Qocalıq xəstəliyi hesab edilirdi, gənclərdə də müşahidə olunur İş stresi ilə səhv salınır


Digərləri 06 Mar 2025 07:40:00 112 0

Qocalıq xəstəliyi hesab edilirdi, gənclərdə də müşahidə olunur  İş stresi ilə səhv salınır

Türkiyəli nevroloq Həsən Armağan Uysal 65 yaşdan əvvəl ortaya çıxan demans halları ilə bağlı xəbərdarlıq edib.

Son.az xəbər verir ki, Həsən Armağan Uysal demansın adətən yaşlılıq xəstəliyi kimi tanındığını, lakin bu problemin gənclərdə də müşahidə oluna biləcəyini bildirib:

"Keçmişdə yalnız yaşlılıq xəstəliyi kimi qəbul edilən demans, artıq gənc yaş qrupunda da getdikcə daha çox diaqnoz edilir. Erkən başlanğıclı demans (EBD), 65 yaşdan əvvəl meydana gələn demans növlərini əhatə edir".

Mütəxəssis qeyd edib ki, gənclərdə müşahidə olunan demansın əlamətləri tez-tez depressiya, narahatlıq və ya iş stressi ilə səhv salındığı üçün diaqnoz qoyulması çətinləşir və müəyyən gecikmələr yaşanır:

"Keçmişdə yalnız yaşlılıq xəstəliyi kimi qəbul edilən demans, artıq gənc yaş qrupunda da getdikcə daha çox diaqnoz edilir. Erkən başlanğıclı demans (EBD), 65 yaşdan əvvəl meydana gələn demans növlərini əhatə edir. EBD insanın həm iş, həm də sosial həyatına ciddi təsir göstərə bilər".

Altsheymer və digər demans növlərinin əsasən yaşlı əhali ilə əlaqələndirildiyini deyən Həsən Armağan Uysal sözlərini belə davam etdirib:

"Depressiya, narahatlıq və ya iş stressi ilə səhv salınan EBD-də diaqnoz gecikəndə həm xəstələr, həm də ailələri üçün ağır nəticələrə səbəb ola bilər. Xüsusilə davranış dəyişiklikləri ilə müşayiət olunan Altsheymer, kortikobazal degenerasiya və "Lewy cisimcikli demans" kimi xəstəliklərin erkən əlamətləri nəzərdən qaçırılmamalıdır".

45 yaşdan aşağı olan hallarda daha çox genetik faktorların təsirli olduğunu bildirən Həsən Armağan Uysal 2024-cü ildə aparılan araşdırmalar nəticəsində yüksək LDL xolesterin səviyyəsi və müalicə olunmamış görmə itkisi kimi risk faktorlarının demansa daxil edildiyini açıqlayıb.

"MRI, beyin-onurğa mayesi və PET kimi inkişaf etmiş göstərici və görüntüləmə üsulları sayəsində beyin şəbəkələrinin necə təsirləndiyi artıq daha yaxşı başa düşülür" deyən Həsən Armağan Uysal təqdimatında xolinergik müalicələr, həyat tərzi dəyişiklikləri və fərdiləşdirilmiş yanaşmalar barədə məlumat verib.

Həsən Armağan Uysal EBD-nin yalnız yaddaş itkisi ilə məhdudlaşmadığını, bəzi xəstələrdə davranış dəyişiklikləri, icraedici funksiyalarda pozulmalar, nitq itkisi və hətta vizual qavrayış pozğunluqları ilə başlaya biləcəyini vurğulayıb və əlavə edib:

"Buna görə də şəxsiyyət dəyişiklikləri, iş performansında qəfil azalmalar və sosial geriləmə də demans əlaməti ola bilər. Erkən diaqnoz qoyula bilsə, xəstəlik prosesini yavaşlatmaq, xəstəyə daha keyfiyyətli həyat təmin etmək və qulluq proseslərini təşkil etmək mümkün ola bilər. Lakin bunun üçün həm xəstə, həm də həkim məlumatlılığının artırılması vacibdir. Cəmiyyətdə bu mövzuda məlumatlılığı artırmaq üçün maarifləndirmə kampaniyaları keçirilməlidir. EBD sahəsində çalışan multidissiplinar mərkəzlər genişləndirilməlidir. Genetik testlər və biogöstəricilər daha əlçatan olmalıdır. Qulluq prosesləri gənc xəstələrin ehtiyaclarına uyğun planlaşdırılmalıdır". (Qaynarinfo)

Mart bürclərə nə vəd edir?  Əlavə pul qazana biləcəksiniz like
  • 06 Mar 07:28  
Digərləri Mart bürclərə nə vəd edir? Əlavə pul qazana biləcəksiniz

2025-ci ilin mart ayı bütün bürclər üçün hadisəli olacağını vəd edi

arrow Ətraflı
İlkin tanınmaz halda like
  • 06 Mar 07:15  
Şou-biznes İlkin tanınmaz halda

Aparıcı və aktyor İlkin Həsəni paylaşı ilə maraq doğurub.

arrow Ətraflı
Azərbaycanda ilk dəfə canlıdancanlıya böyrək transplantasiyası əməliyyatı həyata keçirilib like
  • 06 Mar 07:01  
Digərləri Azərbaycanda ilk dəfə canlıdancanlıya böyrək transplantasiyası əməliyyatı həyata keçirilib

Yeni Klinikada ilk dəfə icbari tibbi sığortanın Xidmətlər Zərfi çərçi

arrow Ətraflı
“Direktor bizə hinduşkabaş deyir”  Müəllim like
  • 06 Mar 06:52  
Digərləri “Direktor bizə hinduşkabaş deyir” Müəllim

Paytaxtın Biləcəri qəsəbəsində yerləşən 301 nömrəli tam orta məktə

arrow Ətraflı
2050ci ilə qədər bu insanların 50 faizdən çoxu kökələcək like
  • 06 Mar 06:47  
Digərləri 2050ci ilə qədər bu insanların 50 faizdən çoxu kökələcək

2050-ci ilə qədər dünyada yaşayan yetkin insanların yarıdan çoxu, uşaql

arrow Ətraflı
Paşinyan dəhlizi açır, sadəcə bu ölkə imkan vermir  Davtyan like
  • 06 Mar 06:19  
Siyasət Paşinyan dəhlizi açır, sadəcə bu ölkə imkan vermir Davtyan

Paşinyan faktiki olaraq Zəngəzur dəhlizinin açılması üçün zəmin hazı

arrow Ətraflı
Bu BÜRCLƏRƏ martda pul "sel" kimi axacaq like
  • 06 Mar 06:06  
Digərləri Bu BÜRCLƏRƏ martda pul "sel" kimi axacaq

Astroloqlar bəzi bürclərin nümayəndələrinin artıq mart ayında maliyyə

arrow Ətraflı
Şakiranın hədiyyə etdiyi lüks maşın yeni sahibini XƏRCƏ SALDI  FOTO like
  • 06 Mar 05:05  
Şou-biznes Şakiranın hədiyyə etdiyi lüks maşın yeni sahibini XƏRCƏ SALDI FOTO

Şakiranın "Slotera" klipində yer aldığı və pərəstişkarına h

arrow Ətraflı
8 Martda kimə hansı rəngdə like
  • 06 Mar 04:04  
Digərləri 8 Martda kimə hansı rəngdə

Həmin gün xanımlara verilən ən məşhur hədiyyələrdən biri də çiçək

arrow Ətraflı
Can Yaman bu türk aktrisa ilə eşq yaşayır  FOTO like
  • 06 Mar 03:03  
Şou-biznes Can Yaman bu türk aktrisa ilə eşq yaşayır FOTO

Aktyor Can Yaman aktrisa Gözde Gürkanla eşq yaşayır. 

arrow Ətraflı
Makiyaj etmək orucu POZUR? like
  • 06 Mar 02:02  
Digərləri Makiyaj etmək orucu POZUR?

Artıq 4 gündür ki, Azərbaycanda 11 ayın sultanı olan Ramazan ayı baş

arrow Ətraflı
“Sevda, uşaqlar hər axşam evi “bombalayırlar””  FOTO like
  • 06 Mar 01:01  
Şou-biznes “Sevda, uşaqlar hər axşam evi “bombalayırlar”” FOTO

Müğənni Sevda Yahyayevanın həyat yoldaşı, həkim - genetik Zakir Bayramov

arrow Ətraflı
Hadisənin Bakı konsertinin qiyməti bəlli oldu  MƏBLƏĞ like
  • 06 Mar 00:51  
Şou-biznes Hadisənin Bakı konsertinin qiyməti bəlli oldu MƏBLƏĞ

Türkiyəli məşhur müğənni Hadisə Bakıya gələcək.

arrow Ətraflı
Durov yenidən ata olacaq? like
  • 06 Mar 00:41  
Şou-biznes Durov yenidən ata olacaq?

"Telegram"ın yaradıcısı Pavel Durovun sevgilisinin hamilə olması

arrow Ətraflı