Döyülən, öldürülən, yandırılan, qaçan müsəlmanlar


Digərləri 14 Okt 2017 12:35:25 305 0

Döyülən, öldürülən, yandırılan, qaçan müsəlmanlar

Myanmanın Rakhayn bölgəsində müsləman rohincalara tutulan divan, edilən zülm və vəhşiliklər davam edir.

BMT-nin İnsan Hüquqları üzrə Ali Komissarlığının dünən yaydığı hesabatda bildirilir ki, Myanmadan artıq 500 min rohinca qovulub. Ölkədə etnik azlıq olan rohincalara qarşı təqiblər və hücumlar avqustun 25-dəki terror aktlarına qədər də geniş miqyasda idi.

BMT-nin insan haqları üzrə ali komissarı Zeyd Rəad əl Hüseynin dediyinə görə, Myanmanın hakimiyyət dairələrinin yürütdükləri siyasət rohincaların geri qayıtmaq imkanın məhrum edilərək zorla qovulmasını nəzərdə tutan məkrli plandır.

"Əldə etdiyimiz dəqiq məlumatlar və faktlar göstərir ki, Myanmanın güc strkturları Rakhayn ştatının şimalında rohincalara əməlli-başlı divan tutublar, onların evlərini və hətta kəndlərini yandırıblar. Bu addımların məqsədi etnik azlığı yox etməkl yanaşı, rohincaların geri qayıtmasına mane olmaqdır. Myanmanın güc strukturları rohincalara hücumlarda silahlandırılmış buddistlərdən də istifadə ediblər", - hesabatda deyilir.

Dünən daha 11 min rohinca müsəlmanı Mayanma sərhədini keçərək Banqladeşə üz tutublar.

Bu ilin avqust ayından bəri isə toplam olaraq 500 min rohinca müsəlmanı Myanmadan Banqladeşə qaçıb.

Myanmada rohincalara nə baş verib?

Uzun onilliklərdir ki, hərbi diktaturanın hakim olduğu, əsasən, buddist ölkədə fərqli etnik və dini icmalar arasında qarşılıqlı inamsızlıq mövcuddur. Hökumət isə ya buna göz yummağa üstünlük verir, ya da öz maraqları naminə vəziyyətdən istifadə edir.

Ölkənin qərbində yerləşən Rakhayn ştatında buddistlərlə yanaşı, rohincalar adlanan müsəlmanlar məskunlaşıb. Onlar buraya tarixən Benqal, hazırda Banqladeş adlanan ərazidən köçüblər.

Myanma hakimiyyəti Rohinca müsəlmanlarını qeyri-qanuni sayır və onlara vətəndaşlıq verməkdən imtina edir.

Rohinca müsəlmanları kimdir?

Rakhayn ştatında təxminən 1 milyon Rohinca müsəlmanı yaşayır. Son dövrlərdəki iğtişaşların baş verdiyi Banqladeş ilə sərhəd şəhərlərin əhalisinin əksəriyyəti müsəlmandır.

2012-ci ildə ştatın buddist sakinləri ilə dinlər arası zorakı hücumlarda 100 mindən artıq rohinca müsəlmanının evsiz qaldığı güman edilirdi. On minlərlə rohinca müsəlmanı isə hələ də müvəqqəti düşərgələrdə yaşayır və onların oradan çıxmaq icazəsi yoxdur.

Münaqişənin yenidən vüsət almasına səbəb isə bir buddist ailədə gənc qızın zorakılığa məruz qaldıqdan sonra öldürülməsi olub.

Myanmadan Banqladeşə uzun illər ərzində qaçmağı bacaran rohinca müsəlmanları sənədsiz yaşayırlar.

Xaricdəki insan haqları qrupları, birləşmiş rohinca müsəlmanları iddia edirlər ki, onlar zorakılıq qurbanıdırlar. Rakxaynda yaşayan buddistlər isə əksini iddia edirlər.

Hazırkı hadisələr necə vüsət alıb?

Myanmadakı vəziyyət, 2017-ci il avqustun 25-i "Arakan rohincalarının Qurtuluş Ordusu" (Arsa) döyüşçülərinin 30-a yaxın polis postu və Myanma ordusu bazasına əlaqəli hücumundan sonra baş qaldırıb.

Təhlükəsizlik qüvvələrinin 12 əməkdaşı öldürülüb və döyüşçülər 14 dinc sakinin ölümündə də şübhəli bilinirlər.

Myanma rəhbərliyi bildirir ki, islamçı üsyançılar qruplaşması olan Arsa, beynəlxalq terror təşkilatları ilə əlaqədədir və maliyyə və digər yardımlar alır. Arsa üzvləri isə terrorizmlə bağlı irəli sürülən bütün iddiaları təkzib edirlər.

Bundan sonra qoşun anti-terror əməliyyatına başlayıb.

Myanma hərbçiləri bildirblər ki, hökumət qüvvələri ilə Rakxayn vilayətindən olan Rohinca döyüşçüləri arasındakı toqquşmada təxminən 400 nəfər öldürülüb və demək olar ki, öldürülənlərin hamısı döyüşçülərdir.

Jurnalistlər bu vilayətə buraxılmadığına görə konkret rəqəmləri təsdiqləmək mümkün deyil.

İnsan haqları təşkilatı Human Rights Watch peykdən əldə olunan şəkillərə istinadən iğtişaşların 10-a qədər rayonda baş verdiyini bildirir. Yerli jurnalistlər isə Banqladeş ilə sərhəd kəndlərin yandırıldığını deyirlər.

Hakimiyyət orqanları yanğının döyüşçü islamçılar tərəfindən müsəlman kəndlərində məqsədyönlü şəkildə edildiyini desə də, Banqladeşə qaçan Rohinca müsəlmanları yanğınların Myanma hərbçiləri tərəfindən başladıldığını və qəzəbli buddistlərin müsəlmanların evlərini yandırdığını iddia edirlər.