Səhiyyə Nazirliyinin mütəxəssis-eksperti, uşaq kardioloqu Elnur Həsənov hamiləlik dövrü və yenidoğulmuşlarda rast gəlinən ürək qüsurları barədə məlumat verib. Son.az həmin müsahibəni təqdim edir.

- Anadangəlmə ürək qüsurlarının rastgəlmə tezliyi nə qədərdir və bu proses hansı faktorlarla bağlıdır?

- Hazırda anadangəlmə ürək qüsurları ilə rastlaşma tezliyi dünyanın müxtəlif ölkələrində fərqli diapazonlarda dəyişir. Azərbaycanda yeni doğulan hər 1000 uşağın 7-8-i ürək qüsurlu olur. Əslində, bu kiçik populyasiyalar üçün ciddi göstəricidir. Ürək qüsurları bətndaxili inkişafın müxtəlif dövrlərində bir çox faktorların təsiri nəticəsində əmələ gələ bilər. Buna gen, xromosom səviyyəsində olan dəyişikliklər, embriogenezin ürəyin formalaşmağa başladığı dövrünə təsadüf edən pozuntular və ya hamiləlik dövründə ana orqanizminə təsir edən dərman qəbulu, alkoqol və ya siqaret istifadəsi, digər zərərli vərdişlər kimi xarici faktorlar aiddir. Molekulyar səviyyədə baş verən dəyişikliklərə xromosom və gen anomaliyalarını misal göstərmək olar. Bunlardan biri xromosom artıqlığı səbəbi ilə yaranan Daun sindromudur. Həmin xəstələrin təxminən 40 faizi ürək qüsuru ilə anadan olur. Qüsurlu xəstələrin demək olar ki, əksəriyyəti erkən yaşda cərrahi müdaxiləyə ehtiyac duyur.

Ümumilikdə, 2020-ci il ərzində Azərbaycanda 18 yaşına qədər qan-damar sistemi xəstəliklərindən əziyyət çəkən 12 min 465 uşaq, anadangəlmə anomaliyalar (inkişaf qüsurları), deformasiyalar və xromosom pozuntuları problemi ilə isə 2021 uşaq qeydiyyata alınıb.

- Hamiləlik dövründə belə xəstələrə hansı laborator və instrumental müayinə metodlarının köməkliyi ilə diaqnoz qoyula bilər? Ümumilikdə dəqiq diaqnoz qoymaq mümkündürmü?

- Hamiləlik həm qadın orqanizmi, həm də inkişaf edən uşaq orqanizmi üçün ciddi stres faktorudur. Hamiləliyin fərqli dövrlərində ürək qüsurları formalaşa bilər. Hamiləliyin 16-cı həftəsindən etibarən fetal exokardioqrafiya metodunun köməkliyi ilə uşaqda ürək qüsurlarının diaqnostikası aparıla bilər. Bu metodla müayinənin aparılması üçün ideal vaxt hamiləliyin 16-24-cü həftələridir, amma müayinəni bütün hamiləlik dövründə aparmaq mümkündür.