3-4 il çəkəcəyi gözlənilir. Bundan əlavə, 2030-cu ilə qədər Özbəkistanın şimal-qərb regionunda infrastruktur və generasiya gücləri (külək və günəş enerjisi istehsalı) tam hazır olacaq", - deyə o bildirib.

Ü. Mamadaminov qeyd edib ki, Özbəkistan, Azərbaycan və Qazaxıstan bərpa olunan enerji mənbələrini öz enerji infrastrukturlarına inteqrasiya etmək üçün qarşılarına iddialı məqsədlər qoyurlar. Bu üç ölkə bərpa olunan enerjini Avropaya gətirmək üçün əhəmiyyətli transkontinental səylərin təşəbbüsü ilə çıxış edirlər. Bu təşəbbüs Özbəkistanda, xüsusilə külək və günəş enerjisində inkişaf etdirilən əhəmiyyətli yaşıl generasiya potensialından, eləcə də Qazaxıstanın bərpa olunan enerjini Xəzər dənizi, Azərbaycan, Gürcüstan və nəhayət Qara dəniz və Rumıniya vasitəsilə Avropaya ötürmək gücündən istifadə etməyə imkan verəcək.

Nazir müavini bildirib ki, Özbəkistan, Azərbaycan və Qazaxıstanın iştirak etdiyi bərpa olunan enerji layihəsinin bütün iştirakçı ölkələrə əhəmiyyətli fayda gətirəcəyi gözlənilir. Bu təşəbbüs həmin ölkələrə gəlirləri artırmağa, iş yerləri yaratmağa və karbon emissiyalarını əhəmiyyətli dərəcədə azaltmağa imkan verəcək. Bu ölkələr arasında elektrik şəbəkələrinin inteqrasiyası resurslardan istifadəni optimallaşdırır və hər bir ölkəyə kollektiv fayda üçün öz güclü tərəflərindən istifadə etməyə imkan verir. Özbəkistan külək və günəş enerjisi sahəsində, xüsusən də şimal bölgəsində əhəmiyyətli külək tutumu sayəsində əhəmiyyətli potensiala malikdir. Elektrik enerjisinin Avropaya ötürülməsi üçün zəruri infrastrukturun inkişafı bu potensialdan səmərəli istifadə etməyə imkan verəcək.

"Layihədə elektrik enerjisinin uzun məsafələrə (1000 kilometrdən çox) səmərəli şəkildə aşağı enerji itkiləri ilə ötürülməsi üçün zəruri olan Yüksək Gərginlikli Birbaşa Cərəyan (HVDC) texnologiyasından istifadə olunacaq. Sualtı HVDC kabeli elektrik enerjisinin Avropaya ixracı üçün dayanıqlı infrastruktur yaradacaq. Proqnozlara görə, 2030-cu ilə qədər Özbəkistanda elektrik enerjisi istehlakı 130 milyard kilovatsaatdan çox olacaq. Lakin günəş və külək resurslarından gözlənilən qalıq enerji ixrac üçün kifayət qədər enerji təmin edəcək", - deyə o qeyd edib.

Ümid Mamadaminov vurğulayıb ki, Avropa ölkələri özlərinin iqlim məqsədləri çərçivəsində 2050-ci ilə qədər istixana qazı emissiyalarını sıfıra çatdırmaq öhdəliyi götürüblər. Mərkəzi Asiyadan "yaşıl" enerjinin tədarükü Avropanın qalıq yanacaqlardan asılılığını əhəmiyyətli dərəcədə azaldacaq və bərpa olunan mənbələrə keçidi asanlaşdıracaq.