Təkamülü qəbul edən qurumlar və akademiyaların


Digərləri 17 İyn 2019 21:10:00 201 0

Təkamülü qəbul edən qurumlar və akademiyaların

Başda ABŞ olmaqla bir çox ölkədə güc qazanan mühafizəkar axınlar elm tədrisi yerinə doqmatik elementlərin təhsil sistemlərinə girməsi istiqamətində səy göstərməyə başlamışdır. Bu istiqamətdə hədəf alınan ilk elmi anlayış da "təkamüldür". Bir qrup elm akademiyası tərəfindən hazırlanıb bütün IAP üzvü akademiyalarına təqdim edilən "Təkamül Tədrisi Məlumatı"na görə:

"Bu gün kainatın, yer üzünün və canlıların ortaya çıxması və inkişafı haqqındakı elmi dəlillər dünyanın bir çox ölkəsində gizlədilməkdə, təhrif edilməkdə və ya elmin yoxlaya bilməyəcəyi nəzəriyyələrlə qarışdırılmaqdadır".

Son.az yasilelm.com-a istinadən bildirir ki, biz, aşağıda adları olan Elm Akademiyaları olaraq, dünyanın müxtəlif yerlərində bəzi təhsil təşkilatlarındaki verilən fən dərslərində dünyada həyatın mənşələri və təkamülü mövzusunda elmi dəlil, məlumat və test edilə bilər təlimlərin örtbas edildiyini, inkar edildiyini ya da elmi olaraq yoxlanılması mümkün olmayan təlimlərlə qarışdırıldığını öyrənmiş oluruq.

Səlahiyyətliləri və müəllimləri bütün uşaqları elmi üsullar və görüşlər mövzusunda öyrətməyə və təbiət elmlərini daha yaxşı anlamalarına köməkçi olmağa çağırırıq. Yaşadıqları dünyanın təbiətinə haqda məlumatlar insanları bəşəri ehtiyaclarını qarşılama və planeti qoruma mövzularında daha yetkin edəcək.

Kainatın mənşələri və təkamülü ilə əlaqəli bu planetdəki həyat haqqında olan aşağıdakı dəlillərə söykənən faktların, çox sayda müşahidələrlə müxtəlif elmi intizamların bir-birindən müstəqil təcrübələrindən qaynaqlanan tapıntılarla təsdiqləndiyi mövzusunda fikir ortaqlığına sahibik. Təkamül ilə dəyişmənin incə detalları mövzusunda bu gün hələ cavablandırılmamış suallar olsa belə, elmi dəlillər aşağıdakı nəticələrlə tamamilə uyğunlaşma içərisindədir:

1) Bu andakı görünüşünə son 11-15 milyard ildə təkamül keçirərək gəlmiş kainat içərisində bizim planetimiz təxminən 4,5 milyard il əvvəl meydana gəlmişdir.

2) Meydana gəlməsindən etibarən planet öz geologiyası və ətrafıyla birlikdə saysız fiziki və kimyəvi qüvvənin təsiriylə dəyişmişdir və dəyişməyə davam etməkdədir.

3) Yerdə həyat ən az 2,5 milyard il əvvəl ortaya çıxmışdır. Bundan qısa bir müddət sonra fotosintez edən canlıların təkamülləşməsi, ən az 2 milyard il əvvəlindən başlayaraq atmosferin yavaş-yavaş əhəmiyyətli miqdarlarda oksigen ehtiva edən bir formaya çevrilməsinə gətirib çıxarmışdır. Tənəffüs etdiyimiz oksigeni ortaya çıxarmasının yanında fotosintez müddəti planetimizdə insan həyatının asılı olduğu sabit enerji və qidanın son mərhələdəki qaynağını meydana gətirir.

4) Yerdə ilk ortaya çıxdığından bəri həyat bir çox görünüş almışdır. Bunların hamısı paleontologiya, müasir biologiya və biokimya elmlərinin təyin etdiyi və bir-birlərindən müstəqil olaraq və artan bir qətilikdə təsdiqlədiyi kimi, təkmilləşmə müddətlərini davam etdirməkdədir. İnsanlar daxil olmaqla bu gün yaşayan bütün canlıların irsi şifrələrinin ortaqlığı aydın şəkildə onların ortaq mənşələrinə işarə edir.

Biz, təkamül tədrisi və ümumiyyətlə hər hansı bir elmi məlumat sahəsinin tədrisi məzmununda elmin xüsusiyyətinə bağlı olaraq aşağıdakı bildirişin altına imzamızı atırıq:

Elmi məlumat kainatın təbiətinə bağlı olaraq çox müvəffəqiyyətli olmuş və çox əhəmiyyətli nəticələr doğurmuş bir sorğu-sual formasının məhsuludur. Elm təbii dünyanı müşahidə edərək və test edilə və çürüdülə bilər fərziyyələr meydana gətirərək müşahidə edilə bilər faktlar üçün daha ətraflı şərhlər törədir. Müşahidələr kifayət qədər qənaətbəxş hala gəldiklərində, bu faktları açıqlayan elmi təlimlər inkişaf etdirilir.

İnsanın dəyər və məqsəd anlayışı təbiət elmlərinin əhatəsi xaricindədir. Yenə də, təbiəti qavrayışımızda elmi, ictimai, fəlsəfi, dini, mədəni və siyasi elementlər də iştirak edir. Bu fərqli sahələrin hər biri digərlərinə qarşı diqqətli davranmaq məcburiyyətindədir.

Mövcud sərhədlərini qəbul etməklə birlikdə elm açıqdır və yeni nəzəri ya da təcrübi məlumatlar işığında davamlı olaraq özünü inkişaf etdirir və yeni sahələrə açılır.

İmzası olan elmi akademiyalar və qurumlar:

1. Afrika Elmlər Akademiyası

2. Almaniya Elm və İnsani Elmlər Akademiyaları Birliyi

3. Amerika Birləşmiş Ştatları Milli Elmlər Akademiyası

4. Argentina Dəqiq, Fizika və Təbiət Elmləri Milli Akademiyası

5. Albaniya Elmlər Akademiyası

6. Avstraliya Elmlər Akademiyası

7. Avstriya Elmlər Akademiyası

8. Banqladeş Elmlər Akademiyası

9. Belçika Krallığı Elm, Ədəbiyyat və İncəsənət Akademiyası

10. London Krallığı Birliyi, Birləşmiş Krallıq

11. Bosniya-Herseqovina Elm və İncəsənət Akademiyası

12. Braziliya Elmlər Akademiyası

13. Bolqarıstan Elmlər Akademiyası

14. Çexiya Elmlər Akademiyası

15. Çin Elmlər Akademiyası

16. Academia Sinica, Çin, Tayvan

17. Danimarka Krallığı Elm və İnsani Elmlər Akademiyası

18. İndoneziya Elmlər Akademiyası

19. Mərakeş Krallığı Akademiyası

20. Milli Elm və Texnologiya Akademiyası, Filippin

21. Fələstin Elm və Texnologiya Akademiyası

22. Académie des Sciences, Fransa

23. Cənubi Afrika Elmlər Akademiyası

24. Xorvatiya Elmlər Akademiyası

25. Hindistan Milli Elmlər Akademiyası

26. Hollandiya Krallığı İncəsənət və Elm Akademiyası

27. İran İslam Respublikası Elmlər Akademiyası

28. İrlandiya Krallığı Akademiyası

29. İspaniya Krallığı Dəqiq, Fizika və Təbiət Elmləri Akademiyası