"Prezident İlham Əliyev, şübhəsiz ki, birbaşa tarixi faktlara əsaslanaraq, müasir Ermənistanın yerləşdiyi ərazilərin tarixən Azərbaycana aid olduğunu və qədimdən bəri azərbaycanlıların orada yaşadığını, üstəlik çox yaxın vaxtlara qədər, daha doğrusu 1986-1987-ci illərədək azərbaycanlıların zorla Qafan, İrəvan, Gümrü, Spitak və s. ərazilərindən qovulduqlarını deyir".

Bunu Son.az-a açıqlamasında Valdai Beynəlxalq Müzakirə Klubunun eksperti, rusiyalı politoloq Fərhad İbrahimov deyib.

Politoloq bildirib ki, bir müddət əvvəl sözdə belə Azərbaycanın Naxçıvana dəhliz aça biləcəyini təsəvvür etmək çətin idi:

"Ermənilər eyni şeyi Qarabağda etdikdə, heç bir təməli olmayan öz mifik dövlətlərini yarada biləcəklərinə inanırdılar. Azərbaycan Ordusu 2020-ci ilin payızında bu planları məhv etməyə hazır olduğunu sübut etdi və separatçıları bu ərazilərdən sıxışdırdı.

Zəngəzura gəldikdə, iki nüans var. Birincisi, Azərbaycan Ermənistanla müqayisədə qonşularından başqa əraziləri almayacaq və Ermənistan kimi məsuliyyətsiz bir aktyorla müqayisədə də beynəlxalq hüququn prinsiplərinə və normalarına hörmət edən bir məsuliyyətli dövlətdir. Ancaq geosiyasi xəritədə dəyişiklik nəzərdə tutan ikinci bir nüans var. Həqiqətən, bir müddət əvvəl sözdə belə Azərbaycanın Naxçıvana dəhliz aça biləcəyini təsəvvür etmək çətin idi. İndi isə bu dəhliz Respublikanın Ermənistan ərazisindən keçən kontinental hissəsinə çevrilir. Bu, şübhəsiz ki, Bakı üçün böyük bir diplomatik qələbədir.

Türkiyə Ermənistanın sağ qalmasına çalışdı

Prezident gələcəkdə azərbaycanlıların Ermənistana qayıtmasından danışarkən dünyanın dəyişdiyini və uzunmüddətli perspektivdə bunun da mümkün olacağını düşünür. Hər ehtimala görə, Prezident Əliyev də vaxtilə pozulmuş tarixi ədalətin bərpasını öz üzərinə götürür.

Müasir Ermənistan, tam səmimi desək, uğursuz bir dövlətdir. Bu ölkənin bugünkü formasında qorunması üçün yeganə təminat Azərbaycan və Türkiyə ilə əlaqələrin qurulmasıdır. Məlum olduğu kimi, Ermənistan Türkiyə dövlətinə qarşı isterikasına baxmayaraq, Türkiyədən qida, geyim və dərman idxalına davam etdi. Bu, onun sağ qalmasına imkan verdi.

Təzminat Ermənistan büdcəsi üçün çox dözülməzdir

Azərbaycanla əlaqələrin qurulması Ermənistanın gələcək inkişafına imkan verəcək. Yeri gəlmişkən, Ermənistan hələ Qarabağda dəymiş ziyana görə ziyanı ödəməlidir və təzminat məbləği Ermənistan büdcəsi üçün çox dözülməzdir. Bu baxımdan, dünyada dövlətlərin təzminatı ödəyə bilmədiyi halda ya varlıqlarını satdığı, ya da ərazini 99 il müddətinə icarəyə verdiyi, hətta satdığı kimi bir təcrübə var. Deməli, Ermənistanın seçim yolu var.

Azərbaycanlılar Zəngəzura dönəcəklər

Əlbətdə ki, Azərbaycan heç vaxt Zəngəzuru zorla bu dövlətdən almayacaq, çünki beynəlxalq səviyyədə tanınmış BMT sərhədləri var və rəsmi Bakı onları tanıyır. Ancaq heç kim həyatın necə inkişaf edə biləcəyini və bölgədə 10, 15 və ya 50 ildən sonra nələrin baş verə biləcəyini bilmir və Zəngəzurun əsrlər boyu olduğu kimi yenidən Azərbaycanın bir hissəsi olacağını və azərbaycanlıların o torpaqlara geri dönməyini istisna etmir. Çünki 10 illər öncə onlar öz doğma evlərindən, yurd-yuvalarından qovulublar. Yəqin ki, Azərbaycan rəhbərinin İrəvana, Zəngəzura qayıtma perspektivləri barədə açıq danışarkən ağlına gələnlər məhz budur".

Təhməz Əsədov Son.az