Türk dünyasını öz əsərlərində birləşdirən yazıçıdramaturq


Digərləri 04 İyl 2018 20:52:00 371 0

Türk dünyasını öz əsərlərində birləşdirən yazıçıdramaturq

Yunus Oğuz bir yazıçı-dramaturq kimi tarixi roman janrında özünəməxsus örnəklər yaradıb.

Son.az Trend-ə istinadən bildirir ki, çağdaş tarixi romançılıqda öz dəst-xətti ilə fərqlənən Y.Oğuzun yazdığı əsərlər yalnız ölkəmizdə deyil, respublikamızdan kənarda da özünə böyük şöhrət qazanıb. Y.Oğuzun əsərləri bu gün Türk dünyasında, xüsusilə də Orta Asiya respublikalarında çox populyardır.

Öz yaradıcılığı, yaratdığı əsərlərlə Türk dünyasının birliyinə töhfələr verən Yunus Oğuzla həmsöhbət olduq.

- Yunus bəy, Sizin yaradıcılığınıza nəzər saldıqda görürük ki, son illər daha məhsuldar işləyirsiniz və bir-birinin ardınca çox maraqlı tarixi romanlar, tarixi pyeslər meydana çıxarırsınız. Sirr deyil ki, bu əsərlərin sırasında Türk dünyasının qüdrətli oğlu Əmir Teymur haqqında yazdığınız roman Turan ellərində daha populyardır. Orta Asiya respublikalarına əsərləriniz necə gedib çıxdı?

- Bu gün, demək olar ki, bir sıra türkdilli respublikalarla mənim yaradıcılıq əlaqələrim var. Qazaxıstanla da, Qırğızıstanla da, Özbəkistanla da artıq bu əlaqələr qurulub. Təəssüflər olsun ki, Türkmənistan qapalı bir məkandır və ora daxil olmaq hələlik mümkün deyil. Əməkdaşlığa ilk olaraq Qazaxıstandan başladıq. Almatıda Nazarbayev Fondu "Əmir Teymur" tarixi romanımı rus dilində çap etdi və o əsərin çox yüksək səviyyədə təqdimatı keçirildi. Yəni əməkdaşlığımız belə başladı. Onu da vurğulayım ki, əvvəllər məni heç yaxına buraxmırdılar. Deyim ki, o vaxt onlar elə düşünürdülər ki, Əmir Teymurun çörəyini yeyənlərdən biri də gəldi. Açığını deyim ki, heç mən burada maddi maraq güdmürdüm. Mən heç orada qonorar da almadım. Azərbaycan Mədəniyyət Fondu qonorar verdi, ancaq orada mətbəələr qonorar vermədilər.

- Bəs Özbəkistanla əlaqəniz necə quruldu?

- Mən o vaxt Özbəkistan Prezidenti olan İslam Kərimova teleqram vurdum və əsərim haqqında ona məlumat verdim.

- Söhbət "Əmir Teymur"dan gedir?

- Bəli. İslam Kərimova yazdım ki, Əmir Teymur haqqında kitab yazmışam, mənim günahım nədir ki, heç kəs kitabımı orada nəşr etmək istəmir. Məlumat aldım ki, İslam Kərimov ancaq xaricdən gələn teleqramlara baxırmış, ancaq ölkə daxilindən gələn teleqramlara baxmırmış. O teleqramdan sonra Usman Kuçkar mənə zəng vurdu ki, səni Özbəkistana dəvət edirlər. 2013-cü ildən də Özbəkistanla aramda ədəbi əlaqələr quruldu. "Əmir Teymur"u özbək dilinə Usman Kuçkar tərcümə etdi. Kitab nəşr olunduqdan sonra böyük səs-küyə səbəb oldu, güclü əks-səda yaratdı.

- Nə mənada səs-küy yaratdı?

- Bilirsiniz, mənim romanımda indiyə qədər özbək alimlərinin, özbək yazıçılarının Əmir Teymurun həyatı ilə bağlı yazmadıqları faktlar öz əksini tapmışdı. Təbii ki, mən bir yazıçı kimi Əmir Teymurun müsbət keyfiyyətlərini daha güclü şəkildə qabartmışam. Onlar mənim "Əmir Teymur"umu sevməyə başladılar.

- Bir neçə dəfə oxucuların, elmi ictimaiyyətin Sizinlə yaradıcılıq görüşləri təşkil edilib. Mən də o tədbirlərin bəzilərində iştirak etmişəm. "Əmir Teymur"dan danışılanda akademik Nizami Cəfərov dəfələrlə bildirib ki, özbək alimləri, yazıçıları Əmir Teymur mövzusuna çox qısqanclıqla yanaşırlar. Bəs Sizi onlar necə qarşıladılar, yazdıqlarınızı asanlıqla qəbul etdilər?

- Mən bildirirdim ki, Əmir Teymur təkcə Özbəkistanın deyil, həm Qazaxıstanın, həm Qırğızıstanın, həm Azərbaycanın, həm də Türkiyənindir, bir sözlə, bütün Türk dünyasınındır. Onlara xitabən deyirdim ki, siz onu yalnız özbək etməklə nə üçün onun meydanını daraldıb, bu nəhəng şəxsiyyəti bir küncdə saxlayırsınız. Siz onu özbək edirsiniz, tutalım, Türkiyədə də Əmir Teymuru sevmirdilər ki, o, İldırım Bəyazidi əsir götürüb. Özbəklər Əmir Teymuru özbək edincə, qazaxlar deyir "mənimdir", qırğızlar da eyni sözü deyir, Azərbaycan da eyni düşüncəni bölüşür. O, Türk dünyasınındır. Belə baxanda heç o vaxt "özbək" adı yox idi. Mən də deyirdim ki, əgər siz Əmir Teymuru "özbək" adlandırırsınızsa, onda o, azərbaycanlıdır. Çünki Atabəylərin sonuncu atabəyinin adı Özbək olub. Ancaq Şövkət Mirzəyev Özbəkistan Prezidenti olduqdan sonra bu məsələyə münasibət də dəyişib. 3-4 il əvvəl dediklərimi indi özbəklər özləri təkrar edirlər ki, biz türkük.

- Siz həm də tarixi ədaləti bərpa etmisiniz...

- Özbəkistanda kəndlər var ki, onlar özlərini türk adlandırırlar. Tanrı dağlarının ətəklərində yerləşən bu kəndləri, əraziləri gəzib dolaşmışam, insanlarla ünsiyyətdə olmuşam. Ancaq özbək elitası, məmurlar özlərini özbək hesab edirlər. Şövkət Mirzəyev Rəcəb Tayib Ərdoğanla görüşdükdən sonra "bura Turandır" dedi və özünü türk adlandırdı, özbəklər də indi türk olduqlarını dilə gətirirlər. Bu gün türk xalqlarının əksəriyyəti latın əlifbasına keçib. Bu gün mənim ancaq "Əmir Teymur" əsərimi deyil, digər əsərlərimi də təqdir edirlər, romanlarımı müzakirə edirlər, ayrı-ayrı bölgələrə, vilayətlərə görüşlərə dəvət edirlər. Deyərdim ki, Özbəkistanda daha məşhuram.

- Siz bu günlərdə "Özbəkistan-Azərbaycan" Dostluq Cəmiyyətinin Fəxri Fərmanı ilə təltif edilmisiniz. Ürəkdən təbrik edirik.