2023-02-16 08:15:00

Skarlatina intoksikasiya, udlağın iltihabı, dəridə nöqtəvari səpgi və limfoadenopatiya ilə təzahür edən kəskin infeksion xəstəlikdir. Epidemiologiyası - Mənbə skarlatinalı xəstə və streptokokk gəzdirənlərdir. Yoluxma hava-damcı və hava-toz vasitəsilə olur. Patogenezi: Streptokokklar yumşaq damağın və burun-udlağın selikli qişasına çökür, eritrogen toksini qana sorulur, intoksikasiya və xəstəliyin digər əlamətlərini verir. Klinikası: Inkubasiya dövrü 1-11 gün çəkə bilər. Xəstəlik yüksək qızdırma və qusma ilə başlayır. Xəstə vurnuxur, həyəcanlı olur, çox danışır, bəzən sayıqlayır və ya əzginləşir, zəifləyir. Nəbz sürətlənir, ürəkdöyünmənin sayı artır. Yumşaq damaq kəskin hiperemiyalaşir - (alovlu damaq ), ödəmləşir, yumşaq damağın sərt damağa keçdiyi yerdə hiperemiya qurtarır. Hiperemiya sahəsində selikli fibrinoz, hətta nekrotik ərp əmələ gəlir. Dil əvvəlcə ağ ərplə örtülür, 4-cü gündən sonra al qırmızı rəngdə olur, üzərində məməciklər böyüyür - moruğu rəng alır. Boyun limfaları şişir. Xəstəliyin 1-2-ci günlərində ətrafların bükücü səthlərində, oynaq büküşlərində, qarında, döşdə, boyunda nöqtəvari razeolalar görünür. Burun dodaq üçbucağının solğunluğu da xəstəlik üçün xarakterikdir. Xəstəliyin 4-5 ci günlərindən səpgilər qabıqlanmağa başlayır. Diaqnozu: Klinik-epidemioloji məlumatlara, streptokokkun tapılmasına və differensiyasiya olunmasına əsasən skarlatina xəstələrinə diaqnoz qoyulur. Müalicəsi: Etiotrop müalicə təyin olunur. Furasilinlə, evkaliptlə, kalendula dəmləməsi ilə qarqara məsləhət görülür. Antiallergik preparatlar, kardiotoniklər və infuzion məhlullarlar müalicə göstərişlərə əsaslanır. Xəstə 6-7 gün yataq rejmində olmalıdır.

2023-02-16 08:14:00

Türkiyədə zəlzələdən zərərçəkənlər üçün yardım xarakteri daşıyan canlı yayımda Albaniya Prezident Administrasiyası da ianə edib.

2023-02-16 08:13:00

"Rusiya əvvəl ekspertlər, indi isə rəsmi səviyyədə Ermənistana xəbərdarlıq etməyə başlayıb".

2023-02-16 08:12:00

Qarabağ "hakimiyyəti" (Xankəndidəki qanunsuz silahlı birləşmələr - red.) sakitləşmir. İndi də "konstitusiya dəyişikliyi" prosesinə başlayıb. Onların bəyan etdiyi məqsədlərinə inanmıram. Bu məqsədlərə çatmağın başqa yolları da var. Və bunu çox yaxşı bilirlər. Problem başqa yerdə - Araikin hər kəsi razı salmaq, hamını qane etmək üçün bitmək bilməyən çalışmağındır. Üstəlik, "hamını" deyəndə həqiqətən də hamını nəzərdə tuturam: Əliyev, Paşinyan, Putin, Qarabağ elitası, erməni müxalifəti və s.

2023-02-16 08:11:00

Sarılıq qanda bilirubinin artması nəticəsində əmələ gələn sindromdur. Sarılığın əsas əlamətləri aşağıdakılardır: - dərinin saralması - selikli qişaların saralması - gözün sklerasının saralması - qan serumunun sarı rəngə boyanması. Adətən qanda bilirubinin miqdarı 34,2 mkmol/l-dən artıq olduqda dəri örtükləri və selikli qişalar saralır. Sarılığın 3 növü ayırd edilir: * mexaniki * parenximtoz * hemolitik. Mexaniki sarılıq ödün qaraciyərdn ifraz edilməsinin çətinləşməsi nəticəsində əmələ gəlir. Öd yollarında durğunluq əmələ gətirən amillər mexaniki sarılığın əmələ gəlməsinə səbəb olur. Bu səbəblərə qaraciyər axacağının və ümumi öd axacağının daş, parazit və ya şişlə tutulması, ətraf toxumalarda əmələ gələn şişlərin axarları tutması və s. misal göstərmək olar. Öd yolları tam tutulduqda isə öd bağırsaqlara daxil ola bilmir və axaliya baş verir. Mexaniki sarılıq zamanı qanda bilirubinin miqdarı artır. Bu zaman sidikdə də bilirubin aşkar edilir. Ödün qana keçməsi sinir sisteminin də funksiyasına patoloji təsir göstərir. Parenximatoz sarılıq qaraciyər hüceyrələrinin bilirubini tutmaq, onu qlikogen turşusu ilə birləşdirmək və öd kapillyarlarına ifraz etmək qabiliyyətinin ayrı-ayrı və qarışıq şəkildə pozulmasıdır. Bəzi dərman maddələrinin (xüsusilə qurdqovucu dərmanların) yuüksək dozaları qaraciyər hüceyrələrinin bilirubini tutmaq qabiliyyətinin zəiflədir. Bu zaman hepatositlərin sitoplazmatik proteinləri sərbəst bilirubinlə birləşə bilmir. Nəticədə qanda sərbəst bilirubinin miqdarı artır. Bu zaman parenximatoz sarılıq meydana gəlir. Parenximatoz sarılıq zamanı qanda sərbəst bilirubinin miqdarı artır. Bu zaman qaraciyər hüceyrələri bir növ nekroza uğrayır. Parenximatoz sarılıq qaraciyərin  iltihabi xəstəlikləri zamanı baş verir. Məlumdur ki, sərbəst bilirubin toksiki maddədir. Onun qanda artması zamanı hepatositlərin funksiyası pozulur. Hemolitik sarılıq zamanı sidikdə bilirubin olmur. Sarılığın müxtəlif növlərində dərinin rəngi bir-birindən fərqlənir. İnsanın dərisi parenximotoz sarılıq zamanı limonu sarı, mexaniki sarılıq zamanı isə yaşıl və ya tünd zeytunu rəngdə olur.

2023-02-16 08:10:00

Türkiyənin məşhur müğənnisi Yıldız Tilbe zəlzələ bölgəsinin yenidən bərpa edilməsi ilə bağlı təklif edib.

2023-02-16 08:08:00

Azərbaycanın sabiq xarici işlər naziri, politoloq Tofiq Zülfüqarov Teleqraf.com-un sullarını cavablandırıb.

2023-02-16 08:05:00

Ağız suyu vəzilərinin 2 funksiyası vardır: - sekretor funksiya - inkretor funksiya. Sekretor fəaliyyətin məhsulu ağız suyu qidanı islatmaqla udma aktını asanlaşdırır. Ağız suyunun tərkibində polisaxaridləri hidrolitik yolla parçalamaq qabiliyyətinə malik olan ferment - amilaza olur. Bundan əlavə ağız suyunda aşağıdakı fermentlər var: - lizosim - karbonhidraza - nukleaza - fosfataza - peroksidaza. Bu fermentlərin bir hissəsi orqanizmə zərərli maddələrin daxil olmasının qarşısını alır, amma bəzilərinin bioloji rolu hələ də aydınlaşmayıb. Məsələn, lizosim bir sıra mikroorqanizmləri, nukleazalar isə virusları parçalamaq qabiliyyətinə malikdir. Normal şəraitdə insanın ağız suyu vəziləri gündə 1-2 litr şirə ifraz edir. Ağız suyunun ifrazının artmasına hipersalivasiya, azalmasına isə hiposalivasiya deyilir. Hipersalivasiya sekretor sinirlərin bilavasitə və ya reflektor yolla qıcıqlanması hesabına baş verir. Buna aşağıdakı hallarda rast gəlinir: - bulbar iflic - stomatit - qinqvit - mədənin selikli qişalarının iltihabı - qida borusu xəstəlikləri - qurd xəstəlikləri - hamiləlik toksikozları - vegetativ zəhərlərlə zəhərlənmə. Hiposalivasiya isə çox vaxt orqanizmin susuzlaşması səbəbli baş verir. Bu adətən şiddətli tərləmə və ishal zamanı baş verir. Bəzən parasimpatik sinir sisteminin xəstəlikləri də ağız suyu ifrazının azalmasına səbəb olur. Hiposalivasiyaya aşağıdakı xəstəliklər səbəb ola bilir: - parotit - emosiona stress - ishal - ağız suyu vəzilərinin şiş xəstəlikləri - vəzləri axacağının daşla tutulması.

2023-02-16 08:04:00

İran ETTELAAT-ı həbs olunanların işinə "bu təqsirləndirilən şəxsin cəzalandırılmasına heç bir maneə yoxdur" cümləsini daxil edib. Bu isə onların edamına və məhkəmə orqanları tərəfindən cəzalandırılmasına yol açır.

2023-02-16 08:03:00

ABŞ dövlət katibi Entoni Blinken Avropa turnesinə yola düşür, o, fevralın 16-dan 22-dək Türkiyə, Yunanıstan və Almaniyada səfər edəcək və Münhen Təhlükəsizlik Konfransında çıxış edəcək.

2023-02-16 08:02:00

Əsas vacib məsələ odur ki, AB-nin sözügedən missiyası Azərbaycanın yox, Ermənistanın ərazisinə gəlir. Yəni baş verənlər birbaşa Moskva və İrəvan münasibətləri ilə bağlıdır. Hazırda Ermənistanın açıq şəkildə qərbyönümlü siyasət yeritdiyi görünsə də, Rusiya buna qarşı hələ ki, heç bir şey edə bilmir. Rusiyanın əsas niyyəti Ermənistanı itirməməkdir.

2023-02-16 08:01:00

Mədənin hərəki funksiyasının pozulmasına mədə divarında əzələ qişasının tonusunun və peristaltikasının dəyişiklikləri səbəb olur. Mədə əzələsinin parezi, qida kütlələrinin hərəkətinə qarşı maneçilik törədən amillər mədə tonusunun zəifləməsinə və ya tamamilə itirilməsinə səbəb ola bilir. Bu maneələrə şiş, çapıq toxuması və s. misal göstərmək olar. Bundan əlavə psixi amillər, mənfi emosiyalar, depressiya da mədədə atoniyaya səbəb ola bilir. Bu da həzm prosesinin və motor funksiyasının ağır dərəcədə pozulmasına səbəb olur. Mədənin motor funksiyasının pozulmasına aşağıdakılar səbəb ola bilir: * qastrit * hiperkinez * peristaltikanın artması * pilorospazm. Mədənin hərəki funksiyası baş verdikdə gəyirmə, hıçqırma, qıcqırma, ürək bulanması və qusma müşahidə edilə bilir. Qusma çox vaxt mədədə sinir reseptorlarının kimyəvi və mexaniki qıcıqlanması nəticəsində baş verir. Qıcıqlanmalar keyfiyyətsiz qida maddələri, toksinlər, mədənin həddindən artıq dolması, diafraqmanın gərginləşməsi səbəbindən ola bilir. Bu zaman qusma mühafizə xarakteri daşıyır, yəni mədə lazımsız maddələri qusaraq orqanizmdən xaric edir.

2023-02-16 07:55:00

Türkiyənin səhiyyə naziri Fahrettin Koca zəlzələ bölgəsində fəaliyyət göstərən tibb işçilərini ziyarət edərkən partlayış baş verib.

2023-02-16 07:51:00

Suçiçəyi - intoksikasiya, qısa qızdırma dövrü və ləkəli suluqlu səpgilərlə özünü göstərən, xoşxassəli virus infeksiyasıdır. Suçiçəyi inkubasiya dövrün 10-cu günündən axırıncı səpgilərin 5-ci gününə qədər xəstələrdən, bəzən də kəmərləyici dəmrovu olan xəstələrdən keçir. Yoluxma hava-damcı yolu ilə, eləcə də ana bətnində baş verir. Uşaqlar bu virusa daha həssas olurlar. Etiologiyası: Suçiçəyi virusları kəmərləyici herpesin törəmələrilə eyni olub, III tip herpes virusudur. Patogenezi: Yumşaq damağın və udlağın selikli qişalarından daxil olan virus əvvəlcə yoluxma yerinə yaxın limfa vəzilərində, qısamüddətli birincili virusemiyadan sonra uzaq düyünlərdə replikasiya olunur. 10-20 günlük çoxalma dövrü keçən virus 2-cili virusemiya verərərək qan və bütün orqanlara və beyinə yayılır. Dərinin selikli qişalarında və epitelidə toplanır. Ilk növbədə epidermisin səthi, tikanlı qatını vakoullaşdırır və diskompleksləşdirir. Tədricən epidermis hüceyrələri distrofiyaya uğrayaraq tam məhv olur. Epidermisin nekrozu və toxumarası mayenin toplanması nəticəsində suluqlar əmələ gəlir. Xəstəliyin ağır formalarında iri suluqlar əmələ gəlir. Bəzi selikli qişlarda - udlaqda, konyuktivada eroziya və xoralar yaradır. Yaşı böyük uşaqlarda və yaşlılarda ensefalit də yarana bilir, sinir toxumasında ödem, qansızma, distrofiya və nekroz aşkar edilir. Klinikası: Inkubasiya dövrü 10-21 gün, orta hesabla 14 gün çəkir. Əksər hallarda xəstəlik səpgi ilə başlayır. Eyni zamanda bundan bir qədər əvvəl yaxud sonra bədən temperaturunun yüksəlməsi də müşahidə olunur. Səpgilər ensiz, qırmızı haşiyə ilə əhatə olunur. Suluq bir boşluqdan ibarət olduqundan onu deşdikdə tamamilə boşalır. Suluqlar 1-3 gün ərzində quruyur, yastı qabarıqlığa çevrilir. Səpmə müxtəlif zamanlarda baş verdiyindən səpgilərin sağalma vaxtı da müxtəlif olur. Hər yeni səpmə zamanı qızdlrma 38-39 dərəcə C-ə çatır. Diaqnozu: Diaqnoz qoymaq çətinlik törətmir. Xəstəlik adətən uşaqlar arasında qış-yaz aylarında daha geniş yayılır. Laborator diaqnoz üçün morfoloji, seroloji və virusoloji metodlardan istifadə olunur.

2023-02-16 07:41:00

Udma aktı mürəkkəb fizioloji proses olub 2 fazadan ibarətdir: - iradi faza - reflektor faza. Üçlü, dilaltı, azan və dil-udlaq sinirlərinin mərkəzi və periferik zədələnmləri udma aktının pozulmasına səbəb olur. Bunlar udma aktının iradi xəstəlikləri sayılır: - dil əzələlərinin parezi - bəzi psixi xəstəliklər - sərt damağın anadangəlmə və qazanılma qüsurları - yumuşaq damağın anadangəlmə və qazanılma qüsurları - angina - udlağın selikli qişasının xəstəlikləri (şiş, iltihab). Ağız boşluğunun bəzi iltihabı xəstəlikləri də udma aktımım müvəqqəti pozulmasına səbəb olan xəstəliklərdən sayılır. Udma aktının qeyri-iradi mərhələsi əzələlərin peristaltikası sayəsində həyata keçir. Bu proses qida borusu əzələlərinin iflici və ya spazmı nəticəsində pozula bilər. Bu tetanus, quduzluq, histeriya və s. xəstəlikləri zamanı baş verir. Kliniki şəraitdə qida borusunun daralmaları zamanı udma aktının pozulmasına daha çox rast gəlinir. Termiki və kimyəvi yaralanmalardan sonra da əmələ gələn çapıqlar və şişlər də udma aktının pozulmasına səbəb olan amillərdən hesab edilir.

2023-02-16 07:31:00

Sarı qızdırma xəstəliyi yüksək qızdırma, intoksikasiya, hemorragiya, sarılıq, qara ciyər və böyrəklərin zədələnməsilə gedən ağır virus infeksiyasıdır. Etiologiyası: Sarı qızdırmanın törədiciləri Flavirus cinsinə,Toqaviridae ailəsinə aid viruslardır. Xəstəliyi ağcaqanadlar yayır. Ağcaqanadlar virusa meymunlardan, gəmiricilərdən, kirpilərdən yoluxurlar. Ağcaqanadın bədənində virus 8-12 günə çoxalır. Şəhərlərdə infeksiya mənbəyi insanlardır, xəstəlik epidemiya şəklində yayılır. İnsanların sarı qızdırmaya həssaslığı yüksəkdir. Yoluxmadan sonra virus əvvəlcə limfa vəzilərində çoxalır, sonra hemotogen yolla damarları, qara ciyəri, böyrəkləri, baş beyini zədələyir. Daha sonra damar keçiriciliyi artır, hepatositlər distrofiyaya və nekroza uğrayır, böyrək kasacıqları və yumaqcıqlar zədələnir. Bu dəyişikliklər daxili orqanlarda qansızmalar şəklində özünü göstərir. Klinikası: Xəstəliyin inkubasiya dövrü 10 günə qədərdir. Sonra güclü üşütmə və dərhal qızdırma olur. Qızdırma 40 dərəcəyə qədər yüksəlir, xəstədə baş, bel, oynaq ağrıları başlayır, başgicəllənmə olur. Xəstələr həyəcanlı olurlar, yuxusuzluq, yanğı, ürəkbulanma və qusmadan şikayət edirlər. Xəstələrdə üz, boyun, göz kapilyarları genişlənir, nəbz sürətlənir, təzyiq artır, dəridə sarılıq, mədədən, diş ətindən, burundan qanaxmalar olur. DİAQNOZU: Qanın analizində virusa qarşı anticismin 4 dəfədən artıq göstərməsi sarı qızdırmanın olmasını təsdiqləyir. MÜALİCƏSİ: Patogenetik və simptomatik müalicə məqsədilə vitaminlərdən, dezintoksikasiya məhlullarından, antibiotiklərdən istifadə edilir, hemodializ, hemostatic tədbirlər görülür. Profilaktika məqsədilə xəstə tədric olunur, vaksinlə reyvənd aparılır.

2023-02-16 07:25:00

Türkiyə, Azərbaycan və Şimali Kiprdə fəaliyyət göstərən televiziya və radio kanalları "Türkiyə, tək ürək" adı altında zəlzələdən zərərçəkənlərə yardım kampaniyası çərçivəsində ortaq yayım həyata keçirib.

2023-02-16 07:21:00

Sağlam insanın bağırsaqlarında saprofil bakteriyalar olur. İnsan nəcisinin  10-30%-i bakteriyalardan ibarətdir. Bağırsaq bakteriyalarının orqanizm üçün müəyyən əhəmiyyəti vardır. İnsan və heyvan orqanizminin bəzi vitaminlərə olan təlabatının bir hissəsi həmin bakteriyaların köməyi ilə ödənilir. Bundan əlavə bakteriyaların bağırsaq boşluğuna ifraz etdiyi fermentlər sellüozanı xırda molekullu maddələrə çevrilir. Bağırsaqlarda çürümə və qıcqırma prosesləri bakteriyaların iştirakı ilə həyata keçir. Qıcqrma zamanı bağırsaqlarda spirt, karbon qazı və su əmələ gəlir. Çürümə nəticəsində isə bəzi toksok maddələr, bioloji aktiv maddələr, hidrogen sulfid, metan və s.əmələ gəlir. Sağlam orqanizmdə çürümə və qıcqırma proseslərinin sürəti məhduddur. Normal qida rasionu şəraitində bu proseslər arasında mütənasiblik müşahidə edilir. Belə ki, qıcqırma məhsullarının bağırsaqlarda yaratdığı turş mühit çürümə prosesinin sürətini artırır. Normal hallarda orqanizm bağırsaqlarda əmələ gələn çürümə və qıcqırma məhsullarını asanlıqla zərərsizləşdirir. Lakin bu məhsulların miqdarı artdıqda bağırsaq autointoksikasiyası əmələ gəlir. Bağırsaq peristaltikasının zəifləməsi və sekresiyanın azalması nəticəsində çürümə və qıcqırma prosesinin sürəti artır. Çürümə nəticəsində bağırsaqlarda əmələ gələn aminlərin bir hissəsi bağırsaq divarında aminooksidazaların təsiri ilə oksidləşir və zərərsiz maddələrə çevrilir. Bağırsaq autointoksikasiyaının inkişafında çürümə prosesinin sürətlənməsindən başqa bağırsaqların selikli qişasının keçiricilik xassəsinin artmasının, qaraciyərin baryer funksiyasının zəifləməsinin və böyrəklərin funksiyasının pozulmasınında rolu böyükdür. Patoloji şəraitdə toksik maddələrin miqdarı həddindən artıq olduqda qaraciyər onların hamısını zərərsizləşdirə bilmir. Belə olduqda çürümə məhsulları qan vasitəsilə bütün orqanizmə yayılır və toksik təsir göstərir. Qana düşən toksinlər damar divarında olan reseptorlara və beynin funksional mərkəzinin fəaliyyətinə təsir göstərir. Bunun nəticəsində baş ağrıları meydana gəlir, arterial təzyiq aşağı düşür, maddələr mübadiləsində pozulmalar baş verir.

2023-02-16 07:15:00

Xəbər verdiyimiz kimi, Türkiyə, Azərbaycan və Şimali Kiprdə fəaliyyət göstərən televiziya və radio kanalları "Türkiyə, tək ürək" adı altında zəlzələdən zərərçəkənlərə yardım kampaniyası çərçivəsində ortaq yayım həyata keçirir.

2023-02-16 07:11:00

Bağırsaqların hərəki funksiyası kəskin surətdə azaldıqda, bağırsaq tutulmaları baş verir. Adətən bu xəstəlik ağır keçir və ölümlə nəticələnə bilir. Kəskin bağırsaq tutulmasının aşagıdakı növləri var: - mexaniki bağırsaq tutulması - dinamik bağırsaq tutulması. Mexaniki bağırsaq tutulması bağırsaqlarda qida qalıqlarının hərəkətinin mexaniki surətdə tutulması ilə əlaqədar olur. Mexaniki bağırsaq tutulması aşağıdakı səbəblərdən baş verə bilir: 1. Bağırsaq hilgəyinin burulması. 2. Bağırsağın bir hissəsinin özü ilə yanaşı olan digər hissənin içərisinə daxil olması. 3. Bağırsağın yırtıq kisəsində və ya periton bitişmələri arasında sıxılması. 4. Bağırsaqda inkişaf edən şiş toxumasının onun boşluğunu daraltması və ya bağırsağın yad cisim vasitəsilə tutulması. Dinamik bağırsaq tutulması bağırsaqların əzələ qişasının spazmı zamanı və ya iflici əmələ gəlir. Bağırsaq tutulması orqanizmdə ümumi dəyişikliklər əmələ gətirir. Bu zaman orqanizmdə aşağıdakılar meydana çıxır: - qan dövranı pozulur - orqanizmdə suyun miqdarı azalır - qan qatılaşır - hiprxloremiya - azotemiya - alkaloz. Dəyişikliklərin baş verməsinə həzm şirələrinin hipersekresiyası, onların geri sorulması, şiddətli qusma və böyrəklərin fəaliyyəti ilə əlaqəli olur. Orqanizmdə ümumi dəyişikliklərin inkişafında toksikemiyanın və qarın nahiyəsində olan ağrıların da rolu vardır. Buradan verilən impulslar mərkəzi sinir sistemində qüvvətli oyanmalara səbəb olur. Bağırsağın zədələnmiş sahəsində venoz hiperemiya, ödem və iltihab əmələ gəlir. Bu proses uzun müddət davam etdikdə isə həmin hissə nekrozlaşır. Bağırsağın tutulması defekasiya aktının olmaması və qusma ilə müşahidə olunur.  Xəstəliyin diaqnozu anamnezə və rentgenoqrafiyanın nəticələrinə əsaslanaraq qoyulur. Müalicə əvvəlcə konservativ, lazım gəldikdə isə operativ üsulla aparılır.

2023-02-16 07:05:00

Xəbər verdiyimiz kimi, Türkiyə, Azərbaycan və Şimali Kiprdə fəaliyyət göstərən televiziya və radio kanalları "Türkiyə, tək ürək" adı altında zəlzələdən zərərçəkənlərə yardım kampaniyası çərçivəsində ortaq yayım həyata keçirir.

2023-02-16 07:01:00

Mədə şirəsi ifraz edən vəzilər sinir-reflektor və humoral qıcıqlandırıcıların təsiri altında fəaliyyət göstərir. Mədə şirəsinin reflektor sekresiyası bir sıra şərti və şərtsiz reflekslər vasitəsilə həyata keçirilir. Humoral sekresiya qastrin mədədə, enteroqastron bağırsaqlarda, sialoqastrin isə ağız suyu vəzilərində humoral amillər vasitəsilə tənzim edilir. Qastrin mədə sekresiyasını stimulyasiya edir, enteroqastrin və sialoqastron isə bu prosesin sürətini azaldır. Sağlam insanın mədəsində normal halda 1 gün ərzində 2 litrə qədər şirə ifraz edilir. Patoloji şəraitdə mədə şirəsinin miqdarı artıb-azala bilir. Mədədə əmələ gələn şirənin miqdarından asılı olaraq xlorid turşusunun 4 dərəcəsi ayırd edilir: 1. hyperaciditas - turşuluğun artması. 2. hypoasiditas - turşuluğun az olması. 3. axlorhidariya - xlorid turşusunun tamamilə olmaması. 4. axiliya - xlorid turşusunun və fermentlərin olmaması. Mədə şirəsinin normadan çox olması adətən mədədə turşuluğun artması ilə xarakterizə olunur. Bu əsasən mədə və onikibarmaq bağırsağın xora xəstəliyi, xroniki qastritin bəzi növləri, pilorospazm və piloropstenoz zamanı baş verir. Bəzi dərman maddələrinin qəbulu, spirtli içkilər də mədə turşuluğunun artmasına səbəb ola bilir. Mədədə turşuluq çox olduqda qida mədədən onikibarmaq bağırsağa çətinliklə keçir. Bu zaman sfinktorda reflektor spazm baş verir. Əksər hallarda isə aşağıdakı əlamətlər meydana çıxır: * qıcqırma * gəyirmə * qusma * qəbizlik. Hipersekresiya zamanı mədə şirəsinin həzmedici aktivliyi artır ki, bu da mədənin selikli qişasının zədələnməsinə səbəb olur.

2023-02-16 06:59:00

Xəbər verdiyimiz kimi, Türkiyənin Malatya şəhərində fevralın 6-da baş verən zəlzələnin təsirindən uçub dağılan binanın altında qalan azərbaycanlı tələbələrdən 4-nün də meyiti tapılıb.

2023-02-16 06:42:00

Türkiyədə baş vermiş zəlzələdə həlak olan azərbaycanlı tələbələr - Samir Quliyev, Şahin Vəliyev, Hümam İsmayıllı və Gündüz Nəzərzadənin cənazələri Bakıya gətirilib.

2023-02-16 06:03:00

Yalançı vərəm - intoksikasiya, bağırsağın zədələnməsi, polimorf səpgi, artralgiya və hepatolienal sindromla xarakterizə olunan residivlərə meyilli kəskən infeksion xəstəlikdir. Xəstəliyi heyvanların daxili orqanlarında vərəm çöplərinə oxşar bakeriyalar törədir. Ağciyər vərəmindən fərqli olaraq orqanlarda kirəcləşmə əmələ gətirmədiyinə görə xəstəlik yalançı vərəm adlanır. Xəstəliyin törədiciləri qrammənfi, çöpşəkilli, spor əmələ gətirməyən bakteriyalardır. Bakteriyalar günəş şüaları altında tələf olurlar, qurumaya davamsızdırlar, lakin, insan və heyvan orqanizmindən kənarda uzun müddət yaşaya bilirlər. Yalançı vərəm xəstəliyi ev və çöl siçanları, boz və qara siçovullar və quşlar arasında yayılmış xəstəlikdir. Xəstə heyvanların sidiyi və nəcisi torpağı, meyvə və tərəvəzləri çirkləndirir. Yoluxmuş meyvə və tərəvəzlər 4-6*S tempratur şəraitində uzun müddət qala bildiyinə görə yaşayır və sürətlə çoxalırlar. Xüsusilə tərəvəz anbarları xəstəliyin artması üçün əlverişli mühit sayılır. Belə meyvə-tərəvəzlər kifayət qədər yuylmadıqda,  çiy şəkildə, yaxud yaxşı bişməmiş istifadə edildikdə alimentar yolla yoluxur. Xəstəlik xəstə heyvana qulluq edərkən də yoluxa bilıir. Bakteriya insan orqanizminə düşdükdən sonra bağırsaq divarının limfa damarlarına daxil olur və limfangit törədir. Sonra mikroblar limfa düyünlərini zədələyir, yəni lmfadenit baş verir. Daha sonra mikrob qana keçərək ümumi intoksikasiya, allergiya əlamətləri ilə özünü göstərir. Nəticədə qara ciyər, ağ ciyərlər, dalaq, oynaqlar zədələnir kapilyarların keçiriciliyi artır. Mikrobun daxili orqanlarda çökməsi ikincili ocaqlar əmələ gətirir. Xəstəliyin klinikasında təsadüf olunnan allergik dəyişikliklər endo və ekzotoksinlərin təsiri və mirkobun bir sıra başqa bioloji xüsusuyyətləri ilə əlaqədardır. KLİNİKASI: İnkubasiya dövrü 2-15 gün çəkir. İlk günlərdə xəstələrdə üşütmə,baş ağrısı, ümumi zəiflik, subfebril qızdırma olur. Xəstələrin əzələlərində oynaqlarında sümüklərində ağrı olur. Kəskin dövrdə qızdırma artır 39dərəcəyə çatır, davamlı və dalğavari xarakter alır. Xəstəliyin əsas əlaməti səpgilərdir. Səpgilər xəstəliyin 1-4 -cü günləri əmələ gəlir. Döşün yan tərəflərində, qarının aşağı hissəsində, ətrafların distal hissəsində boyun və çiyinlərdə, qolun altında papuloz, düyünlü eritemaya oxşayan səpgilər olur. Yalançı vərəm xəstəliyində mədə-bağırsaq simptomları da özünü göstərir, qusma, ishal, qarında sancılar baş verir. Xəstələrdə baş ağrısı, yuxululuq əlamətləri olur. DİAQNOZU:  Xəstəliyin kliniki əlamətlərinə, laborator müayinələrə əsaslanaraq qoyulur. Xəstənin qanının, sidiyinin, nəcsinin əkilməsindən alınan nəticələr diaqnozun təstiqlənməsində həkimə yardımçı olur. MÜALİCƏSİ: Müalicəsində anti bacterial üsullardan, dezintoksikasiyaedicilərdən, sepsis əleyhinə dərmanlardan, vitaminlərdən istifadə olunur.

2023-02-16 05:02:00

Mütəxəssislərin araşdırmaları həzm sistemi xəstəliklərinin əmələ gəlmə səbəblərini bir neçə qrupa ayırıb. Bu qruplar aşağıdakılardır: 1. Qidalanmanın pozulması - iştahsızlıq - qida qəbulundan imtina edilməsi - uzun müddət quru qida qəbulu - uzun müddət sərt qida qəbulu - qeyri-müntəzəm qidalanma - sürətlə yemək vərdişi - dişlərin tökülməsi - ağız boşluğu xəstəlikləri - çox isti qida qəbulu - çox soyuq qida qəbulu - uzun müddət keyfiyyətsiz qidalarla qidalanma. 2. Həzm sistemini zədələyən infeksiyalar - qarın yatalağı - paratiflər - dizenteriya - qida toksikoinfeksiyası 3. Zəhərli maddələr - bitki zəhərləri - ağır metal duzları. 4. Spirtli içkilər və nikotin. 5. Psixi travmalar. - mənfi emosiyalar - endokrinopatiyalar 6. Zərərli istehsalat şəraiti. - isti sexlər - kimya sənayesi - poliqrafiya müəssisəsi. 7. Şiş xəstəlikləri. 8. Həzm orqanlarında aparılan əməliyyatlar. 9. Həzm sistemi orqanlarının anadangəlmə qüsurları.

2023-02-16 04:31:00

Tailand hökuməti iyunun 1-dən ölkəyə gələn səyahətçilərdən alınmağa başlayacaq turist vergisinin tətbiqini təsdiqləyib.

2023-02-16 04:03:00

Urogenital xlamidoz cinsi yolla keçən xəstəliklər sırasında aparıcı yerlərdən birini tutur. 15-19 yaş həddində olan xəstələrin 46%-i, 20-24 yaşda isə 30%-i bu xəstəliyə yoluxurlar. Urogenital xlamidoz qadınlarda uretrit, kolpit, endoservisit, endometrit, pelvioperitonitə səbəb olur. Urogenital xlamidoz kiçik çanaq üzvlərinin iltihabi xəstəliklərinin əsas törədicisidir. Əksər hallarda uşaqlıqdankənar hamiləliklərdə urogenital xlamidoz infeksiyası aşkar edilir. Qadın orqanizminin reproduktiv funksiyasının pozulmasında urogenital xlamidozun böyük rolu vardır. Bakı şəhərində aparılan elmi tədqiqatlar göstərmişdir ki, hamilə qadınlar arasında urogenital xlamidoz hallarına təqribən 15% rast gəlinir. Xəstəlik hallarının 70%-i simptomsuz keçir, gələcəkdə dölün, yenidoğulmuşun infeksiyalaşmasına səbəb olur. Xlamidiya infeksiyalarının törədiciləri təbiətdə geniş yayılmışdır. Xlamidiyaların 4 növü, 3 inkişaf forması vardır. Xəstəlik törədən mikroblar həssas hüceyrələrə yapışır və endositoz yolu ilə onlara daxil olur. İlk 2 saat ərzində elementar cisimciklər petikulyar cismciklərə differensiasiya olunur. Sonra oraya qida maddələrinin daşınması güclənir, metobolik aktivlik yüksəlir. 12 saat sonra hüceyrələr bölünməyə başlayır və 48-72 saat ərzində tam inkişaf mərhələsinə çatır. Xəstəliyin yoluxucusu kəskin və xroniki formada yoluxmuş şəxsdir, inkubasiya dövrü 21-30 gündür. KLİNİKASI: Infeksiya ocağı sidik kanalı və uşaqlıq boynu kanalıdır. Xəstəlik dizurik əlamətlərlə özünü göstərir. Xəstələrdə halsızlıq, qanaxma, qarının aşağı hissəsində ağrı olur. Xəstəlik irəliləyərsə, boru sonsuzluğuna səbəb olur. DİAQNOZU: Uşaqlıq yolunun ifrazatının bakterioloji müayinəsinə əsasən qoyulur. MÜALİCƏSİ: Müalicənin əsas şərtlərindən biri hər iki partnyorun eyni zamanda müalicə almasıdır. Xəstəyə tetrasiklin qrupundan olan preparatlar, göbələkəleyhinə dərman maddələri, eritromisin, psixii-fiziki sakitlik təyin edilir. Müalicə uzunmüddətli olur, antibiotiklərin çox qəbul edildiyinə görə disbakterioz əleyhinə də müalicə təyin edilir.

2023-02-16 03:31:00

Türkiyədə baş verən dəhşətli zəlzələdə minlərlə bina dağılıb, on minlərə insan həlak olub və xəsarət alıb.

2023-02-16 03:03:00

Bağırsaqların hərəki funksiyasının pozğunluqlarına aşağıdakılar aiddir: - peristaltikanın qüvvətlənməsi - peristaltikanın zəifləməsi. Peristaltikanın qüvvətlənməsi. Bu iltihabi proseslər (enteritlər, kolitlər), yaxşı çeynənməmiş qida maddələririnin mexaniki təsiri, keyfiyyətsiz qidanın tərkibində olan qıcıqlandırıcıların və mikrob toksinləri səbəbli olur. Bağırsaqların peristaltikası sinir və endokrin sistemin patologiyaları zamanı da qüvvətlənə bilir. Məsələn, qüvvətli həyəcan və qorxu keçirən adamlarda vegetativ sinir sisteminin fəaliyyətində olan dəyişikliklər bağırsaq peristaltikasının qüvvətlənməsinə səbəb ola bilir. Peristaltika qüvvətləndikdə bağırsaqlarda olan qidaların hərəkətliliyi sürətlənir, sorulma prosesi isə azalır. Bunun nəticəsində ishal baş verir. Peristaltikanın qüvvətlənməsi yoğun bağırsaqlarda baş verdikdə isə ishal daha sürətli olur. İshal zamanı orqanizmdən çoxlu su və eloktrolit itir, qan qatılaşır, həzm preosesi pozulur. Uzun müddət baş verən ishal orqanizmin üzülməsinə səbəb olur. Peristaltikanın zəifləməsi. Bu bağırsağın hərəki funksiyasının pozulmasının tez-tez rast gəlinən növlərindən biridir. Peristaltikanın zəifləməsi qəbizliklə müşayiət olunur. Qəbizliyin patogenezində yoğun bağırsaqların peristaltikasının pozulması əsas yer tutur, çünki nəcis kütlələrinin bərkiməsi və formalaşması yoğun bağırsağın funksiyası ilə bağlıdır.

2023-02-16 02:02:00

Ödün tərkibinə daxil olan komponentlərin fizioloji əhəmiyyəti eyni deyil. Öd turşuları yağların və lipid təbiətli maddələrin mənimsənilməsinə yardım göstərir. Öd piqmentləri bağırsaqlarda müəyyən çevrilmələrə uğradıqdan sonra orqanizmdən xaric edilir. Ödün tərkibində elə maddələr vardır ki, onlar bağırsağın selikli qişasında metobolizm proseslərini tənzim edir və yenidən qana keçib ümumi mübadilədə iştirak edir. Bu maddələr əsasən vitaminlərin, qalxanabənzər vəz hormonlarının, fosfolipidlərin və s.mübadiləsində iştirak edir. Ödün tərkibində öd turşularının 80%-i qlikokolla, 20%-i isə taurinlə birləşmiş şəkildə olur. Qaraciyər funksiyasının pozulması ilə müşayət olunan xəstəliklər və aclıq, orqanizmdə metionin və sistein aminturşuların azalması zamanı öd turşularından qoşa birləşmələri əmələ gəlir. Belə hallarda ödün tərkibində sərbəst öd turşuları və onların duzlarının miqdarı artır. Öd sekresiyasının pozulması zamanı qanda hemoqlabinin parçalanması nəticəsində bilirubin əmələ gəlir. Sərbəst bilirubin suda həll olmayan maddədir. Sərbəst bilirubinə vasitəli bilirubin də deyilir. Sərbəst bilirubin qaraciyərdə qlükoron turşusu ilə birləşir. Bu reaksiya qlüküroniltrasferaza fermentinin iştirakı ilə gedir. Birləşmiş bilirubin suda yaxşı həll olur və diazoreaktivlə birbaşa reaksiyaya girir. Buna görə tibbi ədəbiyyatda onu" duz bilirubini " asdlandırırlar. Qan serumunda bilirubinin ümumi qatılığı 3,4-22,2mkmo/l olur. Bilirubin qaraciyərdə qlükoron turşusu ilə birləşdikdən sonra ödün tərkibində onikibarmaq bağırsağa ifraz edilir. Öd kisəsi və öd axarlarının müxtəlif xəstəlikləri zamanı (öd yollarının iltihabı, öd yolları axarlarının hərəki fəaliyyətinin pozulması, axarların daşla tutulması) öd sekresiyasının pozulması baş verir. Bu zaman öd axa bilmədiyi üçün qana keçir. Ödün qana keçməsini bildirən əsas əlamət dəridə və gözün sklerasında sarılıq əıamətinin olmasıdır.

2023-02-16 01:44:00

Biri sizə mənfi, xoşunuza gəlməyən bir şey dəyəndə asanlıqla göz yaşı töküb, baş verən neqativlərdə asanlıqla təsirlənirsinizsə, bu sizin emosional insan olduğunuzu göstərir.

2023-02-16 01:14:00

Müğənni Lana Del Rey "Interview" jurnalının yeni sayının siması olub. 

2023-02-16 01:01:00

1. Kompüter istifadə edərkən fasilə verin:

2023-02-16 00:31:00

"Təxminən Şabran zonasından başlayaraq Şamaxı və oradan da Gəncəyə qədər olan ərazi əsas seysmoloji həssas nöqtələr sayılır".

2023-02-16 00:01:00

Milli.Az dünyanın nüfuzlu və məşhur ulduz falları portalları "Horoscope" və "Astrology"yə istinadən bu günün qoroskopunu təqdim edir

2023-02-15 23:59:00

Son.az Trend-ə istinadən bildirir ki, Dünya Bankının prezidenti David Malpas istefa verəcək.

2023-02-15 23:57:00

2023-02-15 23:52:00

Türkiyədə zəlzələ fəlakətinə həsr olunan və yardım xarakteri daşıyan canlı yayımda toplanan vəsaitin məbləği açıqlanıb.

2023-02-15 23:47:00

Stokholmda yerləşən İsveçin Kral Texnoloji İnstitutu zəlzələdən daha dəqiq xəbərdarlıq sistemi üzərində işləyir.

2023-02-15 23:42:00

ABŞ Dövlət katibi Entoni Blinken fevralın 16-dan 22-dək Almaniya, Türkiyə və Yunanıstanda rəsmi səfərdə olacaq.

2023-02-15 23:37:00

Bu gün Gəncə Ağır Cinayətlər Məhkəməsində Tovuz rayonunda 10 yaşlı Nərmin Quliyevanı qətlə yetirməkdə təqsirləndirilən İlkin Süleymanovun cinayət işi üzrə keçirilən məhkəmə prosesində növbəti ekspert ifadə verib.

2023-02-15 23:32:00

Ukrayna və Türkiyə elektrik stansiyalarından istifadəyə dair razılığa gəliblər.

2023-02-15 23:27:00

Fevralın 15-də Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə zəng edib.

2023-02-15 23:22:00

ABŞ Prezidenti Co Baydenin Çin üzrə baş müşaviri Laura Rozenberqer gələn ay istefa verəcək.

2023-02-15 23:16:00

Filippində 6 bal gücündə zəlzələ baş verib.

2023-02-15 23:11:00

Türkiyə mediası Azərbaycan Prezidentinin, dövlətinin və xalqının qardaş ölkədə baş verən təbii fəlakətlə əlaqədar göstərilən yardımlara, dəstəyə dair informasiyalar yaymaqda davam edir.

2023-02-15 23:05:00

Episentri Kahramanmaraşın Pazarcık bölgəsi olan və 10 şəhərə təsir edən zəlzələdən sonra axtarış-xilasetmə, səhiyyə fəaliyyətləri ilə bağlı bölgədə intensiv işlər davam edir.

2023-02-15 23:00:00

Son aylarda maska və digər gigiyena vasitələrindən istifadənin azalması səbəbilə qış mövsümündə əvvəlki illərlə müqayisədə uşaqlarda yuxarı və aşağı tənəffüs yolu infeksiyalarının artması müşahidə olunur.

2023-02-15 22:55:00

İordaniya xarici işlər naziri Ayman əs-Səfədi 2011-ci ildən bəri ilk dəfə Suriyanın paytaxtı Dəməşqə səfər edib.