Mikroplastiklər həzm sistemi vasitəsilə qana qarışır, sümüklərdə yığılır


Digərləri 01 Okt 2025 00:40:00 88 0

Mikroplastiklər həzm sistemi vasitəsilə qana qarışır, sümüklərdə yığılır

Dünyada mikroplastiklərin təsiri getdikcə daha çox narahatlıq doğurur. Yeni elmi araşdırma göstərib ki, bu xırda plastik hissəciklər yalnız yediyimiz və içdiyimiz məhsullarda deyil, artıq qan dövranına daxil olaraq sümüklərin dərinliklərində də toplanır. Bu isə uzunmüddətli dövrdə sümük sağlamlığı üçün ciddi təhlükə yarada bilər.

Bu xəbəri də oxu: Su tarifi artırılır?

Mikroplastiklər (5 mm-dən kiçik plastik hissəciklər) qida, içki və hava vasitəsilə orqanizmə daxil olur. Araşdırmalara əsasən, bu hissəciklər həzm sistemindən keçərək qana qarışır və zamanla sümük toxumalarında yığılır.

Onlar insan orqanizmində təkcə bağırsaq və ağciyərlərdə deyil, həm də plasenta, beyin və reproduktiv orqanlarda da aşkarlanıb.

Osteoporosis International jurnalında dərc edilən tədqiqatda 62 fərqli elmi iş təhlil edilib. Nəticələr göstərir ki, mikroplastik və nanoplastiklər sümüklərin quruluşuna və inkişafına mənfi təsir göstərir.

Braziliyalı tədqiqatçı Rodrigo Bueno de Oliveira bildirib ki:

"Mikroplastiklərin sümük iliyi kimi dərin toxumalara çataraq maddələr mübadiləsini poza biləcəyinə dair güclü elmi dəlillər var."

Heyvanlar üzərində aparılan təcrübələrdə:

Mikroplastiklərin sümük böyüməsini ləngitdiyi,

Sümük bərpası və inkişafında rol oynayan hüceyrələrə (osteoklastlara) zərər verdiyi,

Sümüklərin zəifləməsinə, deformasiyaya və kövrəkləşməsinə səbəb olduğu müşahidə edilib.

Osteoporoz (sümük əriməsi) ilə əlaqəsi ola bilərmi?

Laboratoriya araşdırmaları göstərib ki, mikroplastiklər:

Hüceyrələrin qocalma prosesini sürətləndirir,

Hüceyrə fərqlənməsini pozur,

Bədəndə iltihabi reaksiyaları artırır.

Mütəxəssislər bu təsirlərin insan orqanizmində tam sübut olunmadığını desələr də, dünya üzrə artan sümük əriməsi hallarının mikroplastik təsiri ilə əlaqəli ola biləcəyini vurğulayırlar.

Science Alert-in məlumatına görə, dünyada hər il ən azı 400 milyon ton plastik istehsal olunur. Bu da 1,8 milyard ton istixana qazı emissiyasına səbəb olur. Alimlər bu "gözardı edilən təhlükənin" daha yaxşı başa düşülməsi üçün təcili yeni araşdırmalara ehtiyac olduğunu deyirlər.

Mikroplastiklərdən necə qorunmaq olar?

Mikroplastik təsirini azaltmaq üçün:

İçməli suyu filtrləmək,

Plastik şüşələrdən mümkün qədər uzaq durmaq,

Sintetik parçalardan hazırlanmış geyimləri azaltmaq tövsiyə olunur. Lalə Qüdrətova Son.az

Limon və sirkədən 10 dəfə daha təsirli çıxdı  İltihabı azaldır, təzyiqi tənzimləyir like
  • 01 Okt 00:13  
Digərləri Limon və sirkədən 10 dəfə daha təsirli çıxdı İltihabı azaldır, təzyiqi tənzimləyir

Limon və sirkə çox vaxt təbii şəfa vasitəsi kimi istifadə olunur. Amma s

arrow Ətraflı
Günün qoroskopu: Maliyyə məsələlərində diqqətli olun like
  • 01 Okt 00:01  
Digərləri Günün qoroskopu: Maliyyə məsələlərində diqqətli olun

Son.az 1 Oktyabr üçün günün qoroskopunu təqdim edir:

arrow Ətraflı
Yuxusuzluğun Əsl Səbəbi Stres Deyil – Gecələr Kortizolu Artıran Gizli Amil like
  • 30 Sen 23:51  
Digərləri Yuxusuzluğun Əsl Səbəbi Stres Deyil – Gecələr Kortizolu Artıran Gizli Amil

Gecələr yata bilmirsiniz və bunun səbəbini yalnız stress hesab edirsinizs�

arrow Ətraflı
Məktəbli avtobusundan istifadənin qiyməti açıqlandı like
  • 30 Sen 23:25  
Digərləri Məktəbli avtobusundan istifadənin qiyməti açıqlandı

Oktyabr ayının 1-dən Bakıda məktəb avtobusları layihəsi başlayır.

arrow Ətraflı
Cabir İmanovun vida mərasimindən ürəkdağlayan GÖRÜNTÜLƏR – VİDEO like
  • 30 Sen 23:15  
Digərləri Cabir İmanovun vida mərasimindən ürəkdağlayan GÖRÜNTÜLƏR – VİDEO

Cabir İmanovun vida mərasimindən ürəkdağlayan görüntülər yayılıb.

arrow Ətraflı
Bu əlamətlər ağır xəstəliyin xəbərçisidir like
  • 30 Sen 23:00  
Digərləri Bu əlamətlər ağır xəstəliyin xəbərçisidir

Rusiyalı nevroloq Olqa Zinçeva demensiyanın ilkin əlamətləri barədə dan

arrow Ətraflı
"Onların adından Cabirin ailəsindən üzr istəyirəm" like
  • 30 Sen 22:24  
Şou-biznes "Onların adından Cabirin ailəsindən üzr istəyirəm"

Aparıcı Mətanət Əliverdiyeva Əməkdar artist Cabir İmanovun idman zalınd

arrow Ətraflı
"Dondurma boğaz ağrısını kəsir"  Açıqlama like
  • 30 Sen 22:00  
Digərləri "Dondurma boğaz ağrısını kəsir" Açıqlama

Dondurma boğaz ağrısını müvəqqəti azalda bilər, lakin müalicəvi təsi

arrow Ətraflı
Tanınmış meyxanaçıların arxiv VİDEOsu gündəm oldu like
  • 30 Sen 21:39  
Şou-biznes Tanınmış meyxanaçıların arxiv VİDEOsu gündəm oldu

Tanınmış meyxanaçıların arxiv görüntüləri sosial şəbəkələrdə mar

arrow Ətraflı
İtaliya Prezidenti Sercio Mattarellanın şərəfinə rəsmi ziyafət verilib like
  • 30 Sen 21:16  
Siyasət İtaliya Prezidenti Sercio Mattarellanın şərəfinə rəsmi ziyafət verilib

Son.az AZƏRTAC-a istinadən bildirir ki, sentyabrın 30-da Azərbaycan Respubl

arrow Ətraflı
Vida mərasiminə görə Türkiyədən Bakıya gəldilər like
  • 30 Sen 21:13  
Digərləri Vida mərasiminə görə Türkiyədən Bakıya gəldilər

Xəbər verdiyimiz kimi, Əməkdar artist Cabir İmanov ötən gün dünyasını

arrow Ətraflı
Qəhvə ürəyə xeyirdir, amma bu qədəri... like
  • 30 Sen 21:00  
Digərləri Qəhvə ürəyə xeyirdir, amma bu qədəri...

Sağlamlığa zərər vurmamaq üçün gündəlik kofein norması 400 mq-dan ço

arrow Ətraflı
Sabah Azərbaycanda yeni universitet açılır like
  • 30 Sen 20:47  
Digərləri Sabah Azərbaycanda yeni universitet açılır

Sabah Bakıda İtaliya- Azərbaycan Universitetinin açılışı olacaq.

arrow Ətraflı
Vardanyanın məhkəməsində zərərçəkmişlərin ifadələri dinlənilib like
  • 30 Sen 20:42  
Siyasət Vardanyanın məhkəməsində zərərçəkmişlərin ifadələri dinlənilib

Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsinin sülh və insanlıq əley

arrow Ətraflı