Qızıl və nadir metalların "kainat xəzinəsi"

Son.az xarici mətbuata istinadən xəbər verir ki, The Daily Galaxy-nin məlumatına görə, bu kosmik obyektin tərkibində təxminən 100 min kvadrilyon ABŞ dolları dəyərində qızıl və digər qiymətli metallar var. Elm adamları hesab edirlər ki, "Psixeya" Yer sərhədlərinin kənarında gizlənən nəhəng sərvət potensialının rəmzinə çevrilib.

Lakin hələlik bu sərvətlərə çatmaq mümkün deyil. Kosmosda mədənçilik ideyası texnoloji baxımdan inkişaf etsə də, real hasilat üçün tələb olunan texnologiyalar və maliyyə resursları hələ kifayət qədər yetkin deyil.

"Qızıl planetin" sirləri

Diametri 226 kilometrdən çox olan "16 Psixeya" alimlərin fikrincə, dağılmış bir ilkin planetin açıq nüvəsi ola bilər. Digər asteroidlərdən fərqli olaraq, o, əsasən dəmir, nikel, platin, palladium kimi metallardan ibarətdir - bunlar həm elektronika, həm də avtomobil sənayesi üçün strateji əhəmiyyət daşıyır.

Bununla belə, NASA-nın "Psyche" missiyası sərvət toplamaq məqsədi daşımır. Layihənin əsas məqsədi planetlərin daxili təbəqələrinin necə formalaşdığını öyrənməkdir. Alimlər bu obyektin tədqiqinin gənc planetlərin metal nüvəsini anlamaq üçün nadir imkan yaratdığını bildirirlər.

Mədənçilik texniki cəhətdən mümkündür, amma hələ tezdir

Mərkəzi Florida Universitetinin planetar fizikası üzrə mütəxəssisi Filip Metsger qeyd edir ki, asteroidlərdə hasilat texniki cəhətdən mümkündür, lakin bir çox çətinliklər qalır:

"Əsas məsələ avadanlığın aşağı cazibə qüvvəsi və yüksək radiasiyaya dözümlü olmasıdır."

Onun sözlərinə görə, kosmosda işləyə bilən robot və alətlər artıq laboratoriyalarda hazırlanır, lakin onların çoxu hələ NASA-nın TRL sistemində 3-5-ci səviyyə arasındadır. Real missiyaya başlamaq üçün bu texnologiyalar 6-7-ci səviyyəyə, yəni kosmik şəraitdə sınaqdan keçmiş mərhələyə çatmalıdır.

Özəl şirkətlər yarışa qoşulur

Hazırda dövlət agentlikləri əsasən elmi tədqiqatlara fokuslanır, lakin "AstroForge" və "TransAstra" kimi özəl şirkətlər gələcək kosmik mədənçiliyi üçün sistemlər hazırlayır. Bununla belə, onları həm maliyyə, həm də logistika problemləri gözləyir.

Kolorado Mədənçilik Məktəbinin dosenti Kevin Kennon isə hesab edir ki, bu ideya hələ iqtisadi baxımdan səmərəli deyil:

"Missiyaların xərcləri çox yüksəkdir. Hətta platina kimi bahalı metallara tələbin azalması bazar qiymətlərini də aşağı sala bilər."

Kosmosda istifadə - daha real məqsəd

Ekspertlərin fikrincə, ən real istiqamət asteroidlərdəki resurslardan birbaşa kosmosda istifadə etməkdir. Məsələn, su ilə zəngin asteroidlərdəki sudan hidrogen və oksigen ayrılaraq raket yanacağı kimi, metallar isə peyklərin və orbital stansiyaların istehsalında istifadə oluna bilər.

Beləliklə, "100 min kvadrilyon dollarlıq qızıl xəzinəsi" hələlik əlçatmaz qalsa da, bu missiya gələcəkdə kosmik resurslardan istifadəyə doğru atılmış mühüm elmi addım sayılır.

Hüseyn Son.az