Ermənistanda istehlak iqtisadiyyatı:


Digərləri 19 Noy 2020 16:29:00 145 0

Ermənistanda istehlak iqtisadiyyatı:

İstehlak Ermənistan iqtisadiyyatının əsas hərəkətverici qüvvəsidir. 2019-cu ildə ÜDM-in 7,6% artımına istehlakın töhfəsi 10,8%, bunun 9,3%-i özəl istehlak xərcləri olub. 2019-cu ildə ev təsərrüfatı istehlakı xərclərin 82,8%-ni təşkil edib. Ev təsərrüfatının son istehlak xərcləri aşağı məcmu kapital formalaşmasını və cari balansın xroniki kəsirini qismən kompensasiya edir.

İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzindən Trend-ə verilən məlumata görə, Ermənistanda iqtisadi aktivlik indeksi 2020-ci ilin avqust ayında keçən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 9,8% azalıb.

Oktyabr ayında BVF 2020-ci il üçün ÜDM-də 4,5% azalma proqnozlaşdırır. Proqnozlar ÜDM-nin xərc faktorlarının əksəriyyətinin azalmasını əks etdirir. BVF-yə görə, Ermənistanda CHQ (cari hesab qalığı) / ÜDM kəsirinin 2020-ci ildə -8.8 %-ə qədər artacağı gözlənilir. Son iqtisadi qeyri-müəyyənliklər, siyasi qeyri-sabitlik və hərbi əməliyyatlar Ermənistandakı birbaşa xarici investisiya fondlarını daha da azaldır. "Economic Intelligence Unit" (EIU) 2020-ci ildə məcmu kapital formalaşmasında ÜDM-ə nisbətən 6% azalma proqnozlaşdırır. Bununla birlikdə, əsasən hökumətin koronavirus stimul paketindən irəli gələn dövlət istehlak xərclərinin ÜDM-ə nisbətində 13,4% artması gözlənilir. Ermənistanda adambaşına düşən infeksiya səviyyəsinin olduqca yüksək olduğunu nəzərə alaraq səhiyyə xərcləri büdcəyə də böyük yük olur. Son hökumət büdcəsi müzakirələri əsasən fiscal genişlənməyə mənfir təsir göstərəcəyi gözlənilən hərbi xərclərin artmasına yönəldilib.

Beləliklə, digər xərc faktorları Ermənistan iqtisadiyyatının əsas hərəkətverici qüvvəsinin azalmasını kompensasiya edə bilməz. EIU-ya görə, 2020-ci ildə özəl istehlakın ÜDM-ə nisbətinin 8,2% azalacağı gözlənilir. Xidmətlərin 4,6% azalacağı proqnozlaşdırılır.

Ermənistandakı iqtisadi göstəricilər istehlakın azalmasını şərtləndirir. Pul köçürmələrində azalma, aşağı real əmək haqları, virusla əlaqəli məhdudiyyətlər, işsizlik, müəssisələrin dayandırılması, qeyri-müəyyənliklər və gözləntilərin pisləşməsi ev təsərrüfatı istehlakını azaldır. Davam edən hərbi əməliyyatlar və ölkənin maddi və əmək ehtiyatlarını müharibə üçün səfərbər etmək bu azalmanı sürətləndirib.

ÜDM-nin %11- i nisbətində olan pul köçürmələri Ermənistanda ÜDM artımının vacib və ən dayanıqlı amilidir və özəl istehlakı dəstəkləyir. Bu, iqtisadiyyatın xarici amillərdən yüksək dərəcədə asılılığını nümayiş etdirir.

Ev təsərrüfatlarının istehlak xərcləri və pul köçürmələri, ÜDM-dən %

Koronavirus pandemiyasından sonra baş verən xarici təsirlər nəticəsində 2020-ci ilin birinci yarısında pul köçürmələri əvvəlki ilin eyni dövrünə nisbətən% 9 azalıb. Rusiya pul köçürmələrinin əsas mənbəyi olduğundan, xarici valyuta axınları neft qiymətləri dinamikasında dəyişkənliyə məruz qalan Rusiya iqtisadiyyatının dinamikasından yüksək dərəcədə təsirlənir.

İşsizlik və artan yoxsulluq səviyyəsi ev təsərrüfatı istehlakının azalmasına səbəb olur. BVF Ermənistanda işsizlik səviyyələrini 2020-ci ildə % 22,3 və 2021-ci ildə % 21,1 proqnozlaşdırır. Ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə orta aylıq nominal əmək haqqı 2020-ci ilin avqust ayında % 2,6 azalıb. BMT-nin Davamlı İnkişaf Məqsədləri İndeksinə görə, Ermənistanda gündəlik gəliri 3,2 dollardan az olan insanların sayı 6,5% -dir.