"Qırmızı kitab"a salınan xan çinarları, piti, halva...


Digərləri 29 Avq 2018 09:44:00 548 0

"Qırmızı kitab"a salınan xan çinarları, piti, halva...

Cənnət kimi Şəkidən FOTOREPORTAJ

Hər şəhərin özünəməxsuz gözəlliyi olsa da, bəzi şəhərlər tarixiliyinə, bəziləri isə yerləşdiyi məkana, dağlarına, meşələrinə görə seçilir. Şəki şəhəri həm meşələri, həm də qədimliyi ilə turistlərin və azərbaycanlıların daim diqqət mərkəzindədir. Nuxa kimi də tanınan şəhər 1968-ci ildən sonra Şəki adlanır. Halvası, marxalı, xan sarayı ilə ağıllarda qalan şəhər qədim tarixə malikdir.

Bakıdan 370 km uzaqlıqda yerləşən şəhərə təxminən 4,5 saata 3 yolla - Kürdəmir, Ağsu və İsmayıllı - getmək mümkündür. Ən qısa yol İsmayıllı yoludur. Buradan, əsasən, minik avtomobillərinin sürücüləri istifadə edir. Həm də bu yolun İsmayıllıdan keçən hissəsi olduqca gözəl və möhtəşəmdir. Yolun hər iki tərəfindəki ağacların bir-birinə keçmiş budaqları asfalta gün düşməyə imkan vermədiyinə görə hətta yayın ən isti anında belə buradan keçəndə sərinləyirsən.

Şəki şəhəri çox da böyük deyil. Gəzməli-görməli yerlərinə getmək üçün 1, 2 gün bəs edir. Şəhərin insanları çox qonaqpərvərdirlər və istənilən məsələdə turistlərə kömək etməyə can atırlar.

Şəki Böyük Qafqaz dağlarının cənub ətəklərində yerləşdiyinə görə yolları enişli-yoxuşludur və çox da geniş deyil. Əvvəllər bütün yolları farş döşənmiş vəziyyətdə olsa da, hazırda çox istifadə olunan yerlər asfaltlanıb.

Şəhərə kanalizasiya sistemi çəkildiyinə görə bəzi yollarda təmir işləri aparılır. Yağış yağan zaman suyun çaylara axması üçün yolların kənarında arxlar qurulub.

Şəhərin mərkəzindən keçən çay Şəkiyə xüsusi gözəllik verir. Həm bu cəhətinə, həm də qədimliyini qoruyub saxladığına görə Şəkini Tiflisə bənzədirlər. Şəkinin dar doqqazlarından (küçələrindən) keçərkən özünü qədim Azərbaycan filmlərinin içərisindəymiş kimi hiss edirsən. Demək olar, hər küçədən başı qarlı Qafqaz dağları görünür.

Şəki dağın ətəyində yerləşdiyinə görə havası çox vaxt sərin olur və təmizdir. Şəkidə axşam vaxtı "istidən bişmək" qeyri-mümkündür. Bəzən yağan aramsız yağışlar bezdirici ola bilər.

Şəki xan sarayı

1762-ci ildə tikilən abidə Şəki qonaqlarının ən çox diqqətini çəkən və hər il yüzlərlə turist qəbul edən məkanlarındandır. Bina Azərbaycanda ilk müstəqil xanlığın əsasını qoyan Çələbi xanın nəvəsi Hüseyn xanın dövründə tikilib. Saray qala içərisində olmasına baxmayaraq, qədim şərq şəhərləri üçün xarakterik olan əlavə divarlarla əhatə olunub.

Sarayın möhtəşəmliyi onun tikintisi zamanı mismardan və ya yapışdırıcıdan istifadə olunmamasıdır. İki mərtəbəli sarayın daxilindəki həndəsi naxışlarda quş şəkillərinə, süjetli rəsmlərə, döyüş və ov səhnələrinə geniş yer verilib.

Zövqlə işlənmiş taxçalar, güzgülü buxarılar əsl sənət nümunəsidir. Taxçalar Nizami Gəncəvinin "Leyli və Məcnun" poemalarına çəkilmiş illüstrasiyalarla bəzədilib.

Sarayın qarşısındakı hovuzun hər iki tərəfində əkilmiş xan çinarlarının 500-ə yaxın (1530-cu ildə əkilib) yaşı var. Gövdəsi 13.50, hündürlüyü 42 metrdir. Çinarlar "Qırmızı kitab"a salındığından onları kəsmək qadağandır.

Həyətdə hazırda muzeylər, əl işləri satılan mağazalar, Şəki yeməkləri və digər milli yeməklər servis edən kafe fəalliyyət göstərir.

Qala divarları ilə əhatə olunmuş həyətdə at sürmək, şəkil çəkdirmək sərbəstdir. Hətta, çəmənlikdə namaz qılanlar belə var idi.