Dünya səviyyəsində hər il 700 milyon ton süd istehsal olunur. Amma insan südü buna daxil deyil. 2013-cü ildə edilən araşdırmalar, Amerikalı anaların 3/4dən çoxunun körpələrini əmizdirdiyini göstərir. Əmizdirməyin bir çox faydası olmaqla yanaşı, əsl funksiyası körpənin böyüməsi üçün qida təmin etməkdir. Yaxşı, qida dəyəri baxımından insan südündə nə var? Çox istehlak edilən inək südü insan südünə nə qədər yaxındır? Başqa hansı heyvanın südü insan südünə daha çox bənzəyir? Bu sualları cavablandıran çox sayda araşdırmalar var.

Hər canlının südü fərqlidir

Son.az yasilelm.com-a istinadən bildirir ki, ördəkburun kimi dimdikli məməlilərdən kenqurulara, dovşanlardan pələngə, begemot , meymun və delfinlərə qədər bütün məməlilər balasını bəsləmək üçün süd istehsal edir. Lakin hər heyvanın ehtiyacı fərqli olduğu və fərqli mühitlərdə yaşadığı üçün südləri də fərqlidir. Əslində bütün süd ümumiyyətlə eyni şeyləri ehtiva edir, amma dərəcələri fərqlidir.

Məsələn suitilər Atlantik Okeanının şimalında soyuq dənizlərdə yaşadığına görə bədənlərinin soyuğa uyğunlaşması üçün qısa müddətdə qalın bir yağ təbəqəsi formalaşdırır. Buna görə də südləri 61%  yağ,  5% zülal və 1% süd şəkəri ehtiva edir. Bu suitlərinin qütb ayılarına ov olmadan qısa müddətdə doğum etməsi və balalarını dənizə apara bilməsi üçün zəruridir. Bu şərtlərdə, ana suiti dörd gün ərzində hər gün yeddi kilo yağlı süd istehsal edir. Halbuki otla qidalanan quruda yaşayan heyvanların bu qədər qısa müddətdə balasına enerji transfer etməsi lazım deyil. Buna görə də balalarına daha az nisbətdə, daha uzun müddət qida köçürmək, daha uzun müddət əmizdirmək vəziyyətindədirlər. Qara gərgədanlarının südündə yalnızca  0,2%, qorilla südündə isə 1,5% yağ olmasının səbəbi budur.

İnsan südü

İnsan südü isə bu iki nümunənin arasında yer alır və digər canlılarda olduğu kimi ananın öz qidalanma ehtiyacı ilə balasının qidalanması arasında bir tarazlığa dayanır. İnsan balası doğulduqdan sonra uzun müddət baxıma ehtiyac hiss edir. Buna görə də ana südüylə balaya çox enerji transfer etmək ehtiyacı olmadığı üçün çox yağlı deyil. Əks halda balalarına uzun müddət baxmaq üçün öz enerjisi qalmazdı. İnsan südünün tərkibində 4% yağ, 1,3% zülal, 7,2% laktoza vardır, geri qalan 90%-ə yaxını isə sudan ibarətdir.

Antropoloq Katie Hində və Lauren Milligana görə, tərkibinə görə insanınkına ən yaxın süd zebra südüdür. İkisində də su nisbəti olduqca çox olduğu kimi, enerjinin böyük qisimi yağdan deyil laktozdan qaynaqlanır. Halbuki Homo Sapiens növ kimi zebralardan ayrılıb fərqli bir təkamül prosesinə girməsi 95 milyon il əvvələ söykənir.