Hansı ayda məzuniyyətə çıxmaq sərfəlidir? AÇIQLAMA

Digərləri 26 May 2025 11:37:03 90 0

Əmək Məcəlləsinin tələblərinə əsasən, işçilərə məzuniyyət və ezamiyyət dövründə ödənilən əməkhaqqı orta əməkhaqqı prinsipi ilə hesablanır. Amma orta əməkhaqqının hesablanması qaydası işçinin faktiki aylıq qazancı ilə müqayisədə müəyyən fərqliliklər yarada bilər. Bu isə bir sıra hallarda əməkhaqqının azalmasına və ya artmasına səbəb olur.

Bəs məzuniyyət haqqı necə hesablanır?

Son.az xəbər verir ki, məsələ ilə bağlı əmək qanunvericiliyi üzrə ekspert Nüsrət Xəlilovun sözlərinə görə, işçilər məzuniyyət planlaşdırarkən təkcə istirahət tarixlərini deyil, həmçinin əvvəlki aylardakı qazanc dinamikasını və məzuniyyətə çıxılacaq ayın istehsalat təqvimini də nəzərə almalıdırlar. Çünki orta əməkhaqqının məbləği məhz bu faktorların vəhdətindən formalaşır:

"Əmək Məcəlləsinin 140-cı maddəsinə əsasən, məzuniyyətə çıxan işçiyə ödəniləcək məbləğ onun məzuniyyət ayından əvvəlki 12 təqvim ayı üzrə qazandığı əməkhaqqının orta aylıq göstəricisinə əsasən müəyyən edilir. Bu göstərici 12 aylıq ümumi qazancın əvvəlcə 12-yə, daha sonra isə 30,4 günə bölünməsi ilə tapılır. Alınan nəticə bir təqvim günü üçün hesablanan əməkhaqqıdır və bu rəqəm məzuniyyət günlərinin sayına vurularaq ümumi məbləğ formalaşır.

Lakin buradakı incəlik odur ki, əgər işçi son aylarda yüksək əməkhaqqı alıbsa, amma əvvəlki dövrdə qazancı daha aşağı olubsa, bu zaman orta əməkhaqqı real qazancdan az olacaq. Eyni şəkildə, əvvəllər yüksək gəlir əldə etmiş, lakin sonradan əməkhaqqısı azalmış işçi üçün orta əməkhaqqı daha sərfəli ola bilər".

Ekspert qeyd edir ki, ikinci əsas amil isə məzuniyyətin hansı ayda götürüldüyüdür. Məlumdur ki, əməkhaqqı iş günlərinə, məzuniyyət haqqı isə təqvim günlərinə görə hesablanır. Bu isə o deməkdir ki, iş günü az olan aylarda bir iş gününə düşən əməkhaqqı daha yüksək olur. Belə hallarda işçi iş yerində olsa, daha çox qazana bilərdi. Amma o, həmin ayda məzuniyyətdə olduğu üçün bu yüksək gündəlik qazancı əldən verir və əvəzində daha sabit (orta) məbləğ alır:

"Məsələn, 1.500 manat əməkhaqqı alan bir işçi üçün mart ayında (15 iş günü) bir iş günü 100 manata bərabər olduğu halda, avqustda (22 iş günü) bu göstərici 68.18 manat olur. Əgər işçi martda məzuniyyət götürürsə, faktiki qazancı 1.545 manat civarında, avqustda isə 1.504 manata yaxın olur".