Son.az müsahibəni təqdim edir: 

- Müsahibədən əvvəl bir sıra insanların öz problemləri ilə bağlı sizə müraciət etdiyini dediniz. Maraqlıdır ki, müştərilər ən çox hansı şikayətlərlə bağlı sizə müraciət edirlər?

- İnsanlar hüquqşünasların yanına çox ciddi problemlərlə gəlirlər. Çünki onların maddi gəliri azdır. Buna görə də ən axırıncı yol olaraq bizim yanımıza gəlirlər. Çalışırlar ki, hüquqşünasın yanına getmədən tanışla, xahişlə, minnətlə problemi həll etsinlər. Bu yollar alınmayanda isə artıq hüquqşünasın yanına gəlirlər. 

Bizə əsasən boşanmadan sonra yaranan əmlak bölgüsü problemi ilə bağlı müraciət edilir. Boşanmaq bizim ölkədə çətin deyil. Amma Avropada boşanmaq problemdir. Çünki tərəflərdən biri haqsız olanda qarşı tərəf mənəvi təzminat istəyə bilir. Məsələn, xəyanət hallarında və ya səbəbsiz yerə boşandıqda. Postsovet ölkələrində isə belə hal yoxdur. Tərəflərdən biri boşanmaq istəsə mənəvi zərəri tələb etmək mümkün deyil. Hakim də onlara 3 aya qədər vaxt verir, əgər barışmasalar, onları boşamağa məcburdur. 

Amma əmlak bölgüsü ilə bağlı sıxıntılar yaşanır. Bunlar Mülki Məcəllənin 228-ci maddəsinin 5-ci hissəsi ilə tənzimlənir. Xüsusilə 2000-ci ilə qədər olan evliliklərdə bu məsələ bir qədər sıxıntılıdır. Yeni Mənzil Məcəlləsinin tələbləri isə 2010-cu ildən nəzərə alınır. 

Daha sonra bilirsiniz ki, azərbaycanlılar sənədləşmə işlərini sevmirlər. Bir çox hallarda borc alıb verəndə heç bir sənəd tələb etmirlər.  Ona görə də borcunu geri almağın yolları barədə müraciət edirlər. 

Dələduzluq halları həddindən artıq çoxdur. Kimsə şəbəkə network açır və dələduzluqla məşğul olur. 

- Azərbaycanda boşanma hallarının sayı çoxalıb. Necə düşünürsünüz, bunun qarşısını almaq üçün bizdə də Avropadakı kimi qanunların sərtləşdirilməlisinə ehtiyac varmı?

- Evlənməyə, boşanmağa birmənalı cavab vermək çətindir. Mən indi klassik yanaşamadan danışacağam. Bilirsiniz ki, LGBT məsələsi getdikcə gündəmi zəbt edir və onlar uğur qazanırlar. Əvvəllər LGBT-lərin evlilikləri, onların övladlığa uşaq  götürmək hüquqları tanınmırdı. Bunların bir çox hallarda öz övladları ola bilmir. İndi isə bu məsələlər qanuniləşir. 

Amma klassik yanaşma belədir ki, ailələr boşanmamalıdır. Mən özüm də bunun tərəfdarıyam. Uşaqlar analı-atalı böyüməlidir. Həqiqətən görürsünüz ki, bir uşağın anası və ya atası olmayanda həmin uşaqda psixoloji problemlər yaranır.

Ola bilsin ki, postmodern cəmiyyətdə bu olmayacaq. Ancaq indi uşaq istəyir ki, anası da, atası da yanında olsun. Onları yan-yana görməyəndə kompleksə girirlər. Bu da uşağın xasiyyətində özünü büruzə verir.  Belə ki, uşaq məktəbə gedir, kimisə atasıyla birgə görür və deyir ki, mənim atam hardadır? 

Ola bilsin ki, zamanla uşaqlar ata istəməyəcəklər. 

Amma siz Azərbaycanda boşanma prosesini çətinləşdirsəniz, əmlak bölgüsü ilə bağlı problem çıxanda Avropadakı kimi insanlar nikaha girməyəcək. Bizdə boşanmaq çətin deyil deyə insanlar rahat ailə qururlar. Mənim  qənaətim odur ki, boşanma prosedur olaraq çətin olmamalıdır.  

Daha sonra, ana intiqam almaq üçün uşağı ataya göstərmir. Ata  da bu səfər aliment ödəmir. Bu zaman da arada qalan uşaqlar olur. Təzəlikcə bizə biri müraciət etmişdi. Boşanıb, amma qadın kişiyə uşaqları göstərmir. Həmin qadını axtarmadığımız yer qalmadı. Polis qadını axtarışa da verdi. Ən sonda Daxili işlər nazirinin adına təcili olaraq bir neçə məktub yazdıq. Məktublara reaksiya oldu. Qızı tapıb gətirdilər, uşaqları da ataya göstərdilər.

- Harda gizlənmişdilər? 

- Bakıda idilər, bir yerdə gizlənmişdilər. Polis qadının boynuna öhdəlik qoydu ki, belə şeydən əl çəksin. Əks halda, cinayət məsuliyyətinə cəlb olunacaq. 

Bizim bir tanış xanım var idi. O, ingilislə ailə qurdu və İngiltərəyə köçdü. Ailə qurduğu kişinin köhnə arvadıyla münasibəti var idi. Bu qadın da problem çıxarırdı ki, niyə köhnə yoldaşınla danışırsan, zənglərinə cavab verirsən və s. Halbuki ortaq uşaqları var idi. Axırda o da başa düşdü ki, bu, Avropa mədəniyyətidir, orada insanlar boşanırlar, amma sonra bir-birlərinə düşmən kəsilmirlər.

- Sizin vəkillik hüququnuz əlinizdən alınıb. Belə olanda hüquqi tərəfdən hansı çətinliklərlə qarşılaşırsınız?

- Məhkəmədə cinayət işlərinə çıxa, bir də kassasiya şikayəti verə bilmirsən. Düzdür, cinayət işləri mənim elə də çox xoşuma gələn işlər deyil. Bu günlərdə zərərçəkmiş bir şəxsin nümayəndəsi kimi bir nəfəri tutdurduq. 21 yaşında oğlandır. Dekabr ayında evlənib. Adamın o gəncə həqiqətən yazığı gəlir, ancaq cinayətkardır. İlk dəfə cinayət törədib. Ona görə fikirləşirsən ki, cinayət işləri götürməyəsən.  Buna baxmayaraq  cinayət törədən şəxs bütün hallarda tutulmalıdır. 

- Bayaq dələduzluq məsələsinə toxundunuz.  Dələduzluğa ən çox kimlər məruz qalır? 

- Ən çox dələduzluğu oğlanlar edir. Bunu da sosial şəbəkələr vasitəsilə həyata keçirirlər. Oğlanlar qızlardan ən çox şəkil istəyirlər. Və yaxud danışıq zamanı qıza şəkil göndərir. Qız da linki açan kimi kompüterinə virus düşür. Kamera da həmin dəqiqə aktivləşir. Xanım da yay vaxtıdır, üstü açıq geyimdə evdə oturub. Şəkillərini çəkirlər, sonra deyirlər ki, pul verməsən, şəkilləri yayacağıq. Bəziləri məhkəmələrə qədər gedib çıxır, bəzilərini yerindəcə həll edirik. Ümumiyyətlə, hüquqşünaslıq işi həmişə məhkəməlik olmamalıdır. O, çalışmalıdır ki, tərəflər arasında barışıq əldə etsin. O zaman problem böyümədən həll olunur. 

- Elə hallar da olur ki, müştərilər öz vəkillərinə inanmırlar...

- Bizdə yüksək səviyyədə xəyanət xofu var. Bu, bizə necə gəlib düşüb? Mən hesab edirəm ki, böyük ehtimalla ruslar imperiya dövründə xalqı daha rahat idarə etmək üçün öz xəfiyyələri vasitəsilə kimlərinsə satqın olması barədə  ruh aşılayıblar. Çünki rəqib düşərgədə insanlar bir-birinə etimad etməyəndə o düşərgəni dağıtmaq daha rahat olur. Çünki motivasiyaları aşağı olur. Bizim xalqımızda da o ruh kifayət qədər yüksəkdir. Bu, ona gətirib çıxarıb ki, bir çox hallarda müştərilər öz hüquqşünaslarından şübhələnirlər ki, mənim hüquqşünasım qarşı tərəflə sövdələşəməyə gedib və mənə satqınlıq edib. Ondan pul aldığına görə mən məhkəmədə uduzmuşam. Bu hal insanlarımız arasında çox yayğındır. Uduzanların 75 faizi deyir ki, vəkili özünü qəribə aparırdı. Yəni demək istəyirdi ki, qarşı tərəfə işləyir. Halbuki belə deyil. Vəkil qanunu bilir, təxmin edir ki, əslində hüquq tamamən onun müştərisinin tərəfində deyil. Bunu başa salanda müştərilər inciyirlər. Axı mən sənin tərəfini necə tutum? Tərəf tutmağın da müəyyən  hədləri var. O hədlərdən kənara çıxmaq mümkün deyil, bunu çox vaxt başa düşmürlər. 

- Bəs uşaqların zorakılığa məruz qalması ilə bağlı ailələr sizə müraciət edir? Qeyd edim ki, bu mövzuda məsələ daha da böyüyəndən sonra hadisələr gün üzünə çıxır, buna kimi analar daha çox qınaqdan, yoldaşını itirməkdən qorxurlar deyə hadisəni gizlətməyə üstünlük verirlər...

- Bu mövzu ilə bağlı mənə şəxsən müraciət olunmayıb. Ancaq özü ərindən zorakılıq görən q