El arasında "ağlını itirmək" kimi adlanan hala səbəb həqiqətən estetik əməliyyatdırmı? Nəyə görə əməliyyatdan sonra, hətta aylar keçsə belə, bəzilərində psixi problemlər yaranır?

Son.az xəbər verir ki, psixiatr, uzman doktor Azər Bağırov Lent.az-a açıqlamasında bildirib ki, əməliyyatdan sonra psixoz vəziyyəti, yəni ağlını itirmək halı 100-200 insandan birində yarana bilir:

"Estetik-plastik əməliyyatlarda anatomik olaraq birbaşa beyinə təsir edən vəziyyət yoxdur, amma məhz əməliyyatdan sonra insanın psixoloji stress yaşaması mümkündür. Bu halla tez-tez qarşılaşırıq.

Burun üzün tam mərkəzində olan orqan olduğu üçün insanlar əməliyyatdan sonra öz görüntülərində kəskin dəyişikliklə qarşılaşırlar. Düzdür, bəzən həkimlər öncədən həmin dəyişimi pasiyentlərə göstərirlər, amma buna baxmayaraq, gözləri ilə reallığı gördükdə, sanki özlərini tanımırlarmış kimi bir hissə qapılırlar. Bəzən əməliyyatın nəticəsi gözləntiləri qarşılamadığı üçün emosional stress də, keçirirlər. Bu stresslərin nəticəsində ən çox depressiya və anksiyetə deyilən halla rastlaşırıq. İnsanlarda təşviş yaranır: bundan sonra "özümü bəyənməyəcəm", "sonum necə olacaq?" və s. düşünürlər. Seanslarda nəfəs ala bilmirəm, burnum tıxanıb, sanki içində nə isə qalıb halları olan pasiyentləri daha çoxmüşahidə edirəm.

Ağıl sağlığının itirilməsi deyilən vəziyyət psixiatriyada psixoz vəziyyət adlanır. Bu da reallığı dəyərləndirmə qabiliyyətinin pozulmasıdır. Olmayan şeylərdən şübhələnmə, sayıqlama şəklində hallarla müşahidə olunur. Onlara ətrafdan hər şeyi məntiqli formada izah etsələr də, yenə də öz "həqiqət"lərindən qopmurlar. Əməliyyatdan sonra psixoz vəziyyəti nadir hallarda görürəm, nəinki depressiya və anksiyetəni. Psixoz 100 yaxud 200 nəfərdən birində müşahidə olunur.

Kimlər risk altındadır?

Əvvəldən psixoloji problemi olan insanlar, müxtəlif şəxsiyyət tipləri, o cümlədən borderline, narsistik, obsessiv-kompulsiv pozuntuları olan şəxslərin psixologiyaları emosional stresslərə daha həssasdır. Ona görə də, həmin insanlar bu cür əməliyyatlardan sonra sözügedən vəziyyəti yaşaya bilərlər və onlarda əhval-ruhiyyə oynaqlığı, təşviş halları çoxala bilər.

Depressiyaya səbəb olan digər faktorlar

Əməliyyatlarda anesteziyanın (narkoz) tərkibindəki müəyyən dərmanlar insan psixologiyasına təsir edə bilir. Həmçinin əməliyyatdan sonra verilən kortikusteroid, opioid qrupuna daxil olan dərmanlar insan psixologiyasına təsir edib keçici olaraq ruhi sağlamlığın pozulmasına səbəb ola bilər".

Həkim qeyd edib ki, digər ölkələrdə əməliyyatdan sonra psixi problem yaşaya biləcək şəxsləri cərrahlar qəbul etmirlər:

"Dünya praktikasında estetik əməliyyatlardan (bədənşəkilləndirmə, burun, sinə böyütmə-kiçiltmə, cinsiyyət dəyişdirmə və s.) öncə xəstə mütləq psixiatr tərəfindən dəyərləndirilir. Xəstələrdə bədən dismorfit deyilən vəziyyətin olub-olmamasına baxılır. Bəzi insanlar bədənlərindəki xırda qüsurları gözlərində çox böyüdərək, davamlı əllərində güzgü ilə bütün diqqətlərini ortaya verirlər. Çalışırlar ki, həmin qüsurları düzəltsinlər. Bu səbəbdən davamlı estetik əməliyyatlara müraciət edirlər, lakin nəticədən razı qalmırlar. Çünki onların beynində kiçik qüsurları böyütmə vəziyyəti olduğu üçün heç bir əməliyyatla rahatlığa qovuşa bilməyəcəklər. Belə insanlarda əməliyyata icazə verilmir. Psixiatr rəyində bu diaqnoz yazıldıqda, cərrah əməliyyat öhdəliyi götürməməyə üstünlük verir, çünki həmin şəxsin gələcəkdə psixoloji problem yaşama ehtimalı daha yüksəkdir.

Təəssüf ki, bu prosedur Azərbaycanda aparılmır, ona görə də, bir çox estetik əməliyyatdan sonra problemlər yaşanır". Son.az