Azərbaycan haqqında qərəzli informasiyaların paylaşıldığı bu video haqqında "Faktyoxla" araşdırma aparıb.

Əvvəlcə, onu bildirək ki, "Azadlıq qəzeti" facebook səhifəsi "Azərbaycan dəhşətləri Türkiyə mətbuatında" təqdim etməklə saxtakarlığa yol verir. Onların "Türkiyə mətbuatı" dedikləri kanal izləyici sayı 1800 nəfər olan "Karanlık rota" adlı "youtube" kanalıdır.  

Araşdırmaq üçün kanalın bağlı olduğu nə "facebook", nə "X", nə də "LinkedİN" səhifələri tapmaq mümkün oldu. Yalnız kanalın informasiya bölməsinə baxanda bu kanalın 23 avqust 2025-ci il tarixində yaradıldığını görünür.

Kanala yerləşdirilən videoların təkli izlənməsi və araşdırılmasına başladıq və nəhayət, ipucu tapdıq. Belə ki, bu kanalda yayılan "Kubanın qaranlıq üzü: Daha əvvəl heç eşitmədiyiniz şok edən gerçəklər! Səyahət filmi" adlı videonun mövzu və kontent baxımından eynisinə əvvəllər Azərbaycanla bağlı qərəzli videolar çəkmiş erməni əsilli bloger Okan Süvarinin çəkdiyi "Kubanın qaranlıq arxa planı-həyatda qalmaq üçün ... edirlər" adlı videosunda rast gəldik. 

Kimdir bu Okan Suvari?

Sosial və ənənəvi mediadan müəyyən etdik ki, Okan Suvari, Türkiyə Cümhuriyyətinin Aydın şəhərində yerləşən, ölkənin məşhur kurort rayonlarından olan Kuşadasında anadan olub. Sosial media hesablarında apardığımız araşdırmalar zamanı dəqiqləşdirdik ki, Okan Suvari əslən Qarsın Arpaçay bölgəsinin Polatköy kəndindəndir. Faktyoxla-nın Türkiyə redaksiyası həmin ərazidə yaşayan, Arpaçayın kəndlərini yaxından tanıyan şəxslərlə əlaqə saxlayıb, onlardan tam səhih məlumatlar alıb. Məlum olub ki, bu ailə, Türkiyədə soyad qanunu çıxandan sonra "Suvari" soyadını qəbul edib. Ailə Arpaçay rayonunun Polatköy kəndinə isə 1925-1930-cu illərdə ermənilər tərəfindən başladılan "Ağrı üsyanından" sonra gəlib yerləşiblər.

Etibarlı mənbə, eyni zamanda, onu da qeyd edib ki, Ağrı üsyanının təşkilatçılarından olan Zilan bəy (əsl adı Ardeşir Muradyan-red.) Okan Suvarinin ulu babalarındandır. Bundan sonra Suvarilər əvvəl Qarsa, daha sonra isə İstanbula, Egey bölgəsinin müxtəlif şəhərlərinə (İzmir, Aydın  və b.) köçüblər. Araşdırmalarımız zamanı o da məlum oldu ki, Okan Suvarinin əksər qohumları Qars şəhərini ziyarət etdikləri zaman burada yerləşən Tigran Honents erməni məbədini ziyarət edir və həmin məbədin qarşısında çəkdirdikləri fotonu öz sosial media hesablarında paylaşır, profil və örtük-fotosu edirlər. faktyoxla.az 

Okan Suvari maskasını dəyişərək hazırladığı bu video başdan-ayağa saxta, əsassız və məntiqsiz söz və kadrlarla doludur. Erməni əsilli bu şəxs əvvəllər olduğu kimi Azərbaycan haqda video hazırlayaraq, həm kanalını reklam edir, həm də anti-Azərbaycan təbliğatı aparır. Aşağıdakı skrinə diqqət edək. Rusiya ilə bağlı video cəmi 907, İranla bağlı video cəmi 716 baxış aldığı halda Azərbaycan haqda videolar (qondarma örtük fotoları ayrı mübahisə mövzusudur-red) 57 min, 45 min baxış toplayır.

Qayıdaq "Karanlık Rota" kanalının Okan Suvariyə məxsus olmasını təsdiqləyən digər faktlara.

Araşdırmanı davam etdirdikdə "Karanlık Rota"-da Filippinlə bağlı hazırlanan "Filippində məzarlıqda yaşayan uşaqlar" videosundakı fikir və faktların Okan Süvarinin "youtube" kanalında eyni adlı videosunda təkrarlandığını gödük.

Şimali Koreya ilə bağlı videolarda isə əksini görürük: Okan Süvarinin "youtube" kanalında 3 il bundan öncə hazırlanan videosu 3 həftə öncə "Karanlık rota" kanalında yayımlanan videonun məzmun baxımından eynisidir. 

Eyni məzmun Serbiya, Yaponiya haqda hazırlanan videolarda da müşahidə edilir.  

"Karanlıkrota"-da 7.10.2025 tarixində Ermənistanla bağlı video paylaşılıb. Həmin videoda 02:26-dan etibarən Xocalı soyqırımından bəhs edilir. 

Amma, bu vəhşət dolu hadisə elə təqdim edilir ki, sanki Xocalıda qətlə yetirilənlər ermənilər olub. Mətn səslənərkən qətlə yetirilən azərbaycanlılardan bir kəlmə də olsun danışılmır. Əgər hadisədən məlumatsız izləyici Ermənistanla bağlı hazırlanan videonun bir bölümündə Xocalı soyqırımından danışıldığı halda qətlə yetirilənlərin kimliyi haqda heç bir informasiya almırsa, demək bu bütün mənəvi və peşəkar media dəyərlərini tapdamaq və vicdansızcasına edilmiş manipulyasiyadır.

Bundan başqa, 04:50-dən etibarən isə erməni xalqının qədimliyindən bəhs edilir. Bu da normaldır, çünki bu videoları süni intellekt vasitəsi ilə hazırlayan Okan Süvarinin erməni əslli olduğunu artıq qeyd etdik.

"Azadlıq qəzeti" facebook səhifəsinin mənbə göstərmədən paylaşdığı video tam saxta mətn və görüntü ilə hazırlanıb. O faktlardan bəzilərinə diqqət yetirək.

1. Süni İntelleklə hazırlanan videoda ənənəvi Sİ səhvlərinə yol verilib.

Misal üçün, "Granpri" sözü "1G PRİ" və "Formula 1 2000 25G Prizi" sözləri,

Anlaşılmaz "yüzde ile ifade edilen" cümləsi, 

"Bakıkart" terminalına pul yüklənməsini marketlərdə qiymət artımı kimi göstərilməsi,

Cahangir Hacıyevdən bəhs edilərkən "Jahangir Hagı EV" yazılması və C.Hacıyevin "1010-da həbs edilməsi" yazılması faktı qeyd etdiyimiz şəxsin redaktor və ya admin kimi savadsızlığının göstəricisidir.

2. Video başlayarkən Bakıda əxlaqsızlığın geniş yayıldığını göstərən bloqer manipulyasiyaya yol verir.

Onun təqdim etdiyi bu kadrlar Filarmoniyanın direktoru Murad Adıgözəlzadənin artıq keçmiş sənətçi xanımı Aysel Teymurzadənin ad günündə Filarmoniyanın həyətindəki restoranda qeydə alınıb. Bu hadisə media və ictimai rəydə ciddi narazılıq doğurmuşdu. Onu da xatırladaq ki, həmin dövdə icarəyə götürülmüş restoranın sahibi Türkiyəli iş adamı Harun Rəşid Can adlı biri olub.

3. Eyni maipulyativ məzmun davam etdirilərək səhnədə 5 xanımın rəqsi ilə görüntüyə gətirilir və saxtakarlığa yol verilir:

Bu kadrlar "Avroviziya 2021" yarışmasında təmsilçi olan Efendinin adi səhnə perfomansıdır.

4. "Formula 1" ilə bağlı görüntülərdə açıq saxtakarlığa yol verilir.

Bu kadrlar 2022-ci ildə Monte Carlo Granprisində,

bu kadrlar isə Şanxayda adi maşın yarışmasında çəkilib:

5. Okan Suvari tək saxtakarlıq etməklə deyil, həm də kibercinayət məhsulunu, saxta saytı reklam etdiyi üçün də cəzalana bilər. Diqqət edək, hazırlanan videoda kadrlardan birində bu reklama rast gəlinir.

Kadrda görünən sayta daxil olduqda

bu elan çıxır:

6. Bu videoda məqsədlərdən biri Azərbayana qara yaxmaq, haqqında saxta məlumatlar yaymaqla ləkələməkdirsə, digəri Azərbaycana turist axınının qarşısını almaq üçün edilən mənasız cəhdlərdir. Okan Suvari bunu fərqli metodlarla edir. Əgər videonun əvvəlində "Formula 1" zamanı restoran və otellərdə turistlərdən dəyərindən çox pul alındığını deyirsə, növbəti hissələrdə bir bölümü vahiməli, paranormal hadisələrə həsr etməklə bu məqsədinin reallaşmasına çalışır.

Həmin hissələrdə göstərilən fraqmentlərə diqqət edək.

Divara dırmaşan qadın videosunu Azərbaycanda baş veribmiş kimi göstərən kanal heç şübhəsiz ki, bu kadrların vizual redaktə edildiyini və diqqət cəlb etmək üçün müxtəlif ölkələrində baş verməsi haqda saxta iddiaların olmasını yaxşı bilirlər. 

Sadəcə onlara Azərbaycan əleyhinə fakt "uydurmaq" lazımdır:

Anoloji halı bu kadrların təqdim edilməsi ilə də müşahidə edirik:

Azərbaycanda ümumiyyətlə "Alians" adlı ticarət mərkəzi və ya su satışı köşkünün aşağısında "Alians" yazılan market, supermarket, biznes mərkəzi yoxdur. Məlumat saxtadır.

Dövr edən qoyunların da Azərbaycanda baş verdiyini iddia etmək saxtakarlığın son həddidir.

Yerində donmuş qoyunlar və yolu keçən qızın gözəgörünməz bir məxluq tərəfindən qəzadan xilas edilməsi kadrlarını faktyoxla saytları saxta olduğunu, vizual redaktə, montaj proqramları ilə hazırlandığını sübut ediblər və ən əsası bunların Azərbaycana heç bir aidiyyatı yoxdur.

Nəticə:

-Bu video, Azərbaycana qarşı hazırlanan növbəti qaralama kampaniyasının tərkib hissəsidir;

-"Azadlıq qəzeti" facebook səhifəsində paylaşılan videonun mənbəyi göstərilməyib;

- Bu "youtube" kanalı daha əvvəl Azərbaycan əleyhinə videolar hazırlamış erməni əsilli yutuber Okan Süvariyə aiddir; Son.az