Hesabatda qeyd olunduğu kimi, Sovet İttifaqının süqutuna qədər Qərbdəki erməni diasporu müxtəlif ölkələrin intellektual, akademik, işgüzar və mədəni elitasına effektiv şəkildə inteqrasiya edərək yetərincə güclü və nüfuzlu mövqelər tutmağa müvəffəq olub.

"Bundan başqa, erməni diasporu özlərini "tarixən zülmə məruz" qalmış xalqlardan biri kimi təqdim edərək viktimizasiya haqqında nağılı faktiki olaraq daha qlobal səviyyədə liberal gündəliyə daxil etməyə nail olub. Uzun illər ərzində "soyqırımın tanınması" kampaniyalarına əhəmiyyətli resurslar, o cümlədən maliyyə və insan kapitalı ayrılıb. Bu propaqanda erməni lobbiisinin mühüm dərəcədə siyasi dəstək və maliyyə resursları əldə etməsinə səbəb olub ki, bunlar da Azərbaycana qarşı həm hərbi təcavüzə, həm də informasiya müharibəsinə yönəlib.

Qərbdəki Azərbaycan icması isə əksinə, SSRİ-nin süqutunadək demək olar ki, tanınmayıb və Qərb dünyasında nümayəndəliyi və ya birbaşa təmasları olmayıb. Azərbaycanın tarixən səsinin çıxmaması Qərb ictimai rəyində erməni nöqteyi-nəzərinin və nağıllarının dominantlığı ilə nəticələnib. Yalnız 1991-ci ildə müstəqillik əldə etdikdən sonra Azərbaycan cəmiyyəti Qərbin intellektual platformalarına və akademik institutlarına çıxış əldə edib, lakin azərbaycanlı ekspert və alimlərin gənc nəsli formalaşmış fikir və təsəvvürlər səbəbindən ciddi problemlərlə üzləşiblər. Onlar çox vaxt alternativ baxış nöqtəsinə adətən qərəzli münasibət göstərən Qərb akademik jurnal və mediasında öz yanaşmalarını dərc edərkən çətinliklərlə üzləşirlər", - materialda deyilir.

Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzinin ekspertləri 2-ci Qarabağ müharibəsinədək Ermənistanla Azərbaycan arasındakı münaqişələr haqqında reportaj və şərhlərin böyük hissəsinin status-kvonun və Ermənistan tərəfindən Azərbaycan torpaqlarının işğalının haqlı çıxarılmasına yönəldiyini vurğulayırlar. Qərb mediasında bu cür "balanslaşdırılmış yanaşma" təcavüzkarla qurban arasında heç bir fərq qoymadan beynəlxalq hüququn təməl prinsiplərini görməzdən gəlirdi.

Hesabatda Azərbaycana qarşı qərəzli münasibətə, xüsusən Qarabağ müharibəsinin təhrif olunmasına dair bir sıra nümunələr gətirilir.

İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Qərbdə bir sıra tədbirlər keçirilib və burada erməni yanaşması təbliğ edilib. Məsələn 31 oktyabr 2020-ci ildə Los-Ancelesdəki Kaliforniya universiteti bir günlük ümumerməni konfransı keçirib və burada gözlənildiyi kimi, keçmiş və cari hadisələr haqqında ermənipərəst, birtərəfli məlumatlar təqdim olunub.

Digər bir hal isə Kolumbiya Universitetinin erməni mərkəzi tərəfindən noyabrın 5-də beş nəfər ermənin iştirakı ilə Qarabağdakı vəziyyətin mediada işıqlandırılması haqqında müzakirə keçirilməsi olub. Tədbirə bir nəfər də olsun azərbaycanlı məruzəçi dəvət edilməmişdi.

Bundan başqa, Kolumbiya Universitetinin İnsan Hüquqlarının Tədqiqatı İnstitutununun sülh quruculuğu və hüquqlar üzrə proqramı çətçivəsində noyabrın 12-də "[dırnaqarası] "Artsax"da ("Dağlıq Qarabağ"da) insan hüquqları və xarici terrorçuluq fəaliyyəti" tədqiqat layihəsi başladılıb. Burada Azərbaycan tərəfində guya islam terrorçularının olduğuna dair əsassız iddialar əks olunub.

Əfsuslar olsun ki, Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsindəki hadisələrə birtərəfli yanaşma təkcə akademik dairələrdə keçirilən tədbirlərlə məhdudlaşmır. Jurnalistlər və reportyorlar tərəfindən münaqişənin birtərəfli işıqlandırılması halları da var.

Kanadalı "jurnalist" və "analitik" Nil Hauer İkinci Qarabağ müharibəsini aktiv şəkildə Ermənistan mövqeyindən işıqlandırıb. Hauer dəfələrlə öz reportajlarında hadisələrə birtərəfli yanaşma nümayiş etdirib. Onun reportajları qərəzli və qeyri-mötəbər mənbə kimi bilinən, bütün müharibə dövründə erməni əhalisini regiondakı vəziyyətlə bağlı çaşqınlığa salan "WarGonzo" teleqram kanalı kimi mənbələrə əsaslanıb.

Daha bir psevdo-jurnalist daha əvvəl Yaxın Şərq regionu üzrə fəaliyyət göstərən və RPK (Kürdüstan Fəhlə Partiyası) və onunla əlaqədar digər terrorçu təşkilatları əlaqəli olmaqda şübhəli bilinən Lindsi Sneldir. 2016-cı ildə Suriya-Türkiyə sərhəddini qanunsuz keçdiyinə görə saxlanılan Snel saxlanılmasına görə Türkiyədən qisas almaq üçün istənilən fürsətdən, o cümlədən Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsindən istifadə edir. O, münaqişəni birtərəfli işıqlandıraraq hətta "Human Rights Watch" təşkilatının Ermənistanın hərbi cinayətlərinə dair hesabatına da etiraz edib. Snel həmçinin ""Amnesty International"ın Azərbaycan tərəfindən rüşvətlə ələ alınması" ideyasını dəstəkləyib.

Amerika Sahibkarlıq İnstitutunun (AEI) elmi işçisi Maykl Rubin müxtəlif media vasitələrində, xüsusən "National Interest" və "Washington Examiner"də aktiv şəkildə Azərbaycan əleyhinə məqalələr dərc edir. Təkcə 2020-ci ilin noyabr ayında Rubin bu jurnallarda açıq şəkildə birtərəfli yanaşmanın əks olunduğu, anti-Azərbaycan nağılları çaşqınlığına aid olan 10 məqalə dərc edib. Onun materialları yalan məlumatlarla, o cümlədən Azərbaycanın beynəlxalq səviyyədə qəbul edilmiş ərazisi olan, 27 il ərzində erməni işğalı altında qalan ərazisində hərbi əks-əməliyyat apardığına dair əsassız iddialarla doludur.

"Azərbaycana qarşı, bütünlükdə Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinə qərəzli və birtəfəli yanaşma müxtəlif media vasitələrinin, idarə və jurnalistlərin nəşrlərində tez-tez müşahidə olunur. Azərbaycanın mövqeyinin istisna edilməsi bu media vasitələrinin, həmçinin müvafiq jurnalist və ekspertlərin qərəzsizliyini və dürüstlüyünü şübhə altında qoyur. Bu birtərəfli yanaşma Azərbaycanın məcburi köçkünlərinin hüquqlarına qarşı laqeydliklə birlikdə münaqişə haqqında bir çox yanlış təsəvvürlər doğurub və regional məsələlərin sülh yolu ilə həlli istiqamətində səyləri pozub. Bu səbəbdən regionu və Ermənistan-Azərbaycan sülh prosesini işıqlandıran bütün media platformaları və şəxslərin neytral olması və sülhün, barışığın və beynəlxalq hüquq normalarına hörmətin təminatını təbliğ etmələri son dərəcə vacibdir", - hesabatda deyilir.