Radioidarəedici sistemlərdən birini ixtira etmiş ispaniyalı mühəndis və riyaziyyatçı Leonardo Torres de Quevedo 1914-cü ildə şahmat avtomatını təqdim etmişdi. Həmin cihaz olduqca primitiv idi və yalnız endşpili (şahmat oyun partiyasının final mərhələsi) oyanaya bilirdi. Lakin buna baxmayaraq həmin vaxtda heç bir şahmat ustası Torres-in yaratmış olduğu həmin avtomata qalib gələ bilməmişdi. Həmin ildə baş vermiş Birinci Dünya Müharibəsi və onun ardınca gəlmiş olan İkinci Dünya Müharibəsi bu cür ixtiraları dayandırmalı oldu.

Son.az technote.az-a istinadən bildirir ki, süni zəka üçün növbəti vacib mərhələ 1955-ci ildə gəldi. Həmin ildə də "süni zəka" termini yarandı. Həmin termini amerikalı alim John McCarthy yaratmışdı. 3 ildən sonra isə o, süni zəka ilə çalışmanın əsas elementi olan Lisp proqramlaşdırma dilini yaratdı. 1956-cı ildə digər mühəndis Arthur Samuel dama oyunu oynayan və özü-özünü inkişaf etdirən ilk kompüteri yaratdı. Samuel dama oyununu ona görə seçmişdi ki, həmin oyunun sadə qaydaları olsa da oyunçudan müəyyən strategiyanı tələb edir. Kompüter həmin oyunu mağazalarda satılan dama oyunu üzrə sadə təlim kitabçalarından öyrənirdi. Həmin təlim kitabçalarında yaxşı və pis oyun startegiyalarına sahib yüzlərlə oyun partiyaları əks olunurdu. 3 ildən sonra Samuel machine learning terminini istifadəyə verdi.

Maraqlı fakt: 1966-cı ildə Joseph Weizenbaum dünyanın ilk çat botu olan ELIZA-nı təqdim etmişdi. ELIZA ingilis dilində istənilən mövzuda söhbət edə bilirdi. Joseph onu psixoloq qəbulunu imitasiya etmək üçün yaratmışdı. O bilərəkdən qəliz vəziyyəti seçmişdi hansında ki, əsas üstünlük qulaq asmaq  və həmsöhbət şəxsin replikalarında əsas məğzi tutmaq bacarığına verilirdi. Həmin vaxtın kompüterləri bu özəlliklərə sahib deyildilər. Beləliklə Joseph insan ilə kompüter arasındakı ünsiyyətinin necə təbii görünmədiyini göstərmək istəyirdi. Lakin təcrübələr əsnasında məlum oldu ki, ELIZA ilə söhbətdə adi insanlar əsl emosiya və hisslər sərgiləyirlər.

1985-ci ildə Karnegi-Mellon Universiteti şahmat oyunu üçün nəzərdə tutulmuş ChipTest kompüterinin hazırlanmasına başladı. 1988-ci ildə bu layihəyə IBM şirkəti qoşuldu və layihənin adı Deep Thought-a dəyişdirildi. 1 ildən sonra onu təcrübədən keçirtməyə qərar verdilər və bunun üçün məşhur şahmatçı Garry Kasparov-u dəvət etdilər. Garry Kasparov hər iki halda çox rahatlıqla kompüterə qalib gələ bildi. 1995-ci ildə IBM şirkəti Deep Thoughts II-ni (sonrakı adı Deep Blue) təqdim etdi.

1 ildən sonra təkmilləşdirilmiş kompüter ilə Garry Kasparov arasında növbəti şahmat yarışması keçirildi. Bu halda da insan süni zəka üzərində qaləbə çaldı. Belə ki, 6 oyun partiyasında Garry Kasparov 3 dəfə qalib gəldi, 1 dəfə uduzdu, 2 dəfə isə oyun heç-heçə bitdi. Daha 1 ildən sonra 1997-ci ilin May ayında təkmilləşdirilmiş Deep Blue cavab oyunda iki dəfə qalib gəldi, 1 dəfə uduzdu və 3 dəfə heç-heçə oynadı. Beləliklə həmin vaxtda kompüter ilk dəfə şahmat oyununda dünya çempionu Garry Kasparova qalib gəldi. Artıq 2000-ci illərin əvvəllərində kompüterlər stabil olaraq şahmat oyununda dünya çempionlarına qalib gələrək insanları bu oyunda geridə qoymağa başladılar.

Süni zəka tərtibatçıları daha kompleksli alqoritmləri tələb edən qəliz və sonunun gözlənilməz olan oyunlarda özləri üçün yeni meydan oxumalar axtarmağa başladılar. Deep Blue kompüterinin qalibiyyətindən sonra Prinston Universitetinin astrofiziki bildirmişdi ki, kompüterin insanı go oyununda udması üçün 100 il (və ya daha çox vaxt) vaxt keçməlidir. Alimlər bu meydan oxumanı qəbul etdilər və sözügedən oyun üçün sadə qaydalardan ibarət kompüterlər yaratmağa başladılar. İnsanla eyni rəqabəti apara biləcək ilk kompüterlər bu onillikdə yarandılar.

2014-cü ildə Google DeepMind AlphaGo adlı alqoritmi təqdim etdi. Həmin alqoritm 2 il ərzində professional yarışçılarla mübarizə aparırdı. Lakin öz ilk qalibiyyətini alqoritm 2015-ci ilin Oktyabr ayında reallaşdırdı. Həmin vaxtda AlphaGo Avropa çempionuna go oyununda qalib gəldi. 1 ildən sonra Asiyanın məşhur Tygem serverində (həmin serverdə dünyanın çempionları oynayırlar) Master ləqəbli oyunçu peyda olmuşdu. Bir neçə gün ərzində o, 60-a yaxın oyun keçirtmişdi və heç birində uduzmamışdı. Beləliklə həmin oyunçu digər istifadəçilər arasında cığallıq halları üzrə şübhələr yaratmışdı.